DOBRA /Carlsburg – Döberle/

Opublikowano w dniu przez

Wieś położona w gminie Dobroszyce powiatu oleśnickiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1150 roku kiedy była własnością benedyktynów wrocławskich. Prawdopodobnie były to dwie miejscowości. W późniejszych wiekach była własnością książąt oleśnickich. W 1631-1632 książę oleśnicko-ziębicki Karol Fryderyk Podiebradbradowicz(Karl Friedrich von Münsterberg-Ӧls(1593-1647), syn Karola II i Elżbiety Magdaleny Piastówny, córki Jerzego II brzeskiego zbudował dwór. Stąd nazwa Carlsburg od imienia księcia. Wieś pozostawała w posiadaniu książąt oleśnickich do 1884 roku do śmierci księcia Wilhelma Augusta Ludwiga Maxymiliana Friedricha Braunschweig-Lünebrug(1804-1884). Był synem Fryderyka Wilhelma i Marii Elżbiety Badeńskiej. Później majątki weszły w skład pruskich dóbr królewskich. W 1886 roku właścicielem był książę Friedrich Wilhelm Victor August Ernst von Hohenzollern. Majątki w dzierżawie. W latach 20-tych XX wieku majątek nabyła rodzina Renner.  W 1930 dobra w posiadaniu Pani Renner, z domu Zehe. W 1937 majątek należał do Siedlungsges Bauernland A.G.i L. z Berlina. Po 1945 roku dwór zaadoptowano na dom repatrianta, później ośrodek pracy twórczej. Obecnie własność prywatna. Budynek zaadoptowany na hotel.

Dwór Carlsburg

Dwór położony w majątku Carlsburg zbudowany w latach 1631-1632, z dobudowaną wieżę w 1633. Wielokrotnie przebudowywany, ostatnia modernizacja nastąpiła w latach 1909-1910. Obok park krajobrazowy oraz resztki założenia gospodarczego.

Dwór Dӧberle

W części południowej tzw. Dӧberle drugi z majątków. Po założeniu zachował się park krajobrazowy i budynek gospodarczy. Dwór nie zachował się.

ZARAŃSKO /Sarranzig/

Opublikowano w dniu przez

Wieś położona w gminie Drawsko Pomorskie powiatu drawskiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1254 roku kiedy Warcisław III nadał grunty zwane „desertum Sarcthicze” cystersom w Białoboku. Na początku XVI wieku należał do rodu von Borck. W latach 1608-1852 należała do rodziny von Wedel. W 1724 roku siedziała tu rodzina von Burgsdorf. W 1842 roku majątek należał do rodziny von Knebel. W 1884 roku główny majątek należał do rodziny von Wedel z Koszalina. W 1928 roku wymieniono 3 majątki należące do: Paula Fritze, później do Ulricha Fritze, Emila Hessa i Ernesta Barza.

Dwór

Po założeniu zachował się park krajobrazowy o pow. Ok. 2,5 ha.

STRZMIELE /Stramehl/

Opublikowano w dniu przez

Wieś położona w gminie Radowo Małe powiatu łobeskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1282 roku kiedy należała do Borka I(późniejszy von Borck-Borcke). Wg innych źródeł informacja o wsi pojawiła się w 1288 roku. W tym czasie miejscowość nosiła nazwę „ Wilcza Góra(Wolfsberg). Borke I miał dwóch synów: Jana i Jakuba oraz Mikołaja(ur. w 1295 r.). Ród von Borck(Borcke) posiadali majątek do 1714 roku. Z tego rodu wymieniony Matzko von Borck(Matzke von Borcke, Matzke Bork, Maćko Bork(ok. 1360-ok.1426), syn Borka von Borcke, ojciec Matzka von Borcke i pradziad Sydonii von Borck, która została ścięta w 1620 roku, który sprzyjał Polsce. W 1614 roku wymieniana również rodzina von Versen. W 1714 roku wieś zakupił Adrian Bernhard von Edling, który zbudował nowy dwór. Wg L. von Ledebura rodzina von Borcke posiadała majątek do 1730 roku. W latach 1672, 1700 dobra na terenie wsi posiadała rodzina von Thun(Herb- w błękicie trzy poprzeczne złote strumienie). W 1742 roku majątek zakupił Jan Fryderyk Loeper. W 1780 roku Johann Georg Loeper przebudował dwór. W 1786 roku został nobilitowany. Rodzina von Loeper posiadała majątek  do 1945 roku.

