KURSKO /Kurzig/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Międzyrzecz powiatu międzyrzeckiego wzmiankowana w 1260 roku(Corsike). Wielokrotnie wymieniana w następnych latach pod różnymi nazwami: 1276(Kortce), 1305(Kursco), 1384(Kurtz), 1400(Scursk/o/), 1411(Scorscko), 1418(Cursko), 1421(Kursko), 1426(Cursco), 1459(Curzssko), 1482(Curszko), 1486(Skursko). Wieś rycerska. W 1260 roku własność komesa Jarosława. W 1400 i 1411 roku wymieniony Mikołaj Skurski. Wieś była gniazdem rodowym Kurskich. Z tego rodu wymienieni: Mikołaj Kurski(1459-66), bracia Wojciech, Pielgrzym(Peregryn), Dziersław(1469, 1472-87), Piotr Pielgrzym(1489-1518), Marcin, Pielgrzym, Maciej(1586). Część Kurska w latach 1505-09 posiadał Dobrogost Jezierski. W 1509 roku część Kurska zakupił Jan Tomicki, sędzia poznański. W 1513 roku Kursko zakupili Szczanieccy ze Szczańca w ziemi świebodzińskiej, zwani później Luka-Kurskimi. Wymieniony Jan i Jerzy Sczanieccy, synowie Janusza. Ok. 1520 roku Kursko w całości jest w posiadaniu Jerzego Kurskiego. W 1522 roku Jerzy Kurski zwany Luka odsprzedaje ½ Kurska braciom Franciszkowi, Jerzemu i Marcinowi Sczanieckim, a w 1524 roku Jerzy Kurski swoją część z dworem sprzedaje siostrzeńcowi Franciszkowi Kurskiemu, który ok. 1530 roku zakupuje kolejną część wsi od swego brata Marcina Stancz Kurskiego. W latach 1562-76 właścicielem jest Jerzy Kurski zwany Luka(Sczaniecki) ożeniony z Jadwigą córką Wolfganga Łękomińskiego.  Przedstawiciele rodziny Kurskich to protoplaści późniejszego rodu von Lucke und Kursko. Posiadali wieś do XVII wieku, kiedy sprzedali majątek rodzinie Oppeln-Bronikowskich. Z tego rodu wymieniony Zygmunt Bronikowski, ożeniony z Anną von Dziembowską. Od 1754 roku majątek staje się własnością szwagra Zygmunta Bronikowskiego, Adama Leonarda von Kalckreuth(1693-1768). Żoną była Eva Charlotte, z domu von Oppeln-Bronikowska(1701-1774). W rękach rodu von Kalckreuth dobra z pałacem pozostają do 1945 roku. W 1757 roku majątek odziedziczył Johann Sigismund von Kalckreuth(1721-1806). Z żoną Heleną Kathariną, z domu von Seydlitz miał troje dzieci: Georga Leonharda Alexandra, Friederike Luise Tugendreich i Johanna Sebastiana Gotthlifa. W 1789 roku Kursko dziedziczy Johann Sebastian Gotthlif von Kalckreuth(1756-1820). Z żoną Constanze Gottliebe Tugendreich, z domu von Unruh miał 13 dzieci. Majątek dziedziczy Leopold Sigismund von Kalckreuth(1796-1865), wzmiankowany jako właściciel w spisie majątków w 1846 roku oraz w 1857 roku. W skład dóbr w tym czasie wchodził folwark Klisze. Leopold był bezżenny. W 1859 roku odsprzedał Kursko swojemu kuzynowi Wilhelmowi von Kalckreuth(1795-1869). Ożeniony był z Henriette z domu von Wedel(1805-1880). W 1870-77 roku majątek o areale 1250ha należał do wdowy Henriette von Kalckreuth. Kursko dziedziczy jej córka, Henrietta Louise von Kalckreuth(1831-1863), która w 1850 roku poślubiła swojego kuzyna, Leonharda von Kalckreuth(1821-1882). W 1896 roku majątek o areale 1247,03ha należał do syna Leonharda i Henrietty, kapitana kawalerii Alexandra von Kalckreuth(1851-1916).  Żonaty był z Klarą Ottonie von Sydow(1856-1932) z Kalska. W 1907 roku majątek obejmował wraz z folwarkiem Kleszczewo(Klischt) 1242ha gruntów. W skład majątku wchodziły dobra w Chycinie(Weissensee) o areale 1373ha. Dzierżawcą był Paul Brunzel. W 1913 roku jego majątek obejmował 1242ha. W skład majątku wchodził folwark Kleszczewo(Kliszt).Tzw. Nowy Kursk powstały po podziale majątku w 1923 roku zostaje sprzedany przez Ottonię von Kalckreuth berlińskiej komisji kolonizacyjnej. Do 1939 roku w skład majątku wchodziły folwarki: Gastkrugvorwerk, Mühlenvorwerk, Kleszczewo-Klischt oraz majątki Gorzyca i Chycina. W latach 30-tych XX wieku dobra kurskie zostały wywłaszczone przez III Rzeszę.

