ULISZKOWICE /Augustfelde/

Miejscowość położona w gminie Trzebielino powiatu bytowskiego. Historia Uliszkowic jest ściśle związana z historią w pobliżu położonych Suchorzyc. Została założona w 1818 roku jako folwark wchodzący w skład majątku w Suchorzycach. Założycielem był właściciel Suchorzyc, Hans Adolf von Puttkamer. Po jego śmierci majątek w 1853 roku odziedziczył jego syn, Fedor von Puttkamer. W 1854 roku sprzedał majątek swojemu szwagrowi Hermannowi Grundiesowi i jego żonie Agnes, z domu von Puttkamer. Dobra odziedziczył ich syn, Emil Grundies, który Uliszkowice po 1909 roku przekazał synowi, Adolfowi Grundies. W 1919 roku majątek zakupił Theodor Wolff wraz z żoną Luise, z domu Becker(1886-1972). Mieli trójkę dzieci: Marie-Luise(ur. 1908), Ingeborge(ur. 1910) i Gundelę(ur. 1918). Marie- Luise Wolff w 1929 roku wyszła za mąż za Georga von Bismarck i Uliszkowice przeszły w ich ręce. Mieli syna Wolfa-Rüdigiera. Georg von Bismarck generał dywizji zginął z 30 na 31 sierpnia 1942 roku w pobliżu El Alamein.

Dwór

 

 

 

 

Obecnie założenie nie istnieje. Dwór spłonął pomiędzy 05.03. a 13.03.1945 roku.

TURSKO /Turzig/

Wieś położona w gminie Miastko powiatu bytowskiego, po raz pierwszy wzmiankowana w 1560 roku. W latach 1575-1855 w posiadaniu rodziny von Zitzewitz z przerwą w XVIII wieku. W latach 1717-1765 wieś należała do rodu von Massow. W latach 1765-1766 należała do rodu von Bӧhn i ponownie w rękach rodu von Zitzewitz. Z rodu von Zitzewitz wymienieni: Ferdinand zmarły w 1808 roku, Kaspar Wilhelm zmarły w 1829 roku, Amandus zmarły w 1835 roku, Wilhelm Theophil żyjący w latach 1839-1892, Albrecht zmarły w 1917 roku. Ostatnim był Egbert von Zitzewitz urodzony w 1895 roku.

Pałac

Z założenia zachował się zbudowany w 1900 roku pałac, dwór szachulcowy oraz zabudowania gospodarcze.

TRZEBIELINO /Treblin/

Wieś gminna położona w powiecie bytowskim. Dawna wieś kościelna. W XIV wieku należała do rodu von Puttkammer, wymieniani jako właściciele w 1527 roku. Pod koniec XVI wieku wieś należała do Nicolausa von Puttkamer. Prawdopodobnie z powodów finansowych zmieniała właścicieli. W 1688 roku wieś posiadał Joachim Rüdiger von der Goltz, który rozpoczął budowę kościoła, którą ukończyła wdowa Eva Elisabeth von Massow wraz z synem Georgiem Kasparem baronem von der Goltz w 1691 roku. Jako właściciele wymienieni w 1693 i 1745 roku. W 1710 roku wieś w posiadaniu rodziny von Schlichting. W latach 1714-1724 należała do rodziny von Massow. Około 1750 roku Anselm Friedrich von Puttkammer odzyskał cały majątek, który rodzina posiadała do 1945 roku.

Pałac

 

 

 

Pałac zbudowany w 1810 roku, przebudowany pod koniec XIX i na początku XX wieku. Po II wojnie majątek w rękach PGR. Obecnie własność prywatna z adaptacją na mieszkania.

WIECKOWO /Vossberg/

Nieistniejąca miejscowość położona w gminie Kobylnica powiatu słupskiego. Na terenie wsi położony był pałacyk(dworek) myśliwski wchodzący do 1907 roku w skład majątku w Ścięgnicy. W 1907 roku wdowa po generale Franzu von Bӧhn sprzedała posiadłość Maxowi von Mitzlaff. Niewielki majątek z pałacem myśliwskim powstał(wg dostępnych map) po 1930 roku.