Zamek

W XIII wieku stał tu zamek składający się z zamku wysokiego i niskiego tzw. podzamcza. W pobliżu zamku rozwinęła się osada. W 1338 roku zamek został najechany i zniszczony z rozkazu księcia Barnima III Wielkiego. Odbudowany i ponownie zamek został spalony w 1393 roku przez Krzyżaków. Odbudowany. Warownia znajdowała się w zakolu rzeczki a jego fragmenty zachowały się do dzisiaj. Był on otoczony fosą murem i wałem. Na zamku znajdował się dwukondygnacyjny budynek mieszkalny. Borckowie opuścili nowo postawiony zamek w XVI-XVII wieku.

Dwór

Nowy właściciel od 1714 roku Adrian Bernhard von Edling wybudował nowy dwór. W 1780 roku kolejny właściciel Johann Georg Loeper rozbudował dwór. Kolejna modernizacja budynku nastąpiła w XIX wieku. Po 1945 roku dwór użytkowany przez gminę Radowo Małe jako budynek mieszkalny. Od 1966 roku dwór nie zamieszkały popadający w ruinę. Od 1987 roku obiekt w rękach Archiwum Państwowego, które rozpoczęło remont budynku. Podczas remontu zlikwidowano klasycystyczny ganek, rozebrano historyczne schody z 1780 roku oraz dokonano zmiany w otworach okiennych. W latach 2005-2010 splantowano szesnastowieczną fosę. Po zachodniej stronie dworu w zakolu niewielkiego strumyku zachowały się relikty zamku. Obok pozostałości parku z aleją dojazdową. Obok dworu resztki założenia folwarcznego.

 

RECZYCE /Eisenhammer/

Opublikowano w dniu przez

Wieś położona w gminie Boleszkowice powiatu myśliborskiego. Początki wsi sięgają 1755 roku, kiedy nad rzeką Myślą założono kuźnicę w celu przetwarzania surówki z huty witnickiej. Przy wybudowanej hucie powstała osada. Od 1756 roku kuźnia przechodzi w ręce państwowe i taki stan rzeczy istnieje do 1858 roku, kiedy zakład zostaje zakupiony przez rodzinę Motz z Kostrzyna. Posiadają zakład do 1945 roku.

Willa

 

 

 

 

