KURSKO /Kurzig/

Wieś położona w gminie Międzyrzecz powiatu międzyrzeckiego wzmiankowana w 1260 roku(Corsike). Wielokrotnie wymieniana w następnych latach pod różnymi nazwami: 1276(Kortce), 1305(Kursco), 1384(Kurtz), 1400(Scursk/o/), 1411(Scorscko), 1418(Cursko), 1421(Kursko), 1426(Cursco), 1459(Curzssko), 1482(Curszko), 1486(Skursko). Wieś rycerska. W 1260 roku własność komesa Jarosława. W 1400 i 1411 roku wymieniony Mikołaj Skurski. Wieś była gniazdem rodowym Kurskich. Z tego rodu wymienieni: Mikołaj Kurski(1459-66), bracia Wojciech, Pielgrzym(Peregryn), Dziersław(1469, 1472-87), Piotr Pielgrzym(1489-1518), Marcin, Pielgrzym, Maciej(1586). Część Kurska w latach 1505-09 posiadał Dobrogost Jezierski. W 1509 roku część Kurska zakupił Jan Tomicki, sędzia poznański. W 1513 roku Kursko zakupili Szczanieccy ze Szczańca w ziemi świebodzińskiej, zwani później Luka-Kurskimi. Wymieniony Jan i Jerzy Sczanieccy, synowie Janusza. Ok. 1520 roku Kursko w całości jest w posiadaniu Jerzego Kurskiego. W 1522 roku Jerzy Kurski zwany Luka odsprzedaje ½ Kurska braciom Franciszkowi, Jerzemu i Marcinowi Sczanieckim, a w 1524 roku Jerzy Kurski swoją część z dworem sprzedaje siostrzeńcowi Franciszkowi Kurskiemu, który ok. 1530 roku zakupuje kolejną część wsi od swego brata Marcina Stancz Kurskiego. W latach 1562-76 właścicielem jest Jerzy Kurski zwany Luka(Sczaniecki) ożeniony z Jadwigą córką Wolfganga Łękomińskiego.  Przedstawiciele rodziny Kurskich to protoplaści późniejszego rodu von Lucke und Kursko. Posiadali wieś do XVII wieku, kiedy sprzedali majątek rodzinie Oppeln-Bronikowskich. Z tego rodu wymieniony Zygmunt Bronikowski, ożeniony z Anną von Dziembowską. Od 1754 roku majątek staje się własnością szwagra Zygmunta Bronikowskiego, Adama Leonarda von Kalckreuth(1693-1768). Żoną była Eva Charlotte, z domu von Oppeln-Bronikowska(1701-1774). W rękach rodu von Kalckreuth dobra z pałacem pozostają do 1945 roku. W 1757 roku majątek odziedziczył Johann Sigismund von Kalckreuth(1721-1806). Z żoną Heleną Kathariną, z domu von Seydlitz miał troje dzieci: Georga Leonharda Alexandra, Friederike Luise Tugendreich i Johanna Sebastiana Gotthlifa. W 1789 roku Kursko dziedziczy Johann Sebastian Gotthlif von Kalckreuth(1756-1820). Z żoną Constanze Gottliebe Tugendreich, z domu von Unruh miał 13 dzieci. Majątek dziedziczy Leopold Sigismund von Kalckreuth(1796-1865), wzmiankowany jako właściciel w spisie majątków w 1846 roku oraz w 1857 roku. W skład dóbr w tym czasie wchodził folwark Klisze. Leopold był bezżenny. W 1859 roku odsprzedał Kursko swojemu kuzynowi Wilhelmowi von Kalckreuth(1795-1869). Ożeniony był z Henriette z domu von Wedel(1805-1880). W 1870-77 roku majątek o areale 1250ha należał do wdowy Henriette von Kalckreuth. Kursko dziedziczy jej córka, Henrietta Louise von Kalckreuth(1831-1863), która w 1850 roku poślubiła swojego kuzyna, Leonharda von Kalckreuth(1821-1882). W 1896 roku majątek o areale 1247,03ha należał do syna Leonharda i Henrietty, kapitana kawalerii Alexandra von Kalckreuth(1851-1916).  Żonaty był z Klarą Ottonie von Sydow(1856-1932) z Kalska. W 1907 roku majątek obejmował wraz z folwarkiem Kleszczewo(Klischt) 1242ha gruntów. W skład majątku wchodziły dobra w Chycinie(Weissensee) o areale 1373ha. Dzierżawcą był Paul Brunzel. W 1913 roku jego majątek obejmował 1242ha. W skład majątku wchodził folwark Kleszczewo(Kliszt).Tzw. Nowy Kursk powstały po podziale majątku w 1923 roku zostaje sprzedany przez Ottonię von Kalckreuth berlińskiej komisji kolonizacyjnej. Do 1939 roku w skład majątku wchodziły folwarki: Gastkrugvorwerk, Mühlenvorwerk, Kleszczewo-Klischt oraz majątki Gorzyca i Chycina. W latach 30-tych XX wieku dobra kurskie zostały wywłaszczone przez III Rzeszę.

PAŁAC-2001r.

2001r.