Dworek Myśliwski

 

 

 

 

SZCZERBIĘCIN /Czerbienschin/

Wieś położona w gminie Tczew powiatu tczewskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1366 roku, kiedy to Wielki Mistrz Krzyżacki Winrych von Kniprode nadał wieś braciom: Bartłomiejowi, Janowi, Michałowi i Ditrychowi von Elnisch. Od 1385 roku właścicielem wsi został Ditrych Czirbeezin von Elnisch, od którego nazwę wzięła wieś. W 1725 roku właścicielem wsi był Bernard von Tanden-Trzciński, w 1729 roku Józef Pruszak, w 1735 roku Franz Owidzki, w 1753 roku Andreas Konrad von Gostomski, w 1765 roku Teodor Kicki herbu Gozdawa. Kolejnym był Szymon Tadeusz Kicki z Kitek herbu Gozdawa urodzony ok. 1720 roku. Do 1825 roku była w rękach polskich kiedy to majątek zakupił Archibald III MacLean pochodzący z rodziny szkockich emigrantów przebywających w Niemczech od ponad 100 lat.  W 1839 roku ożenił się z kuzynką Marianne Angeliką van Almonde(1804-1866), niemiecką śpiewaczką pochodzenia holendersko-szkockiego, zwaną „Gdańskim Słowikiem”. Mieli pięcioro dzieci: Archibalda IV(1842-11913), Lachlana(1845-1912) oraz Emily, Annę i Florę, prawdopodobnie niezamężne. W 1903 roku majątek przejęła Państwowa Komisja Osiedleńcza, która w 1920 roku sprzedała majątek niemieckiej spółce rolniczej. Spółka ta w pałacu założyła szkołę rolniczą dla dobrze urodzonych dziewcząt.

Pałac

Po II wojnie pałac w latach 1950-55 został rozebrany. Po założeniu zachował się park krajobrazowy oraz resztki zabudowy gospodarczej.

SZCZYPKOWICE /Zipkow/

Wieś położona w gminie Główczyce powiatu słupskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1469 roku(Cappekeuitze) kiedy została nadana w lenno braciom Klausowi i Lorenzowi von Stojentin. W 1523 roku wieś należała do Jurgena Stoientin i Petera Stoientine. Poprzez małżeństwo Barbary Sophie von Stojentin(1655-1719) z Decanusem Casparem Otto von Podewils(1653-1719) w 1686 roku wieś przechodzi w ręce rodu von Podewils. W 1717 roku Decanus Caspar Otto von Podewils wymieniony w spisie majątków jako właściciel wsi. Z Barbarą Sophie mieli syna Adama(1687-1731), który ożenił się z Dianą Magdaleną von Wachholz(1698-1752). Po Adamie majątek przejął jego syn, hrabia Otto Christoph von Podewils. Tytuł hrabiowski otrzymał w 1741 roku. Ożeniony z Sophie Amalie Albertine von der Marwitz(1718-1784). Mieli dwóch synów: Friedricha Heinricha(1746-1804) i Carla Alexandra(1749-1756). Posiadali wieś do 1796 roku. Kolejnym właścicielem była rodzina von Mitzlafff w latach 1797-1798. Kolejno dobra posiadała rodzina von Empich. W 1804 roku majątek w posiadaniu Friedricha von Blankensee. Po jego śmierci w 1838 roku majątek przejął jego syn, Bernhard a po jego śmierci w 1898 roku jego syn, Louis, zmarły w 1902 roku. Do 1945 roku dobra posiadała wdowa po Louisie, z domu Gaudecker.

Dwór

Dwór zbudowany w latach 40-tych XIX wieku wraz z utworzeniem parku krajobrazowego. Przebudowany pod koniec XIX wieku. Po założeniu poza dworem i parkiem zachował się budynek gospodarczy-stajnia-spichlerz.