BUKOWINA SYCOWSKA /Buchenhain/

Opublikowano w dniu przez

Wieś położona w gminie Międzybórz powiatu oleśnickiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1283 roku. W 1407 roku we wsi znajdował się zameczek myśliwski księcia piastowskiego. W 1481 roku siedział tu niejaki Nicolaus. Od 1573 do 1709 roku wieś posiadała rodzina von Pogarell. W 1709 roku Christian Heinrich von Pogarell sprzedał wieś Johannowi Joachimowi von Westerstett. W 1720 roku majątek posiadała wdowa Eva Elisabeth, z domu baronówna von Sauerzapf. W 1724 roku siedział tu Hans Heinrich von Pogarell. Od 1744 roku majątek w posiadaniu Agnety Juliany von Skopp, z domu von der Heyde. W 1755 roku majątek zakupił Karl Albrecht Moritz von Weger. Właściciele Bukowiny Dolnej: Hans von Sachs(1589), Franz von Hellmann(1592), Hans von Frankenberg(1597), Kaspar Friedrich von Schertz(1630), Wenzel von Frankenberg und Ludwigsdorf(1649), syn Wenzla, Hans Wolf von Frankenberg(1658), Anna Theresia hrabina Jaroschin, z domu burgrabianka von zu Dohna(1674), w tym samy roku dobra zakupił Gottfried Bernhard von Schalscha-Ehrenfeld(1674), Anna von Sternberg(1677), Hans von Sternberg(1687), Gottfried Wilhelm von Kalisch(1695), Karl Gottfried von Kalisch(1735), Wenzel Adam von Wostrowski, który wkrótce sprzedał majątek Karlowi Albrechtowi Moritzowi von Weger, właścicielowi całej wsi. W 1801 roku właścicielem majątku był porucznik Karl Siegmund Benjamin von Weger. W 1816 roku dobra w rękach majora Wilhelma von Weger, w 1824 roku do spadkobierców Wilhelma. W 1852 majątek posiada Helene Luise Albertine Amalie Weyrach, z domu von Weger, w 1888 roku dobra posiadał Fritz Reuter. Od 1903 roku majątek w posiadaniu hrabiego Friedricha von Strachwitz auf Schrabsdorf(Bobolice). Od 1921 roku majątek w rękach spadkobierców: hrabiny Franziski Rechhberg z Monachium, hrabiny Gabriele von von Strachwitz, od 1926 roku majątek należy do hrabiego Ludwiga Adama von Strachwitz z Bobolic. Od 1930 roku majątek posiadał Konrad von Loesch.

Dwór I

Dwór zbudowany w XIX wieku, wzmiankowana w 1845 roku. Po 1945 roku dwór należał do Państwowych Nieruchomości Ziemskich. Od 1979 roku własność Spółdzielni Kółek Rolniczych Kraszów. Obecnie właścicielem jest Urząd Miasta i Gminy w Międzyborzu a we dworze mieści się ośrodek zdrowia i mieszkania.

Dwór II

Zbudowany ok. 1910 roku, w którym później mieściła się restauracja.

CHOJNÓW /Haynau/

Opublikowano w dniu przez

Miasto położone w powiecie legnickim. Po raz pierwszy wzmiankowany w 1253 roku. Prawa miejskie Chojnów otrzymał w 1333 roku. Na rozwój miasta wpływ miało położenie na trasie kupieckiego szlaku Via Regia. Dużą tragedią dla miasta był najazd husytów w 1428 roku, co doprowadziło do niemal całkowitego upadku Chojnowa. Odbudowany dzięki księciu Rupertowi II i Ludwikowi III. Kolejną tragedią był pożar miasta w 1651 roku. Od 1740 roku pod panowaniem pruskim. W okresie napoleońskim zajęty przez wojska francuskie. Trzykrotnie w tym czasie miasto odwiedzone przez Napoleona Bonaparte. W 1813 roku w mieście pojawił się król Fryderyk Wilhelm II i car Aleksander I. Okres XIX wieku to rozwój industrialny miasta. Podczas działań wojennych w 1945 roku doszło do zniszczenia 30% miejskiej zabudowy.

Zamek piastowski

Zbudowany w drugiej połowie XIII wieku, po raz pierwszy wymieniony w 1291 roku. Całkowicie przebudowany po spaleniu przez husytów w latach 1546-1548. W połowie XVIII wieku zamek w połowie rozebrany. Pozostało skrzydło północno-zachodnie, w którym obecnie mieści się Muzeum Regionalne.

