Województwo Zachodniopomorskie

ZDBOWO /Stibbe/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Tuczno powiatu wałeckim. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1337 roku(Stubow) oraz w latach: 1448(Stubowo), 1590(Szibowo), 1641(Zbowo), 1736(Stybowo). Rodzina von Wedel będąca właścicielami tych ziem oraz mieszkańcami zamku w Tucznie oddaje część gruntów rodzinie von Volt, która w 1306 roku w tym miejscu zakłada wieś Zdbowo. Siedziała tu do około 1612 roku. Później dość częste zmiany właścicieli. W 1736 roku mowa o siedzibie dworskiej. W 1736 roku mowa o siedzibie dworskiej i folwarku. W 1782 roku właścicielem majątku była rodzina Krzycki herbu Kottwitz. W 1861 roku Ferdinand Philipp Rée pochodzący z Bartelshagen na Pomorzu za 250000 talarów nabył majątek w Zdbowie. Rodzina Rée była rodziną żydowską, która przeszła na protestantyzm. Ferdinand Philipp Rée wraz z Jenny Julie Philippine, z domu Jenny Emilie Julie Georgine Jonas(ur. 1825) mieli dwóch synów, Georga i Paula. Po śmierci Ferdinanda w 1881 roku majątek odziedziczył Georg Rée. Paul Rée był niemieckim filozofem empirystą, a później lekarzem, przyjacielem Friedricha Nietzschego i Lou von Salomé. W 1900 roku od rodziny Rée majątek zakupił Max Guenther. Max Guenther poznał Paula Rée w 1888 roku podczas studiów medycznych w Szwajcarii i po zakupieniu majątku w Zdbowie kontynuował praktykę lekarską. Max Guenther zmarł w 1908 roku bezdzietnie. Cały swój majątek zapisał państwu pruskiemu. Rodzina zwróciła się do rządu o możliwość wykupienia majątku i w 1909 roku rząd pruski sprzedał majątek Richardowi Guentherowi właścicielowi majątku w  Osieku Drawskim(Wutzig). Około 1920 roku Richard Guenther przekazał majątek swojej córce Marianne, zamężną za Wolfgangiem Bennecke. W 1925 roku w Szwajcarii umiera Marianne Bennecke, która osierociła sześcioro małoletnich dzieci. Majątek nabył Wolfgang Bennecke.

Dwór

Dwór nie istnieje. Był to budynek parterowy, kryty dachem naczółkowym. Po założeniu zachowało się kilka budynków gospodarczych.

STEPIEŃ /Stepen/

Opublikowany przez

Osada położona w gminie Biały Bór powiatu szczecineckiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1408 roku. W 1698 roku pierwszym właścicielem majątku był Adam Henning von Kameke. Po jego śmierci w 1700 roku wieś przejęła rodzina von Zarth. W XVIII wieku właścicielem dóbr był Friedrich Wilhelm von Zarth, który zginął w 1741 roku podczas I wojny śląskiej. W 1756 roku wymieniony Hans Jürgen von Zarth. Po wymarciu rodziny von Zarth dochodziło do częstych zmian właścicieli. W krótkich odstępach czasu były to rody: von Sommnitz, von Gottberg, von Glasenapp, von Zamtory, von Rӧden(1804), von Deetz, dzierżawca Reinke, rodzina Dӧrschlag, Geibler(1831-1862), von der Gablentz(1879-1884), von Wolden(1893r.), Gertz(1905-1914), Deinert(1914). W 1919 roku majątek przejmuje Kurt Piltz i był właścicielem do 1945 roku.

Dwór

 

 

 

 

Po założeniu zachowały się budynki gospodarcze i park krajobrazowy.

RZEPCZYNO /Repzin/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Brzeżno powiatu świdwińskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1337 roku, choć jest mowa o zamku istniejącym w XIII wieku. W XVIII wieku należała do rodziny von Bonin. W 1786 roku majątek został sprzedany. Na początku XIX wieku należał do baronów von der Goltz, wymienionej w 1804 roku. W 1823 roku właścicielem był Gembicky, w 1845 roku Müller, w latach 1846-1879 Gustav Pretzell i Hermann Pretzell,  w latach 1887-1893- baronowie von Puttkamer. W 1898 roku doszło do parcelacji majątku.

