WEJHEROWO /Neustadt/

Miasto gminne i powiatowe. Grunty w roku 1576 były własnością starosty puckiego Ernesta Wejhera(1517-1598). Od 1560 roku był dworzaninem króla polskiego Zygmunta Augusta. W 1585 roku przeszedł na katolicyzm. Był synem Klausa i Ramlówny. Z Anną Ludwiką Mortęską miał pięć córek i sześciu synów. Wejherowo zostało założone w 1643 roku przez polskiego wojewodę Jakuba Wejhera herbu Wejher-Skarzyna(1609-1657) a prawa miejskie uzyskało w 1650 roku. Jakub Wejher był wnukiem Ernesta Wejhera. Był dwukrotnie żonaty: 1-mo z Anną Elżbietą Schaffgotsch, 2-ndo z Joanną Katarzyną Radziwiłł. Z pierwszego małżeństwa miał dwie córki, z drugiego miał jedną córkę.  Podczas wojny trzydziestoletniej otrzymał tytuł hrabiowski. Zmarł nie pozostawiając męskiego potomka w wieku 48 lat. Po śmierci majątek odziedziczyły córki, od których w 1676 roku dobra wykupił książę Michał Kazimierz Radziwiłł herbu Trąby(1635-1680). Po jego śmierci dobra dziedziczy wdowa, z domu Sobieska(1634-1694).  W 1685 roku podarowała majątek swojemu bratu, królowi Janowi III Sobieskiemu(1629-1696). Po śmierci króla majątek odziedziczyła wdowa Maria Kazimiera, z domu de La Grange d`Arquien(1641-1716) i syn Aleksander Benedykt Stanisław Sobieski herbu Janina(1677-1714-Rzym). Po śmierci Aleksandra majątek przypadł jego bratu, królewiczowi Jakubowi Ludwikowi Sobieskiemu(1667-1737). W 1720 roku dobra wejherowskie zakupił Piotr Jerzy Przebendowski herbu Kuna(1674-1755). Majątek po śmierci Piotra Jerzego dziedziczy jego syn z Urszulą Potocką, Ignacy Franciszek Przebendowski(1730-1791). Po I rozbiorze Polski, w 1774 roku sprzedał majątek kuzynowi Józefowi Antoniemu Przebendowskiemu(ok.1710-1775) syn Jakuba i Marii Teresy Tarło z Podhajec herbu Topór. W 1796 roku miasto zakupił hrabia Otto von Keyserlingk. Hrabiowie von Keyserlingk posiadali majątek do 1945 roku.

Pałac

W 1767 roku Ignacy Franciszek Przebendowski rozpoczął budowę siedziby dworskiej. Z powodu rozbioru Polski przerwał budowę. Około 1800 roku powstała nowa budowla-pałac, rozbudowany w 1857 roku. Po 1945 roku mieściło się tutaj Technikum Leśne, internat i przedszkole. Od 1993 roku mieści się tutaj Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubkso-Pomorskiej.

WARCINO /Varzin/

Wieś położona w gminie Kępice powiatu słupskiego. W latach 1485-1692 należała do rodziny von Zitzewitz. W 1692 roku wieś przechodzi w ręce rodu von Massow. Posiadali majątek do 1724 roku. W latach 1724-1811 wieś należała do hrabiów von Podewils– wzmiankowany Adam Joachim i Friedrich Werner. Przez małżeństwo majątek w latach 1806-1850 majątek należał do rodu von Blumenthal– wymieniony Adalbert Werner Ludwig. W 1867 roku majątek zakupił ówczesny prezes rady ministrów hrabia Otto von Bismarck-Schoenhausen, wyniesiony do godności księcia i Kanclerza Rzeszy. Zmarł w 1898 roku. Majątek odziedziczył jego drugi syn, hrabia Wilhelm von Bismarck, zmarły w 1901 roku. Do 1921 roku majątkiem zarządzała żona Wilhelma, Sibille, która przekazała dobra synowi,  hrabiemu Nikolausowi von Bismarck. Zmarł w 1940 roku. Majątek przejął jego syn, hrabia Rule von Bismarck i posiadał majątek do 1945 roku.

Pałac

Z założenia zachował się pałac którego początki pałacu sięgają 1664 roku i był wielokrotnie przebudowywany oraz parku krajobrazowego. Obecnie mieści się tutaj Zespół Szkół Leśnych.