BYSTRZYCA DOLNA /Polnisch Weistritz, Nieder-Weistritz/

Opublikowano w dniu przez

Wieś położona w gminie Świdnica powiatu świdnickiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1149 roku. Około 1150 roku Piotr Własta z rodu Duninów wraz z małżonką przekazał wieś zakonowi augustianów. W drugiej połowie XIII wieku wieś w rękach rycerskich. W 1279 roku Bystrzyca Dolna należała do Burgharda von Weistritz. Później pojawiają się rody: von Schwengfeld(rodzina wymarła w 1561 roku ze śmiercią Caspara von Schwenkfelda aczkolwiek sam autor nie podaje aby ród był w posiadaniu wsi). W 1375 roku własność Hansa von Sachkirch. W 1383 roku lenno rodu von Sachenkirche(Sachkirch, Zachenkirche). W 1556-1596 roku dobra należą do rodziny von Freund. W literaturze mowa o przejęciu wsi przez miasto Świdnica w 1595 roku. Część autorów podaje jednak własność rodów- prawdopodobnie siedziba rycerska wraz z częścią gruntów należała do nich, pozostała część do miasta.  W 1626 roku część wsi w posiadaniu rodziny von Hochberg. Miasto Świdnica posiadała majątek na terenie wsi do 1810 roku. W latach 1790-1855 dobra w rękach rodziny von Pückler. Od 1811 roku majątek zakupił baron von Reitzenstein. Baronowie posiadali majątek do 1945 roku. Najsłynniejszym przedstawicielem rodziny był generał- lejtnant baron Erdmann von Reitzenstein.

Pałac

Pałac zbudowany na fundamentach starszej budowli, prze budowany w latach 1886-1887. W 2023 roku pałac spalił się. Obok park krajobrazowy oraz zabudowania gospodarcze.

BUKWICA /Denkwitz, Buchenhang/

Opublikowano w dniu przez

Wieś położona w gminie Żukowice powiatu głogowskiego. W 1327 roku wieś należała do Lessotto(Lessota) von Denechwicz. W 1534 roku wieś należała do Osmanna Rotenberg(Rotenburg) wymienionego w 1554 roku jako Asman Rotenburgk. W 1593 roku wieś należała do rodu von Necher(Nächer).  Kolejnym właścicielem był Adam von Kottwitz(30.03.1599-zm.12.03.1662) żonaty z Magdaleną von Poser. Po nim majątek odziedziczył starszy syn, Ernest Henryk von Kottwitz(ur.1639-zm.1718). Żonaty dwukrotnie z: 1-mo Marią Barbarą von Haugwitz 2-ndo Anną Barbarą von Luck. W 1622 roku wieś w posiadaniu rodziny von Kreckwitz. Właścicielem był Fryderyk von Kreckwitz ożeniony z Anną von Landscron. W 1759 roku dobra w rękach rodu von Bassewitz. W 1873 roku majątek o powierzchni 1026 mórg należał do niejakiego Mathis`a. W 1909 roku majątek o areale 270ha posiadał August Maager– rodzina siedziała tutaj od 1802 roku. W 1917 roku własność Wilh. Maager, rodzina siedziała tu od 1802 roku, Sophienruh vorwerk, 270ha.

Pałac

Założenie składa się z pałacu z XIX wieku, zabudowań gospodarczych oraz resztek parku krajobrazowego.

BUCZYNKA /Buchwäldchen/

Opublikowano w dniu przez

Wieś położona w gminie Lubin powiatu lubińskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1300 roku. Początkowo własność książęca. W 1403 roku właścicielem lenna był Hertel von Busowey. W 1512 roku dobra zakupił Władysław von Hohberg. Hohbergowie posiadali dobra do 1591 roku. W latach 1563-1578 majątek posiadała rodzina von Brauchitsch. Na terenie wsi drugi z majątków w 1578 roku posiadała rodzina von Nimptsch. W 1596 roku własność Sigmunda von Haugwitz. W kolejnych latach dość częste zmiany właścicieli. W latach 1600-1620 majątek posiadała rodzina von Schweinitz. W latach 1570-1641 jeden z majątków posiadała rodzina von Falkenhayn. W 1674 roku wieś posiadał Johann Matthias Kettelbütter nobilitowany. Zmarł w 1677 roku jako Johann Matthias Kettelbütter von Ehrenhold. Od 1689 roku właścicielem dóbr była rodzina von Niebelschütz, w 1765 dobra w rękach von Hoffstädt, w 1772 roku von Poser, w latach 1789-1830 von Seidel, w 1845 roku żona rotmistrza Hänel, z domu von Seidel. W 1870-73 dobra w rękach majora von Grӧne, którego żona była z domu Hänel. W 1886-1891 własność starosty powiatowego Ferdinanda Heinricha von Helldorf oraz jego żony posiadającej majątek do 1898 roku. W 1902-1912 właścicielem był Franz Molle a w 1917-1940 Max von Dücker.

