PŁO / Plohmühle, Promil/

Miejscowość położona w gminie Strzelin powiatu strzelińskiego obecnie przysiółek wsi Bierzyn. W źródłach pojawia się dopiero w połowie XVI wieku jako majątek rodu von Wentzkych und Petersheide. Była w tym czasie majątkiem w skład którego wchodził Bierzyn, starsza wieś leżąca w pobliżu. Do rodziny von Wentzki(Wenzky) und Petersheide h. Rogala-Biberstein wieś należała w latach 1571-1731. W 1610 roku majątek na terenie wsi posiadała rodzina Kotulińskich(Kottulinski von Kottulin). W 1793 roku własność von Richthofen. W 1795 roku majątek posiadała rodzina von Schweinichen. W latach 1814-1819 posiadała rodzina von Prittwitz. Od 1830 roku majątek w posiadaniu porucznika von Lieres und Wilkau. W XIX wieku w pałacu mieszkał starosta Rudolph von Lieres und Wilkau(1808-1895). W 1886 roku majątek o areale 309ha  posiadał major w stanie spoczynku Hugo von Lieres und Wilkau. W 1894 roku majątek o powierzchni 334ha należał do państwa a dzierżawcą był porucznik Ernst Braun. W 1898 roku Pło(Plohmühle, Promil)- obecnie przysiółek wsi Bierzyn, w której stał pałac należał wraz z Bierzynem do Pani Marie Brandt, z domu Rohde z Poseritz powiatu Nimptsch. Posiadała majątek jeszcze w 1921 roku. W 1926 roku własność Ernsta Brandt. Dobra w jego rękach do 1939 roku.

Pałac

Pałac nie istnieje.

BIERZYN /Bärzdorf/

Wieś położona w gminie Strzelin powiatu strzelińskiego. Początki sięgają średniowiecza. Od połowy XVI wieku wieś wchodziła w skład majątku w Pło. W latach 1571-1731 wieś należała do rodziny von Wentzki(Wenzky) und Petersheyde h. Rogala-Biberstein. W 1610 roku majątek na terenie wsi posiadała rodzina Kotulińskich(Kottulinski von Kottulin). W 1793 roku własność von Richthofen. W 1795 roku majątek posiadała rodzina von Schweinichen. W latach 1814-1819 posiadała rodzina von Prittwitz. Od 1830 roku majątek w posiadaniu porucznika von Lieres und Wilkau. W XIX wieku w pałacu mieszkał starosta Rudolph von Lieres und Wilkau(1808-1895). W 1886 roku majątek o areale 309ha  posiadał major w stanie spoczynku Hugo von Lieres und Wilkau. W 1894 roku majątek o powierzchni 334ha należał do państwa a dzierżawcą był porucznik Ernst Braun. W 1898 roku Pło( Plohmühle, Promil)- przysiółek wsi Bierzyn, w której stał pałac należał wraz z Bierzynem do Pani Marie Brandt, z domu Rohde z Poseritz powiatu Nimptsch wymieniana jako właścicielka jeszcze w 1921 roku. W latach 1926 – 1937 własność Ernsta Brandt.

DWÓR

We wsi zachował się zespół dworski składający się z budynku mieszkalnego, podwórza gospodarczego i budynków gospodarczych.

 

ŻELKÓWKO /Klein Silkow/

Wieś położona w gminie Kobylnica powiatu słupskiego. Stare lenno rodu von Wobeser. W 1717 roku właścicielem wsi byli: Jakob Caspar von Wobeser i Hans Friedrich von Wobeser. W 1784 roku wieś posiadała wdowa po Erdmanie Bogislavie von Wobeser, z domu von Blumenthal. W 1810 roku majątek przechodzi w ręce Heinricha Augusta Friedricha Ferdinanda von Boehn, który w 1853 roku sprzedał majątek swojemu administratowi Hermannowi Neumannowi. W 1875 roku własność Reinholda Neumann. W 1882 roku majątek należał do Otto Neumann. W 1893 roku dobra należały do wdowy Hedwig Neumann, z domu Rotzoll. W 1899 roku majątek posiadał Kuno Neumann. W 1901 roku właścicielem był Bruno Neumann. Ostatnim właścicielem do 1945 roku był Victor Neumann-Silkow.