PAŁAC-2001r.

2001r.

 

 

 


BIERCZA-ZIELOMYŚL/HEINRICHSWALDE/

Opublikowany przez

Osada, były folwark położona w gminie Pszczew powiatu międzyrzeckiego. W 1845 roku dobra w rękach niejakiego Mudrak. W 1870 roku majątek o powierzchni 162ha należał do Carla Holtze. W 1877 roku majątek o powierzchni 162ha należał do rodziny Walter. W 1907 roku majątek obejmował 164ha należał do Hermanna Bombe. W 1913 roku majątek o powierzchni 164ha należał do niejakiego Bakowskiego.

MAJĄTEK

Po założeniu zachował się budynek mieszkalny oraz budynki gospodarcze.

PORĄBKA /Rosenthal/

Opublikowany przez

Osada położona w gminie Międzyrzecz powiatu międzyrzeckiego. W 1845 roku jako folwark wchodził w skład majątku w Kalsku, własność rodziny Węsierskich. Późniejsza leśniczówka. Prawd. dawny dworek, budynek z XIXw. niewielkim założeniem parkowym.

BLEDZEW /Blesen/

Opublikowany przez

Wieś gminna położona w powiecie międzyrzeckim. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1235 roku oraz w latach: 1312 roku(Blesowe, Blesow), 1418(Bledzewo), 1421(Blyedzewo), 1460(Bledzow), 1509(Blesso), 15021(Bleszowo), 1944(Blesen). Wieś królewska, potem cysterska z Ziemska i Bledzewa.  W latach 1407-14 nastąpiło przeniesienie zakonu z Zemska do Bledzewa. W 1433 roku Bledzew otrzymał prawa miejskie, które posiadał do 1945 roku. W progach zakonu gościł car Piotr Wielki(1711) oraz  król polski August II Mocny(1712). W 1842 roku rząd pruski wystawił kościół i klasztor na licytację z żądaniem by nabywca rozebrał do fundamentów wszystkie budynki klasztorne   kościołem włącznie, co zostało uczynione. Na terenie wsi znajdował się majątek, który w 1896 roku obejmował 176,43ha gruntów i należał do Franza Kirscht.

RYBOJADY /Rybojadel, Hoffmannstal/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Trzciel powiatu międzyrzeckiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1305 roku(Rybenick) i jeszcze wielokrotnie w późniejszych latach: 1319(Rybiac, Ryboiadel), 1394(Riboiadi), 1406(Ryboyad), 1434(Riboyadi, Riboyaty, Ryboyady), 1508(Rybojady), 1538(Ryboiady), 1563(Ryboiathi), 1944(Hoffmannstal).  Wieś szlachecka. W latach  1394-1406 Wichna, córka Józefa Wezenborga wraz z synami stoczyła zwycięski spór o wieś z Fredhelmem Wezenborkiem, synem Maćka Borkowica. W 1434 roku należy do Macieja Trzcielskiego, syna Wichny. Po śmierci Macieja Trzcielskiego, w 1434 roku wieś przechodzi w ręce Ostrorogów Lwowskich, właścicieli Trzciela. W skład majątku trzcielskiego  wchodzą Rybojady do 1945 roku. W 1870-77 i 1896 roku kiedy właścicielem majątku trzcielskiego był Ernst Gotthelf Fischer, dobra Rybojadły obejmowały 415ha(1877) i 471,61ha(1896) gruntów. W  1907 i 1913 roku majątek o areale 471ha. Ostatnim właścicielem był Gerd Fischer von Mollard. W skład majątku wchodziły leśniczówki i folwarki leśne: Jabłonka(Jablonke), Cegielnickie Olendry-Prądówka(Ziegelscheune), Osetna Młyn(Annamühle) i Królewiec-obecnie część Jabłonki Starej(Kӧnigsberg).