ULISZKOWICE /Augustfelde/

Miejscowość położona w gminie Trzebielino powiatu bytowskiego. Historia Uliszkowic jest ściśle związana z historią w pobliżu położonych Suchorzyc. Została założona w 1818 roku jako folwark wchodzący w skład majątku w Suchorzycach. Założycielem był właściciel Suchorzyc, Hans Adolf von Puttkamer. Po jego śmierci majątek w 1853 roku odziedziczył jego syn, Fedor von Puttkamer. W 1854 roku sprzedał majątek swojemu szwagrowi Hermannowi Grundiesowi i jego żonie Agnes, z domu von Puttkamer. Dobra odziedziczył ich syn, Emil Grundies, który Uliszkowice po 1909 roku przekazał synowi, Adolfowi Grundies. W 1919 roku majątek zakupił Theodor Wolff wraz z żoną Luise, z domu Becker(1886-1972). Mieli trójkę dzieci: Marie-Luise(ur. 1908), Ingeborge(ur. 1910) i Gundelę(ur. 1918). Marie- Luise Wolff w 1929 roku wyszła za mąż za Georga von Bismarck i Uliszkowice przeszły w ich ręce. Mieli syna Wolfa-Rüdigiera. Georg von Bismarck generał dywizji zginął z 30 na 31 sierpnia 1942 roku w pobliżu El Alamein.

Dwór

 

 

 

 

Obecnie założenie nie istnieje. Dwór spłonął pomiędzy 05.03. a 13.03.1945 roku.

TURSKO /Turzig/

Wieś położona w gminie Miastko powiatu bytowskiego, po raz pierwszy wzmiankowana w 1560 roku. W latach 1575-1855 w posiadaniu rodziny von Zitzewitz z przerwą w XVIII wieku. W latach 1717-1765 wieś należała do rodu von Massow. W latach 1765-1766 należała do rodu von Bӧhn i ponownie w rękach rodu von Zitzewitz. Z rodu von Zitzewitz wymienieni: Ferdinand zmarły w 1808 roku, Kaspar Wilhelm zmarły w 1829 roku, Amandus zmarły w 1835 roku, Wilhelm Theophil żyjący w latach 1839-1892, Albrecht zmarły w 1917 roku. Ostatnim był Egbert von Zitzewitz urodzony w 1895 roku.

Pałac

Z założenia zachował się zbudowany w 1900 roku pałac, dwór szachulcowy oraz zabudowania gospodarcze.

TRZEBIELINO /Treblin/

Wieś gminna położona w powiecie bytowskim. Dawna wieś kościelna. W XIV wieku należała do rodu von Puttkammer, wymieniani jako właściciele w 1527 roku. Pod koniec XVI wieku wieś należała do Nicolausa von Puttkamer. Prawdopodobnie z powodów finansowych zmieniała właścicieli. W 1688 roku wieś posiadał Joachim Rüdiger von der Goltz, który rozpoczął budowę kościoła, którą ukończyła wdowa Eva Elisabeth von Massow wraz z synem Georgiem Kasparem baronem von der Goltz w 1691 roku. Jako właściciele wymienieni w 1693 i 1745 roku. W 1710 roku wieś w posiadaniu rodziny von Schlichting. W latach 1714-1724 należała do rodziny von Massow. Około 1750 roku Anselm Friedrich von Puttkammer odzyskał cały majątek, który rodzina posiadała do 1945 roku.

Pałac

 

 

 

Pałac zbudowany w 1810 roku, przebudowany pod koniec XIX i na początku XX wieku. Po II wojnie majątek w rękach PGR. Obecnie własność prywatna z adaptacją na mieszkania.

WIECKOWO /Vossberg/

Nieistniejąca miejscowość położona w gminie Kobylnica powiatu słupskiego. Na terenie wsi położony był pałacyk(dworek) myśliwski wchodzący do 1907 roku w skład majątku w Ścięgnicy. W 1907 roku wdowa po generale Franzu von Bӧhn sprzedała posiadłość Maxowi von Mitzlaff. Niewielki majątek z pałacem myśliwskim powstał(wg dostępnych map) po 1930 roku.

Dworek Myśliwski

 

 

 

 