Dwór

Dwór nie zachował się. Po założeniu pozostały resztki parku krajobrazowego.

ŻEGOCINO /Segenthin/

Wieś położona w gminie Malechowo powiatu sławieńskiego. Od XVI wieku lenno rodu von Heydebreck. Posiadali wieś w latach 1588-1743. W XVII wieku dwa majątki należące do von Puttkamerów i von Massowów, później jeden z nich zastawiony rodzinie von Podewils. W 1751 roku wieś nabył pułkownik Carl Wilhelm von Kleist. Wg L. von Ledebura posiadali majątek w latach 1711 do 1808 roku. W 1807 roku umiera Carl Caspar von Kleist. Od 1832 roku dobra w rękach rodu von Blumenthal. Posiadali majątek do 1945 roku. Z tego rodu właścicielem był Gustav zmarły w 1885 roku, Werrner zmarły w 1910 roku oraz Annette, z domu Kayser, urodzona w 1857 roku.

Pałac

 

 

 

 

 

 

 

 

Z założenia zachował się pałac, park krajobrazowy oraz resztki zabudowy gospodarczej.

ZAJĄCZKOWO /Sanskow/

Wieś położona w gminie Kobylnica powiatu słupskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1301 roku(Zaghinzcowe). W latach 1453-1507 wieś należała do rodu von Stücke(Stück, Stucke, Stuke, Stuka). W 1507 roku książę Bogusław nadał wieś Thomasowi von Massow. W 1717 roku właścicielem wsi był kapitan Casimir Erdmann von Massow. Rodzina von Massow posiadała majątek do 1773 roku. Następnie przechodzi w ręce Friedricha von Zitzewitz. Rodzina von Zitzewitz posiadała majątek do 1817 roku. W 1821 roku majątek zakupił August Schmidt. Kolejnymi właścicielami byli: w 1884 roku baron von Coubiere, w 1910 roku kapitan baron Rene von Coubiere, w 1924 roku do Waltera Mickley a w 1938 roku  córki Waltera, Charoltte Mickley.

Dwór

Z założenia zachował się dwór, park krajobrazowy.

ZAJĄCZKOWO /Liebenhoff/

Wieś położona w gminie Tczew powiatu tczewskiego. W 1338 roku właścicielem wsi był Augustyn von Czegenberg, który wymienił swój majątek Liebenhoff na rzecz Zakonu i w zamian otrzymał wieś Lunau-Suchostrzygi. Wieś należała do rodziny von Bystram, którzy później pisali się Liebenhoff-Zajączkowscy.

Dwór

We wsi zachował się zespół dworski: dwór, park krajobrazowy i zespół budynków gospodarczych.

WYTOWNO /Weitenhagen/

Wieś położona w gminie Ustka powiatu słupskiego. W 1485 roku wieś była lennem rodu von Schwave- posiadali majątek do 1562 roku, a następnie von Ramelposiadali majątek od 1526 do 1786 roku. W 1523roku siedział tu Jurgen Ramel. Od XVII wieku podział wsi na dwa działy majątkowe. W 1675 roku jeden z majątków nalezał do rodziny von Krockow. W 1717 roku własność Gneomara Reinholda von Rhein i Joachima Dӧringa von Rhamel. W 1719 roku drugi z majątków posiadała rodzina von Hoym. W 1730 roku jeden z majątków należał do rodziny von Galbrechtokoło 1756 roku wzmiankowany Georg Reinhold von Galbrecht. Około 1750 roku wzmiankowany Gerd von Ramel. Po 1750 roku Christian Bogislav von Ramel scalił majątki. W 1773 roku dobra w rękach syna Christiana, kapitana Karla Ludewiga Bogislava von Ramel. W 1786 roku wieś w posiadaniu Joachima von Bandemer. Po jego śmierci w 1792 roku majątek przejmuje syn, Wilhelm von Bandemer, zmarły w 1860 roku. Posiadali majątek do 1945 roku. Kolejnymi właścicielami majątku byli: Alfred, zmarły w 1891 roku, Wilhelm zmarły w 1914 roku i Rüdiger von Bandemer, który był ostatnim właścicielem dóbr. Wzmiankowana również Eugenie von Bandemer, z domu von Puttkamer, urodzona w 1867 roku. W 1926 roku we wsi był generał feldmarszałek von Hindenburg, który przyjechał na ślub swojego wnuka von Brockhusen-Grossjestin z Werą von Bandemer.