Dwór

Po założeniu zachował się park podworski, resztki zabudowy folwarcznej oraz słupy bramne.

BUCZYNA /Thamm, Buchwald/

Opublikowano w dniu przez

Wieś położona w gminie Radwanice powiatu polkowickiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1305 roku(Buchwaldi villa) oraz w 1357 roku(Buchwalt). W 1407 książę Jan potwierdził Henrykowi Lessetowi posiadanie dóbr Nuczyna, Lipiny i Kurów. W 1447 siedział tu Baltazar Lesset a w 1466 roku wzmiankowany Baltazar Lesset z Buczyny, pan Sieroszowic. W 1486 Baltazar i Krzysztof Lessetowie odkupili od Baltazara, Melchiora i Krzysztofa Lobenów 21 ½ grzywny czynszu z Buczyny, Kębłowa i Sieroszowic. W 1496 roku Heincze Lesset z Parchowa w imieniu swoim i brata Baltazara sprzedał trzecią część stawu we wsi. W  latach 1512-1525  pisał się stąd Mikołaj Lesset a w 1519 roku pisał się stąd Wolfram Lesset. W 1593 roku wieś należała do rodziny Necher(Nächer).  W 1681 roku wieś należała do rodziny von Nostitz oraz von Stosch. W 1780 roku własność rodu von Grunfeldt. W 1791 roku siedział tu landrat von Sydow i mowa była o dworze, folwarku. Rodzina von Sydow posiadała majątek do 1864 roku kiedy majątek został zakupiony przez Wilhelma von Graewenitz. W 1909 roku majątek obejmował 1080ha, z majątkami Thamm, Buchwald, folwarkami Wilhelmshof, Grenzvorwerk, Friedrichshof a właścicielem był baron Wilhelm von Rüxleben. W 1917 roku majątek obejmował 1080ha, z majątkami Thamm, Buchwald, folwarkami Wilhelmshof, Grenzvorwerk, Friedrichshof i należał do  Dr. Emila Baunert.

Pałac

Pałac rozebrany po wojnie. Po założeniu zachował się park krajobrazowy, częściowo mur otaczający założenie oraz słupy bramne.