SZCZERBIĘCIN /Czerbienschin/

Wieś położona w gminie Tczew powiatu tczewskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1366 roku, kiedy to Wielki Mistrz Krzyżacki Winrych von Kniprode nadał wieś braciom: Bartłomiejowi, Janowi, Michałowi i Ditrychowi von Elnisch. Od 1385 roku właścicielem wsi został Ditrych Czirbeezin von Elnisch, od którego nazwę wzięła wieś. W 1725 roku właścicielem wsi był Bernard von Tanden-Trzciński, w 1729 roku Józef Pruszak, w 1735 roku Franz Owidzki, w 1753 roku Andreas Konrad von Gostomski, w 1765 roku Teodor Kicki herbu Gozdawa. Kolejnym był Szymon Tadeusz Kicki z Kitek herbu Gozdawa urodzony ok. 1720 roku. Do 1825 roku była w rękach polskich kiedy to majątek zakupił Archibald III MacLean pochodzący z rodziny szkockich emigrantów przebywających w Niemczech od ponad 100 lat.  W 1839 roku ożenił się z kuzynką Marianne Angeliką van Almonde(1804-1866), niemiecką śpiewaczką pochodzenia holendersko-szkockiego, zwaną „Gdańskim Słowikiem”. Mieli pięcioro dzieci: Archibalda IV(1842-11913), Lachlana(1845-1912) oraz Emily, Annę i Florę, prawdopodobnie niezamężne. W 1903 roku majątek przejęła Państwowa Komisja Osiedleńcza, która w 1920 roku sprzedała majątek niemieckiej spółce rolniczej. Spółka ta w pałacu założyła szkołę rolniczą dla dobrze urodzonych dziewcząt.

Pałac

Po II wojnie pałac w latach 1950-55 został rozebrany. Po założeniu zachował się park krajobrazowy oraz resztki zabudowy gospodarczej.

SZCZYPKOWICE /Zipkow/

Wieś położona w gminie Główczyce powiatu słupskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1469 roku(Cappekeuitze) kiedy została nadana w lenno braciom Klausowi i Lorenzowi von Stojentin. W 1523 roku wieś należała do Jurgena Stoientin i Petera Stoientine. Poprzez małżeństwo Barbary Sophie von Stojentin(1655-1719) z Decanusem Casparem Otto von Podewils(1653-1719) w 1686 roku wieś przechodzi w ręce rodu von Podewils. W 1717 roku Decanus Caspar Otto von Podewils wymieniony w spisie majątków jako właściciel wsi. Z Barbarą Sophie mieli syna Adama(1687-1731), który ożenił się z Dianą Magdaleną von Wachholz(1698-1752). Po Adamie majątek przejął jego syn, hrabia Otto Christoph von Podewils. Tytuł hrabiowski otrzymał w 1741 roku. Ożeniony z Sophie Amalie Albertine von der Marwitz(1718-1784). Mieli dwóch synów: Friedricha Heinricha(1746-1804) i Carla Alexandra(1749-1756). Posiadali wieś do 1796 roku. Kolejnym właścicielem była rodzina von Mitzlafff w latach 1797-1798. Kolejno dobra posiadała rodzina von Empich. W 1804 roku majątek w posiadaniu Friedricha von Blankensee. Po jego śmierci w 1838 roku majątek przejął jego syn, Bernhard a po jego śmierci w 1898 roku jego syn, Louis, zmarły w 1902 roku. Do 1945 roku dobra posiadała wdowa po Louisie, z domu Gaudecker.

Dwór

Dwór zbudowany w latach 40-tych XIX wieku wraz z utworzeniem parku krajobrazowego. Przebudowany pod koniec XIX wieku. Po założeniu poza dworem i parkiem zachował się budynek gospodarczy-stajnia-spichlerz.

SYCEWICE /Zitzewitz/

Wieś położona w gminie Kobylnica powiatu słupskiego. Po rz pierwszy wzmiankowana w 1345 roku(Sitsouits) oraz w latach 1347(Siczowicze), 1357(Czitzewitze), 1399(Setzewicze), 1485(Zitzewitz). Lenno rodu von Zitzewitz. Pierwszym znanym właścicielem był od roku 1410 Peter von Zitzewitz, właściciel Sycewic i Kusowa. Urodzony w 1585 roku Georg von Zitzewitz zapoczątkował podział rodziny na dwie linie i był protoplastą wszystkich żyjących von Zitzewitzów z drugiej linii. Dokonał podziału wsi na dwa majątki A i B, które do 1945 roku pozostały w rękach rodu von Zitzewitz. W 1717 roku właścicielami wsi byli: porucznik Claus von Zitzewitz, Cornet Jürgen von Zitzewitz kapitan Jacob Jürgen von Zitzewitz. W 1825 roku Kaspar Wilhelm von Zitzewitz sprzedał majątek swojemu synowi, Heinrichowi. W 1862 roku właścicielem Sycewic został Wilhelm von Zitzewitz, najznamienitszy z rodu. Powiększył majątek a w 1901 roku z posiadanych dóbr stworzył majorat. W 1909 roku z rąk króla pruskiego otrzymał tytuł hrabiowski. Zmarł w 1925 roku. Majątek odziedziczył jego syn, hrabia Heinrich, zmarły w 1937 roku Ostatnim właścicielem był syn Heinricha, hrabia Wilhelm von Zitzewitz wraz z żoną Elisabeth von Puttkammer.