Dwór

Po założeniu zachował się dwór, park krajobrazowy oraz resztki zabudowy folwarcznej. W 2021 roku część dworu spłonęła, obecnie opuszczony, popadający w ruinę.

WIETRZNO /Vettrin/

Wieś położona w gminie Polanów powiatu koszalińskiego. Lenno rodu von Glasenapp, wzmiankowani w 1756 i w 1761. W 1772 roku po śmierci Heinricha Adreasa von Glasenapp, wdowa sprzedała majątek prawdopodobnie rodzinie von Bodeck(Bodecker) wymienionej jako właściciele wsi w 1781 roku. W 1781 roku majątek przechodzi w ręce kapitana Augusta Wilhelma von Below przez ożenek z Charlottą Amalią von Bodeck, z domu von Zickelshain. Od 1803 roku właścicielem jest rodzina von Wrangel (wzmiankowany Carl Gustav Wilhelm). W 1836 własność rodziny von Natzmer. W latach 1836-46 majątek należał do rodziny von Lettow. W 1847 roku majątek zakupił hrabia Maximilian von Schwerin-Putzar, zmarły w 1872 roku. Kolejnymi właścicielami byli: hrabia Heinrich von Schwerin zmarły w 1888 roku i Friedrich urodzony w 1875 roku.  Prawdopodobnie budowniczym pałacu był hrabia Friedrich von Schwerin. Kolejnym właścicielem był Wendelin von Below od 1913 roku a od 1921 roku dobra są w rękach Heinircha Otto Traun. W latach 30-tych XX wieku pałac przejęty przez władze III Rzedszy i w pałacu utworzono szkołę dla dziewcząt. Od 1935 roku w rękach Dr Malach, później jego żony zamężnej za Dombroschke.

Pałac

Zbudowany prawdopodobnie w XIX wieku, kilkakrotnie rozbudowywany(ok. 1910 roku, 1920). Po założeniu zachował się również park krajobrazowy, dom zarządcy-willa, i budynki gospodarcze.

WIELOGŁOWY /Vilgelow/

Wieś położona w gminie Damnica powiatu słupskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1628 roku. W 1633 roku Wielogłowy były własnością rodu von Below. a w 1665 roku von Woyten. W XVIII wieku dwa działy majątkowe we wsi. W 1717 roku wg spisu majątki we wsi posiadali: kapitan Berthold Rüdiger von Collrepen i Ferdynand Wilhelm von Woyten. W 1724 roku wieś posiadała rodzina von Schwerin(Swerin, Sverin, Sweryn, Zweryn, Tzwerin) oraz von Wobeser(Wobser). Następnie wieś przechodzi w ręce rodów von Somnitz i von Krockow. Von Somnitz i von Krokckow siedzieli tu w latach 1729-1730. W 1729 roku część wsi należała do rodu von Bandemer. W 1730 roku wieś zakupił kapitan Ernst Ludwik von Below. W 1804 roku właścicielem był radca prawny ze Słupska, Schulte, a po jego śmierci w 1859 roku Christian Friedrich Schrӧder. W 1884 roku właścicielem majątku zostaje rodzina Kellerman. W 1910 roku dobra w rękach Walter Arnolda z Reitz a do 1945 roku majątek posiadała Margarete von Duisburg z domu Neitzke(ur.1869) i Ernst von Duisburg zmarły w 1929 roku.

Pałac

Pałac wybudowany w 1887 roku przez Kellermanów. Przebudowany przez Arnolda. Po 1945 roku majątek przejęty przez PGR. Pałac zaadoptowano na mieszkania dla pracowników i biura PGR. Obok park krajobrazowy oraz zabudowania gospodarcze.