Pałac

Zbudowany prawdopodobnie w połowie XIX wieku, rozbudowany w XX wieku. Pierwotnie wybudowano część centralną, skrzydło wschodnie, część skrzydła południowego i więżę. W 1930 roku rozbudowany o skrzydło północne oraz drugą część skrzydła południowego. Podczas pierwszej wojny światowej w pałacu mieścił się lazaret. W 1929 roku pałac zaadoptowano na dom starców oraz szpital pulmonologiczny. Od 1994 roku właścicielem było Towarzystwo Pracy Twórczej. Od 2007 roku w pałacu utworzono Salezjański Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy.

Majątek 1

Położone ok. 200 m na wschód od pałacu założenie dworskie. Czytelne podwórze z zachowanymi zabudowaniami gospodarczymi. Budynek mieszkalny praw. przebudowany.

Majątek 2

Naprzeciwko majątku 1-go budynek mieszkalny o cechach parterowego dworu z zachowanym budynkiem gospodarczym.

RUSOWO /Rützow/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Ustronie Morskie powiatu kołobrzeskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1182/83 roku w dokumencie księcia Bogusława I jako „Villa Ruzowe”. W 1321 roku było to lenno braci Heinricha i Hermanna von Damitz(Dametze, Damece, Damisse). W 1383 roku część wsi von Damnitz sprzedał siostrom zakonnym z Kołobrzegu i Koszalina. W 1565 roku wieś podzielona własnościowo pomiędzy rody von Damitz( w spisie występują Jacobenn, Siuert, Jochim, Pawell) i von Kameke(wymieniony Joachim Kameke). W 1630 roku wieś podzielona pomiędzy Michaelem von Bonin a Carstenem von Kameke. W 1666 roku istniały już 4 działy własnościowe należące do: Karstena von Kameke, Gottschalka von Damitz, Lucasa von Damitz i Christopha von Damitza Starszego. W XVIII wieku nadal kilka działów własnościowych: majątek A należał w 1731 roku do porucznika Christiana Heinricha von Damitz, majątek B w 1768 roku należał do tajnego radcy Friedricha Wilhelma von Gerlach, majątek C w 1764 roku należał do kapitana Friedricha Wilhelma von Damitz i majątek D w 1747 roku należał do porucznika Henninga Wediga von Damitz. Pod koniec XVIII wieku doszło do scalenia majątków i pozostawały one w rękach von Damitza. Około 1800 roku sprzedał majątek porucznikowi Carlowi Christophowi von Müllerowi, od którego roku dobra w 1807 odkupił kupiec i konsul z Kołobrzegu Ernst Friedrich Samuel Schrӧder. Dorobił się podczas wojen napoleońskich. Był właścicielem Klaptow, Fritzow i Schotzow. Zamieszkał w Rusowie. Jego następcami byli: porucznik Schrӧder od 1837 roku, Emence Schrӧder w drugiej połowie XIX wieku oraz wdowa po nim, Fritz Schrӧder do 1907 roku, Pomorskie Towarzystwo Osadnicze od 1907 do co najmniej 1911 roku, kupiec berliński Lichtenberg, który posiadał 131ha i Fritz Schrӧder, który posiadał 135ha a następnie wdowa po Fritzu do 1945 roku.

Dwór

 

 

 

 

Zbudowany po 1807 roku. Składał się z budynku głównego oraz dwóch skrzydeł. Budynek główny był parterowy z użytkowym poddaszem, kryty dachem naczółkowym, podpiwniczony. Rozebrany po 1945 roku. Obok park krajobrazowy o powierzchni 36 ha założony ok. 1830 roku a zaprojektowany przez poczdamskiego architekta ogrodów Petera Josepha Lenné.