SYCEWICE /Zitzewitz/

Wieś położona w gminie Kobylnica powiatu słupskiego. Po rz pierwszy wzmiankowana w 1345 roku(Sitsouits) oraz w latach 1347(Siczowicze), 1357(Czitzewitze), 1399(Setzewicze), 1485(Zitzewitz). Lenno rodu von Zitzewitz. Pierwszym znanym właścicielem był od roku 1410 Peter von Zitzewitz, właściciel Sycewic i Kusowa. Urodzony w 1585 roku Georg von Zitzewitz zapoczątkował podział rodziny na dwie linie i był protoplastą wszystkich żyjących von Zitzewitzów z drugiej linii. Dokonał podziału wsi na dwa majątki A i B, które do 1945 roku pozostały w rękach rodu von Zitzewitz. W 1717 roku właścicielami wsi byli: porucznik Claus von Zitzewitz, Cornet Jürgen von Zitzewitz kapitan Jacob Jürgen von Zitzewitz. W 1825 roku Kaspar Wilhelm von Zitzewitz sprzedał majątek swojemu synowi, Heinrichowi. W 1862 roku właścicielem Sycewic został Wilhelm von Zitzewitz, najznamienitszy z rodu. Powiększył majątek a w 1901 roku z posiadanych dóbr stworzył majorat. W 1909 roku z rąk króla pruskiego otrzymał tytuł hrabiowski. Zmarł w 1925 roku. Majątek odziedziczył jego syn, hrabia Heinrich, zmarły w 1937 roku Ostatnim właścicielem był syn Heinricha, hrabia Wilhelm von Zitzewitz wraz z żoną Elisabeth von Puttkammer.

Pałac

 

 

 

 

Pałac nie istnieje. Zbudowany w XIX wieku, przebudowany na początku XX wieku. W 1945 roku zajęty przez wojska radzieckie i spalony. Nie istnieje. Po założeniu zachował się park krajobrazowy oraz zabudowania gospodarcze.

SWOCHOWO /Schwuchow/

Wieś położona w gminie Redzikowo powiatu słupskiego. Po raz pierwszy wieś wzmiankowana w 1274 roku. W latach 1389-1780 wieś posiadała rodzina von Mitzlaff.  Tutaj urodził się generał dywizji Franz Gustav von Mitzlaff(1707-1789) ożeniony z Johanną Rosine Lauterbach, z którą miał syna i córkę. W latach 1780-1784 własność rodu von Pirch(Pirche, Pierzchowski, Pirscha, Pyrsche, Pierskow, Pierschowa, Pyrsza). W 1780 roku Leopold Wilhelm von Mitzlaff sprzedał majątek podpułkownikowi Karlowi Sigismundowi von Pirch. W latach 1787-1815 dobra w posiadaniu rodu von Stojentin. W 1830 roku majątek nabyła córka burmistrza Słupska Arnolda Seyfferta, Henriette Seyffert. Córka Henrietty, Dorothea wyszła za mąż za kompozytora i pianistę Wilhelma Steifensanda(1812-1882). Do 1945 roku majątek w posiadaniu rodziny Steifensand. Kolejnym właścicielem majątku od 1875 roku był Georg Steifensand, syn Wilhelma. Ostatnim właścicielem majątku od 1926 roku był Friedrich Steifensand.

Dwór

Z założenia zachował się dwór z 1734 lub 1735 roku.