Pałac

 

 

 

 

Pałac nie istnieje. Zbudowany w XIX wieku, przebudowany na początku XX wieku. W 1945 roku zajęty przez wojska radzieckie i spalony. Nie istnieje. Po założeniu zachował się park krajobrazowy oraz zabudowania gospodarcze.

SWOCHOWO /Schwuchow/

Wieś położona w gminie Redzikowo powiatu słupskiego. Po raz pierwszy wieś wzmiankowana w 1274 roku. W latach 1389-1780 wieś posiadała rodzina von Mitzlaff.  Tutaj urodził się generał dywizji Franz Gustav von Mitzlaff(1707-1789) ożeniony z Johanną Rosine Lauterbach, z którą miał syna i córkę. W latach 1780-1784 własność rodu von Pirch(Pirche, Pierzchowski, Pirscha, Pyrsche, Pierskow, Pierschowa, Pyrsza). W 1780 roku Leopold Wilhelm von Mitzlaff sprzedał majątek podpułkownikowi Karlowi Sigismundowi von Pirch. W latach 1787-1815 dobra w posiadaniu rodu von Stojentin. W 1830 roku majątek nabyła córka burmistrza Słupska Arnolda Seyfferta, Henriette Seyffert. Córka Henrietty, Dorothea wyszła za mąż za kompozytora i pianistę Wilhelma Steifensanda(1812-1882). Do 1945 roku majątek w posiadaniu rodziny Steifensand. Kolejnym właścicielem majątku od 1875 roku był Georg Steifensand, syn Wilhelma. Ostatnim właścicielem majątku od 1926 roku był Friedrich Steifensand.

Dwór

Z założenia zachował się dwór z 1734 lub 1735 roku.

STRZYŻYNO /Stresow/

Wieś położona w gminie Damnica powiatu słupskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1287 roku(Stresof). W latach 1488-1507 należała do rodu von Krockow. W 1531 roku wieś w posiadaniu rodziny von Gorck(Gorcken, Jorck, Gurck). W 1639 roku wieś nadana przez księcia pomorskiego Bogusława X rodzinie von Ritze(Ritzen, Rytzen, Rützen). W 1650 roku wieś w posiadaniu rodu von Kleist. W latach 1688-1766 wieś w rękach rodu von Grumbckow. W latach 1707-1710 należała do rodziny von Bandemer. W 1724 roku dobra posiadała rodzina Kochańskich vel Kochenstein. W latach 1740-1803 majątek w posiadaniu rodu von Zitzewitz– należał do generała majora Petera Christopha von Zitzewitz.  W latach 1803-1834 dobra posiadała rodzina von Kӧsteritz. W latach 1851-1857 należała do rodu von Somnitz. W 1857 roku dobra zakupił Friedrich Dietrichs. Później dość częste zmiany właścicieli. W 1884 roku właścicielem był Rudolf Hübner, w 1910 roku Albert Horn a w 1928 roku Adolf Eberts. W latach 1930-32 doszło do parcelacji majątku. Resztówka z dworem należała w latach 30-tych do Charlotte Oesterle.

Dwór

Z założenia zachował się dwór parterowy, obok resztki parku i zabudowy gospodarczej.

STOWIĘCINO /Stojentin/

Wieś położona w gminie Główczyce powiatu słupskiego. Po raz pierwszy wymieniona w dokumencie 1341 roku(Stoyentin) gdzie wzmiankowani są Bertold i Matzen von Stoyentin. W 1379 roku wymienieni Mertin i Barteke von Stoguntin a w 1402 roku Barteke van Stoyentyn. Wzmiankowani w latach 1519 i 1608 roku. W 1618 roku nadal lenno rodu von Stojentin. W 1717 roku właścicielem wsi był Casper Otto von Seger. W 1732 roku majątek należał do wdowy po Jürgenie Ludwigu von Wobeser, która w tym samym roku sprzedała majątek rodzinie von Zitzewitz. Posiadali majątek do 1762 roku. W 1762 roku wieś zakupił kapitan Georg Heinrich von Wobeser. W 1804 roku właścicielem był Hans von Wobeser. W 1817 roku majątek w rękach rodu von Puttkammer. W 1820 roku właścicielami majątku byli Joachim Heinrich Benjamin Hering i pastora Paula Georga Philippa Mampe. Od 1820 do 1853 roku dobra posiadał baron Heinrich Jesco von Puttkammer. W 1853 roku dobra zakupił Ferdinand Scheunemann. W 1884 roku majątek odziedziczył jego syn, Otto, a w1906 roku wnuk, Georg. Ostatnim właścicielem był syn Georga, Hans-Jürgen Scheunemann.

Dwór

Po założeniu zachował się dwór z ok. 1800 roku, przebudowany w połowie XIX wieku, park krajobrazowy oraz zabudowania gospodarcze.