POŁCZYN ZDRÓJ /Bad Polzin/

Opublikowany przez

Miasto uzdrowiskowe położone w powiecie świdwińskim. Już w VI wieku w pobliżu Połczyna Zdroju powstała osada. W 1290 roku Bogusław IV wzniósł tu zamek, który był własnością książęcą do początków XIV wieku, który książę Warcisław przekazał rodowi von Wedel. W 1337 roku po raz pierwszy pojawia się nazwa miejscowości(Bolczin). W tym czasie Połczyn należał do hrabiego Hassego von Wedla. W 1389 roku Połczyn przekazany rodzinie von Manteuffel. Wielokrotnie niszczone przez: wojska husyckie w 1431 roku, krzyżackie w 1433 roku, podczas wojny trzynastoletniej. W 1515 roku właścicielem Połczyna był Kurt von Manteuffel. W latach 1567-1614 lenno na terenie Połczyna posiadała rodzina von Schwave(Swave, Suave, Schwaven, Schwaben). W 1569 roku na terenie Połczyna siedziała również rodzina von Zozenow(Zotzenow). W 1587 roku lenno na terenie Połczyna posiadała rodzina von der Goltz. W 1654 roku Połczyn od Asmusa von Manteufflela przejął Jakub von Krockow ale ród von Manteuffel nadal posiadał dobra na terenie miasta, odnotowani w 1843 roku. W 1798 roku dobra w rękach rodziny von Blankenburg. W 1800 roku majątek w posiadaniu rodziny von Kleist. Kolejnym właścicielem była rodzina von Kupperwolff notowana w 1804 roku- wzmiankowany Wolf Carl. W 1846 roku majątek posiadała rodzina von Voss oraz von Wolffradt(Wolffrath, Wolfrat). Od 1850 roku zamek z majątkiem w posiadaniu rodziny Simon– wymienieni Dr. Gustaw zmarły w 1852 roku, Franziska, z domu von Zastrow, zmarła w 1879 roku oraz Gustaw zmarły w 1938 roku. Od 1914 roku dobra w posiadaniu rodziny Behrendt- wzmiankowany Bernhard. Ostatnim właścicielem zamku-pałacu z majątkiem była rodzina Germer– wymieniony Heinrich.

Zamek

Zamek stoi na niewielkim wzgórzu, nad doliną rzeki Wogry. Nieznany jest jego pierwotny wygląd. Wielokrotnie przebudowywany. W XVIII wieku wzniesiono obecny budynek w stylu barokowym.  Obecnie jest to budynek postawiony w kształcie litery L, piętrowy. Piwnice datowane są na wiek XVI. W pałacu funkcjonuje biblioteka oraz wystawa starych pocztówek.

Grodzisko

PIASECZNIK /Petznick/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Choszczno powiatu choszczeńskiego. Po raz [pierwszy wzmiankowana w 1278 roku. W okresie średniowiecza należała do rodów von Wedel, von Güntersberg. W latach 1528-1644 wieś w posiadaniu rodu von Anclam. W 1739 roku wieś należała do rodu von Rhein(Rein, von dem Rine, Ryne, de Reno). W 1775 roku Piasecznik należy do rodziny von Schmiedeberg. W latach 1879-1918 majątek w rękach królów Prus, dzierżawiony. W 1879-1905 dzierżawił Louis Sänger. W 1928 roku dobra posiadał baron Karl von Pechmann(ur. 1884r.).

Dwór

 

 

 

We wsi ruina dworu położonego w północno-zachodniej części wsi.

NIELEP /Nelep/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Rąbino powiatu świdwińskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1337 roku. W 1349 roku Hasso von Wedel otrzymał wieś jako lenno od margrabiego Ludwiga. W 1389 roku bracia von Wopersnow sprzedali kościołowi świdwińskiemu 7 łanów, które posiadali. Druga część, która była w posiadaniu komornika ze Świdwina dostała się w ręce joannitów, które posiadali do 1808 roku. W 1736 roku podział wsi na część należącą do joannitów i na część będącą własnością miasta Świdwin. W 1823 roku właścicielem majątku była rodzina Krieger. W 1844 roku dobra w rękach rodziny Schohl, od 1847 roku rodziny Kuss, która wymieniona została w spisie majątków w 1857 roku. Ostatnim właścicielem majątku z dworem był Paul Seyer, którego dobra obejmowały 811 ha. Drugim majątkiem o powierzchni 160 ha był w posiadaniu Heinza Kettnera.

Dwór

Dwór nie istnieje. Po założeniu do zobaczenia są budynki gospodarcze w różnym stanie zachowania oraz park krajobrazowy.