SILNA /Schilln/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Pszczew powiatu międzyrzeckiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1474 roku(Szyedlnya). Wielokrotnie w latach późniejszych: 1508(Szyedlna), 1509(Szyeldna), 1520(Syedlna), 1521(Sielna), 1535(Szedlna), 1563(Silna), 1564(Sidlna). Przez wieki własność kościelna wchodząca w klucz dóbr pszczewskich. W 1870 roku największy majątek obejmujący 148ha należał do wdowy Alexandry Wilscher. W 1896 roku miejscowy majątek o powierzchni 121,53ha gruntów należał do Hermanna Hielscher. W 1907 roku majątek o powierzchni 175ha należał do Martina Hielscher. W 1913 roku majątek o powierzchni 108ha posiadał August Fiedler a drugi majątek(chłopski) o powierzchni 175ha należał do Martina Hielscher.

W północnej części wsi położone było założenie dworsko-folwarczne.

SIERCZ /Schierzig/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Trzciel powiatu międzyrzeckiego. Wzmiankowana w XVI wieku. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1394 roku(Szircz). Wymieniana wielokrotnie w kolejnych latach: 1406(Syrczewo), 1419(Sirzcz), 1434(Szircze, Schyrcze, Syrcze), 1436(Syerczy), 1464(Sircz), 1475(Zircz), 1508(Szyrcz), 1510(Syrcz), 1538(Sziercz), 1571(Siercz), 1944(Schierzig). Dawna wieś szlachecka. W 1364 roku Świętosław z Szubina, kasztelan kaliski toczył spór o wieś z Fredhelmem Wezenborgiem. W 1406 roku Wichna, wdowa po Świętosławie wygrywa proces z synami Fredhelma Wezenborga o wieś. W 1434 roku właścicielem wsi jest syn Wichny, Maciej Trzcielski z Trzciela i Grodziska Wlkp. W latach 1434-1607 wieś należy do Ostrorogów z Lwówka– w 1434 roku Stanisław i Dobrogost Ostroróg nabyli wieś od spadkobierców Macieja Trzcielskiego. W 1607 roku ostatni z Ostrorogów Lwowskich, hrabia Jerzy(zmarły bezpotomnie w 1623 roku), za 2000złotych polskich, sprzedał wieś Kasprowi von Schlichting z Bukowca. W 1631 roku właścicielem wsi jest rodzina z Bnina Opalińskich. W 1670 roku Jan Konstanty z Bnina Opaliński za 105.000 złotych polskich sprzedaje wieś  Krzysztofowi Unrugowi. W 1715 roku Bogusław na Międzychodzie Unrug, starosta obornicki za 33.000talarów sprzedał Siercz Janowi Erazmowi Zaydlic. W 1775 roku wieś jest własnością Władysława Szołdrskiego i jego żony Franciszki Radomickiej. W 1778 roku po śmierci Władysława Szołdrskiego, wojewody inowrocławskiego, dobra dziedziczą synowie: Antoni i Jakub. Siercz przypada Antoniemu Szołdrskiemu, który za sumę 65.000 sprzedał wieś Mariannie Wilczyńskiej z Golemowskich i jej mężowi, Stanisławowi Wilczyńskiemu. W 1845 roku własność rodziny Buchholz. W 1846 roku w skład majątku wchodził folwark Żydowo. W 1857 roku własność Ernsta Buchholz . W 1870 roku majątek Ernsta Buchholz`a obejmował 1060ha gruntów. W 1877 roku majątek o powierzchni 1060ha należał do Louisa Stillmann. W skład majątku wchodził folwark Żydowo(Elisenfelde, Judenlüge). W 1896 roku majątek o powierzchni 1044ha należał do Theodora Ratzmann. W 1907 roku majątek o powierzchni 282ha należał do Konrada von Fabeck. W 1913 roku majątek o powierzchni 98ha należał do Richarda von Windisch. Do 1939 roku majątek w rękach Harrego i Käthe von Villenueve.

Założenie dworskie

Na północnym krańcu wsi położony był zespół dworski. Po założeniu zachował się budynek dworski i park o pow. ok. 1,6ha.