WIELKA WIEŚ /Grossendorf/

Wieś położona w gminie Główczyce powiatu słupskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1284 roku. Stare lenno rodu von Stojentin. W 1469 roku wieś w rękach braci Klausa i Lorenza von Stojentin. Posiadali majątek do 1665 roku. Przez małżeństwo Barbary Marii von Stojentin z Kasparem Otto von Podewilsem wieś przechodzi w ręce rodu von Podewils. W 1717 roku wg spisu siedział tu Caspar Otto von Podewils. Rodzina von Podewils posiadała dobra do 1796 roku. W 1784 roku właścicielem był hrabia Friedrich Heinrich von Podewils. W 1796-97 majątek posiadała rodzina von Empich. W latach 1797-1805 majątek należał do rodziny von Braunschweig. Wg jednego źródła rodzina von Mitzlaff posiadała majątek w latach 1797-1855. Wg innego w 1803 roku majątek nabył Ernst Gustav von Mitzlaff. Kolejnym właścicielem był w 1834 roku Heinrich Otto Eugen von Mitzlaff a następnie do Ernsta von Mitzlaff zmarłego w 1908 roku. Po jego śmierci dobra w rękach spadkobierców, od 1928 roku w posiadaniu jego córki Ehrengard von Gerlach(ur. 1876). Ostatnim właścicielem był Friedrich Leo von Schwerdtner.

Pałac

Z założenia zachował się pałac z XVIII wieku, wielokrotnie przebudowywanego, park krajobrazowy oraz zabudowania gospodarcze.

 

 

 

 

 

WIDZINO /Veddin/

Wieś położona w gminie Kobylnica powiatu słupskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1281 roku(Vidino), kiedy książę pomorski Mściwoj II podarował wieś klasztorowi Belbuck jako darowiznę dla klasztoru premonstratensów w Słupsku. Wymieniana również w 1288 roku, 1294 roku kiedy należała do klasztoru w Słupsku. W 1522 roku dobra klasztorne przejął książę Bogusław X. Wieś była własnością książęcą, później królewską. W 1853 roku majątek zakupił za 34 tysiące Talarów Friedrich Rieck. W 1910 roku właścicielem był Hermann Rieck a w 1928 roku Meta Rieck. Po 1928 roku parcelacja majątku. Resztówka z dworem należała w 1939 roku do Very Ratzlaff.

Dwór

Z założenia zachowały się zabudowania gospodarcze. Czy dwór istnieje nie mam informacji.

WIATROWO /Viatrow/

Wieś płożona w gminie Damnica powiatu słupskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1282 roku, z innych źródeł w 1274 roku, kiedy książę Mściwoj II przekazał wieś klasztorowi w Kołbaczu. W 1476 roku wieś była lennem rodu von Stojentin. Posiadali dobra do 1665 roku. Przez małżeństwo Barbary Marii von Stojentin, córki Georga, z Kasparem Otto von Podewilsem, stała się własnością rodu von Podewils. W 1690 roku dobra w rękach Ewalda von Podewils. Posiadali majątek do 1690 roku. W latach 1690-1695 majątek posiadała rodzina von Puttkammer. W 1695 roku na rodzinę von Galbrecht. Rodzina von Galbrecht posiadali majątek do 1730 roku. W 1717 roku w spisie siedział tutaj kapitan von Galbrecht. Mowa również, że w 1700 roku prawdopodobnie część wsi w posiadaniu rodu von Hoym. W latach 1774-1775 wieś posiadali von Pirch(Pirche, Pierzchowski, Pirscha, Pyrsche, Pierskow, Pierschowa, Pyrsza) . W 1774 roku właścicielem był Franz Georg Christoph von Pirch, który w 1775 roku sprzedał dobra Wilhelmowi Leopoldowi von Mitzlaff. Rodzina von Mitzlaff posiadała majątek do 1834 roku. W latach 1834-1836 majątek w rękach rodu von Linsingen. W 1836-1837 dobra posiadała rodzina von Goldstein-Berge. W 1847-1851 majątek posiadła rodzina von Dewitz. W 1851 roku Karl Weinmann kupił majątek za 40000 talarów. W 1884 roku właścicielką jest Pani Suhle. W 1893 roku dobra posiada A. Gentz, w 1905 roku dzierżawca i późniejszy właściciel Hugo Holtz, w 1910 roku właściciel fabryki z Finsterwalde na Dolnych Łużycach Ernst Skopnik. Ostatnim właścicielem od 1917 roku był Martin Steifensand.

Dwór

Dwór nie istnieje. Zachował się park krajobrazowy oraz zabudowa gospodarcza.