MIESZEWO /Meesow/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Węgorzyno powiatu łobeskiego. Stare lenno rodu von Dewitz. Jednym z właścicieli wsi był generał Joachim Balthasar von Dewitz(1636-1699). Urodzony w Dargomyślu. Syn Stephana III von Dewitz i Essy Barbary von Pfuel. Był trzykrotnie żonaty: 1-mo z Anną Hedwig von Mӧrner, z którą miał syna Stephana Berd(1672-1728) i 5 córek, 2-do z Margarethą Dorotheą von Dewitz. Była córką Bernda von Dewitz z Mieszewa i Barbary Sophie von Owestin, z którą miał dwóch synów: Christiana Ludwiga(1681-1697) i Fryderyka Wilhelma zmarłego w dzieciństwie oraz 3 córki, 3-tio z Louise von Derffinger. Przez małżeństwo z Margarethą Dorotheą pozyskał Mieszewo. Kolejnym dziedzicem był wnuk Joachima Balthasara, Carl Joseph von Dewitz(1718-1753), syn Stephana Bernda von Dewitz i Luise Emilie von Zieten. Z Zofią Frederiką hrabianką von Podewils nie miał potomstwa. Majątek odziedziczyli 3 bracia: pułkownik August Albrecht von Dewitz, pułkownik Stephan Gottlieb von Dewitz oraz Cornet Bernhard Heinrich von Dewitz. Po śmierci Augusta Albrechta i Corneta Bernharda Heinricha dobra odziedziczył Stephan Gottlieb von Dewitz. W latach 1804-1869 majątek posiadał porucznik Leopold Ludwig von Dewitz. Kolejnym właścicielem był Oskar von Dewitz(1845-1932). Następcą był jego syn z Elisabeth von Loeper, Johann Georg von Dewitz(1878-1958).

Pałac

 

 

 

 

Pałac zbudowany pod koniec XVIII wieku. Jest to budynek dwukondygnacyjny, wzniesiony na planie prostokąta, przykryty dachem naczółkowym. Nad wejściem kartusz herbowy z herbem von Dewitz.

ŻELICE /Stuthof/

Opublikowany przez

Osada wsi Jarząbki położona w gminie Barlinek powiatu myśliborskiego. Majątek powstał prawdopodobnie w I połowie XVIII wieku. W tym czasie należał do rodu von Hardenberg. W 1879 roku majątek o powierzchni 220,89ha należał do rodziny Conrad. W 1885 roku właścicielem majątku był niejaki Struwe. W 1896 roku właścicielem majątku o powierzchni 230,10ha gruntów był kapitan Picht. W 1903 roku majątek w rękach rodziny von Kӧppen. Wymieniona Friederike, z domu von Finkck, zmarła w 1913 roku. W 1914 roku majątek obejmował 231ha i należał do Edwina Bechstein, syna Carla producenta fortepianów. W 1929 roku majątek majora w stanie spoczynku Egona von Eckartsberg obejmował 231ha. W skład wchodził folwark Jarząbki (Steinwehrsruh) o powierzchni 409ha.

PAŁAC

 

Pałac nie zachował się. Zbudowany w 1720 roku, przebudowany w XIX wieku, po 1945 roku rozebrany. W parku z XVIII wieku widoczne fragmenty po pałacu oraz innych budynków. Zachował się budynek mieszkalny oraz budynki gospodarcze.

 

 

 

CHRAPOWO /Hohengrape/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Pełczyce powiatu choszczeńskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1320 roku(Grapow). Była wtedy lennem rodu von Witte. Kolejno wieś posiadały rody: von Paris, von Wedel, von Billerbeck, von der Goltz, von Blankensee, von Dietert, von Schӧning. W 1828 roku majątek posiadała rodzina Herr. Kolejnym był Friedrich Kuhn wymieniony jako właściciel w 1857 roku. W 1879 roku majątek o powierzchni 770,81ha należał do rodziny Windolff. W 1896 roku majątek wdowy Windolff wraz ze spadkobiercami obejmował 761,50ha. Był dzierżawiony przez Schleusener oraz urząd w Pełczycach a administratorem był Wichmann.  Na początku XX wieku majątek posiadał Wilhelm von Mӧrner, zmarły w 1907 roku.  W 1914 roku majątek obejmował 891ha i należał do Heinricha von Beyme(ur.1866r.) z Scharbow w Meklenburgii, którego majątek w 1929 roku obejmował 899ha.

DWÓR

Zbudowany w połowie XIX wieku, z wieżą jako dominantą założenia, piętrowy, podpiwniczony, kryty płaskim dachem. Po 1945 roku do lat 70-tych XX wieku budynek zaadoptowany na szkołę, później rozebrany. Zachował się park krajobrazowy oraz resztki zabudowań gospodarczych.