STRZYŻYNO /Stresow/

Wieś położona w gminie Damnica powiatu słupskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1287 roku(Stresof). W latach 1488-1507 należała do rodu von Krockow. W 1531 roku wieś w posiadaniu rodziny von Gorck(Gorcken, Jorck, Gurck). W 1639 roku wieś nadana przez księcia pomorskiego Bogusława X rodzinie von Ritze(Ritzen, Rytzen, Rützen). W 1650 roku wieś w posiadaniu rodu von Kleist. W latach 1688-1766 wieś w rękach rodu von Grumbckow. W latach 1707-1710 należała do rodziny von Bandemer. W 1724 roku dobra posiadała rodzina Kochańskich vel Kochenstein. W latach 1740-1803 majątek w posiadaniu rodu von Zitzewitz– należał do generała majora Petera Christopha von Zitzewitz.  W latach 1803-1834 dobra posiadała rodzina von Kӧsteritz. W latach 1851-1857 należała do rodu von Somnitz. W 1857 roku dobra zakupił Friedrich Dietrichs. Później dość częste zmiany właścicieli. W 1884 roku właścicielem był Rudolf Hübner, w 1910 roku Albert Horn a w 1928 roku Adolf Eberts. W latach 1930-32 doszło do parcelacji majątku. Resztówka z dworem należała w latach 30-tych do Charlotte Oesterle.

Dwór

Z założenia zachował się dwór parterowy, obok resztki parku i zabudowy gospodarczej.

STOWIĘCINO /Stojentin/

Wieś położona w gminie Główczyce powiatu słupskiego. Po raz pierwszy wymieniona w dokumencie 1341 roku(Stoyentin) gdzie wzmiankowani są Bertold i Matzen von Stoyentin. W 1379 roku wymienieni Mertin i Barteke von Stoguntin a w 1402 roku Barteke van Stoyentyn. Wzmiankowani w latach 1519 i 1608 roku. W 1618 roku nadal lenno rodu von Stojentin. W 1717 roku właścicielem wsi był Casper Otto von Seger. W 1732 roku majątek należał do wdowy po Jürgenie Ludwigu von Wobeser, która w tym samym roku sprzedała majątek rodzinie von Zitzewitz. Posiadali majątek do 1762 roku. W 1762 roku wieś zakupił kapitan Georg Heinrich von Wobeser. W 1804 roku właścicielem był Hans von Wobeser. W 1817 roku majątek w rękach rodu von Puttkammer. W 1820 roku właścicielami majątku byli Joachim Heinrich Benjamin Hering i pastora Paula Georga Philippa Mampe. Od 1820 do 1853 roku dobra posiadał baron Heinrich Jesco von Puttkammer. W 1853 roku dobra zakupił Ferdinand Scheunemann. W 1884 roku majątek odziedziczył jego syn, Otto, a w1906 roku wnuk, Georg. Ostatnim właścicielem był syn Georga, Hans-Jürgen Scheunemann.

Dwór

Po założeniu zachował się dwór z ok. 1800 roku, przebudowany w połowie XIX wieku, park krajobrazowy oraz zabudowania gospodarcze.