BRZEG GŁOGOWSKI /Brieg/

Opublikowano w dniu przez

Wieś położona w gminie Żukowice powiatu głogowskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1223 roku(Breg), w 1305 wzmiankowany proboszcz wsi Brseger alias Brega, w latach 1305- 1315- poświadczony kościół i sołtys. W 1315 roku wzmiankowany nieznany z imienia dziedzic  wsi. W 1319 roku wzmiankowany An.M., dziedziczny pan na Brzegu. W 1360 roku wymieniona wieś w książęcej części księstwa głogowskiego. Lenno rodu von Glaubitz. W latach 1454-1475-siedział tu Jerzy Glaubitz, w 1482 roku Melchior Glaubitz, 1493 roku siedzieli tu bracia Melchior, Jerzy i Krzysztof Glaubitzowie, w latach 1493-1512 pisał się stąd Krzysztof  Glaubitz, w 1550 roku siedział tu Sigmund von Glaubitz. W 1568 roku zmarł Wolf von Glaubitz pochowany w Brzegu Głogowskim wraz z żoną Marią, z domu von Salhausen, zmarłą w 1567 roku. Później w rękach rodziny von Zedlitz wymienionej w 1576-1574. Jednym z mieszkańców był starosta głogowski Georg Rudolph von Zedlitz(Czedtlitz und Schӧnau)(zm.1619) i jego żona Barbara von Wiedebach. Mieli syna Christopha Georga, zmarłego w 1605 roku. W 1604 roku dobra w rękach rodu von Landskron. Prawdopodobnie posiadali część wsi. W XVII wieku wieś należała do rodziny von Herberstein wymienianej w latach 1687-1701. Prawdopodobnie pierwszym właścicielem z tej rodziny był baron Johann Bernhard Starszy von Herberstein(zm.1665). Z baronówną Julianą Kunigundą von Tschentschau-Mettich(zm.1645r.) miał synów: Johanna Friedricha von Herberstein(1626-1701), który dzięki małżeństwu z Marią Maximilianą von Annenberg pozyskał Gorzanów, Johanna Georga Bernharda von Herberstein(1627-1649) kanonika wrocławskiego oraz Johanna Bernharda II von Herberstein(1630-1685), który wzniósł barokowy pałac w Brzegu Głogowskim. W 1791 roku należał do kapitana von Massow. W 1852  roku majątek należał do rodziny von Haugwitz. W miejscowym kościele epitafium Gustava Adolpha Eduarda von Haugwitz(1797-1863) oraz jego żony Sophie Philippine Elisabeth, z domu Czettritz-Neuhaus(1808-1852). Od 1866 roku własność rodziny  Ritsch. W 1909 roku jak i w 1917 roku majątek należał do Daniela Ritsch i obejmował 572,5 ha gruntów. W skład majątku wchodziły folwarki: Obervorwerk i freigut Kutschwitz.

DWÓR-PAŁAC

Na krawędzi stoku opadającego w kierunku doliny Odry, w północnej części wsi, dwór renesansowy z połowy XVI wieku. Za czasów Johanna Bernharda II von Herbersteina przebudowano dwór w barokowy pałac. Kolejna przebudowa miała miejsce w 1866 roku oraz na początku XX wieku. Zespół pałacowy składa się z pałacu, parku oraz dwóch oficyn.

BRYNEK /Brynnek/

Opublikowano w dniu przez

Wieś położona w gminie Tworóg powiatu tarnogórskiego. Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z ok. 1530 roku. Od tego czasu do końca XVIII wieku wieś należała do hrabiów von Verdugo. W latach 1774-1798 wieś należała do rodziny Ziemieckich(Ziemietzki). W 1825 roku majątek nabył Bernhard Rosenthal. Kolejnym właścicielem był Hugo von Rosenthal zmarły w 1889 roku, po którym majątek odziedziczyła niepełnoletnia córka, Barbara. W 1904 roku majątek zakupił hrabia Hugo Henckel von Donnersmarck. Zmarł w 1908 roku. Majątek odziedziczył jego syn, Edgar Henckel von Donnersmarck, zmarły w 1939 roku. Kolejnym był hrabia Karl Henckel von Donnersmarck do 1940 roku a następnie jego córki: Maria Wilhelmina, Maria Zofia i Maria Karolina. Podczas wojny w pałacu mieściła się szkoła Hitlerjugend, później Seminarium Nauczycielskie. W 1945 roku pałac zajęty przez Armię Czerwoną. Po zajęciu pałacu przez władze polskie budynek zaadoptowany na potrzeby Gimnazjum Leśnego. Obecnie w pałacu mieści się Zespół Szkół Leśnych i Ekologicznych im. Stanisława Morawskiego.

Pałac

 

 

 

W 1829 roku Bernhard Rosenthal zbudował pałac, rozbudowany przez jego następcę, Huga von Rosenthala. W latach 1905-1908 doszło do kolejnej rozbudowy pałacu. Budynek murowany, zbudowany na planie litery „C”, podpiwniczony, trzykondygnacyjny z użytkowym poddaszem kryty dachem mansardowym.