SKÓROWO /Schurow/

Wieś położona w gminie Potęgowo powiatu słupskiego. Początki wsi sięgają XIII wieku. W dokumentach po raz pierwszy nazwa wsi pojawia się w 1315 roku, kiedy margrabia Waldemar von Brandenburg potwierdził nadanie wsi Kasimirowi Svenzo. Był to zamożny ród, którego znaczenie osłabło w połowie XIV wieku. Ostatnim z rodu był Peter von Pollnow wymieniony w 1357 lub 1367 roku. Nie wiadomo czy ród wymarł czy istniał pod innym nazwiskiem. Przypuszcza się, że z tego rodu pochodzi rodzina von Puttkamer posiadająca ten sam herb. Prawdopodobnie podział wsi na 2 majątki utrzymał się do lat 20-tych XIX wieku. W latach 1519-1576 lenno rodu von Stojentin. Już w 1536 roku część wsi należała do rodu von Wobeser. Na terenie wsi posiadali majątek do 1724 roku. W 1710 roku część wsi należała do rodziny von Massow. Majątek należący wcześniej do rodu von Stojentin, później należący do rodziny von Wobeser a w 1717 roku właścicielem był Martin von Wobeser, zbankrutował i prawa przejęli jego spadkobiercy w tym kapitan Heinrich Wilhelm von Somnitz. W 1730 roku drugi z majątków posiadała rodzina von Tarmen(wymarła) a następnie w latach 1730-1763 wieś należała do rodu von Grumbckow. W latach 1755-1763 majątek w rękach rodu von Somnitz. Majątek odziedziczyły dzieci kapitana Heinricha, porucznik Friedrich Wilhelm, chorąży Heinrich August, panna Johanna Maria i Charlotta Friederika von Somnitz i w 1755 roku doszło do podziału a w wyniku losowania majątek przypadł porucznikowi Friedrichowi Wilhelmowi von Somnitz. W 1763 roku sprzedał majątek braciom Joachimowi Ernestowi i Georgowi Gottliebowi Riss. W 1781 roku sprzedali majątek kapitanowi Carlowi Friedrichowi von Puttkammer. Posiadał majątek do 1784 roku. W 1799 roku umiera Carl(Karl) Friedrich von Puttkammer, którego grób znajduje się w parku. Jest tam pochowany ze swoją żoną Charlotte Eleonore Henriette, z domu von Zitzewitz, która gospodarowała majątkiem do jego sprzedania. W 1803 majątek w posiadaniu rodziny von Grollmann(Grolmann). W 1808 roku majątek posiadała rodzina von Horcker. W 1800 roku właścicielem majątku został szmabelan Carl Friedrich von Nalencz(Nałęcz). Prawdopodobnie za ich czasów doszło do scalenia majątków. W 1824 roku majątkiem zarządzała wdowa po Carlu, Dorothea, z domu von Lehse.  Majątek wydzierżawiła Friedrichowi Krantzowi, który od 1831 roku stał się właścicielem dóbr. Od 1850 roku właścicielem majątku został Carl Jochen Ludwig Heyn z żoną Pauline, z domu Schrӧder. Tu urodziły się ich dzieci: Ludwig(ur.1856), Emma(ur.1859), Carl(ur.1862). Carl Jochen Ludwig Heyn zmarł w 1861 roku. W 1869 roku wdowa Pauline Heyn sprzedała majątek baronowi Maxowi Georgowi Erdmannowi Hermannowi von Puttkammerowi. W 1870 roku poślubił córkę berlińskiego fabrykanta, Annegret Geihs. W 1884 roku właścicielem majątku został porucznik von Below, który wydzierżawił majątek Rudolfowi von Normann. W 1910 roku Rudolf von Normann wykupił majątek. Zmarł w 1914 roku. Majątek dziedziczy jego syn, Hasso von Normann, który sprzedał dobra Pommersche Landgesellschaft(Pomorskiej Kompanii Ziemskiej) w 1914 roku. Zarządcą został Richard Schrӧder. Po parcelacji majątku po 1921 roku resztówkę od 1928 roku posiada Paul Wagner. Od 1938 roku ostatnim właścicielem do 1945 roku był Lothar Wagner.

Zbudowany w XVIII wieku. Jest to budowla parterowa podpiwniczona, kryta dachem naczółkowym. Obok park krajobrazowy. Zachowały się też budynki gospodarcze.

 

SĄPOLNO /Sampohl, Sampolno/

Wieś położona w gminie Przechlewo powiatu człuchowskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1326 roku kiedy to Wielki Mistrz Zakonu Krzyżackiego Werner von Orseln nadał wieś Myroslawowi de Conarin i jego braciom. Byli założycielami linii Konarskich. Posiadała Sąpolno do 1688 roku. W latach 1773-1810 dobra w rękach rodziny Skórzewskich herbu Drogosław. W 1787 roku wymieniony Joseph Andreas Wilhelm von Skorzewski. W 1928 roku majątek rozparcelowano.

Dwór

Dwór zachował się. W budynku mieścił się „dom nauczyciela” Obecnie pełni funkcję mieszkalną. Za dworem zachował się park krajobrazowy oraz przy drodze spichlerz, pozostałość po zabudowaniach gospodarczych majątku.