BRZEG DOLNY /Dyhernfurth/

Miasto położone w powiecie wołowskim województwa dolnośląskiego. Wymieniana jako Brzege, Brzieg, Brzik, Persigk, Prsig, Przegk. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1223 roku. W 1355 roku należała do rodu von Haugwitz. Posiadali miejscowość do 1478 roku. Później dość częste zmiany właścicieli. W 1522 i 1525 roku jako właściciel wymieniony Florian von Falckenhayn, w 1528 roku Ernst von Diebitsch, w 1528 i 1529 roku ponownie należy do rodziny von Haugwitz. W 1529 roku własność Melchiora von Ungerathen, w 1543 roku Heinricha von Falckenberg, w 1551 do 1659 roku ponownie należy do rodu von Falckenhayn. Po śmierci Floriana von Falckenhayn w 1659 roku w 1660 roku majątek zakupił Georg Abraham baron von Dyhrn, który w 1663 roku otrzymał prawa miejskie dla swojej miejscowości od cesarza Leopolda I. W 1687 roku majątek zakupił hrabia von Jarotschin. Od 1688 do 1747 roku własność baronów von Glaubitz. W 1740 i 1744 roku wzmiankowani hrabiowie von Sternberg. W 1765 do 1770 własność Friedricha Wilhelma Arnda von Kleist. W latach 1771-1786 należy do ministra Karla Georga Heinricha hrabiego von Hoym(*1733-+1807), który w 1806 roku tworzy ordynację obejmującą Brzeg Dolny. Po jego śmierci w 1807 roku dobra należą do wdowy po nim, Antonie Louise hrabiny von Hoym(*1745-+1820), z domu baronówny von Dyhrn und Schӧnau. Posiadała majątek do 1820 roku. Dobra dziedziczy księżna Franziska  Biron von Curland-Wartenberg-Hoym, z domu hrabianka von Maltzan, wnuczka Karla Georga Heinricha hrabiego von Hoym. W 1833 roku wyszła ponownie za mąż i wymieniana jest jako Pani von Strantz, posiadająca majątek do 1856 roku, który po niej dobra dziedziczy jej córka hrabina Antoinette(Antonie) Lazar von Lazareff(*1813-+1883), z domu księżniczka Biron von Curland. Kolejno dobra odziedziczyła najstarsza z córek ze związku z hrabią Lazar von Lazareff(+1871), Dorothea hrabianka Lazar von Lazareff, która wyszła za mąż za markiza Venance d`Abzac de Mayac(+1905). Po śmierci Dorothei dobra dziedziczy jej córka, Marie Antoinette d`Abzac de Mayac, która w 1890 roku poślubiła hrabiego Johanna Thassilo von Saurma-Jeltsch(*1859-+1922). Od 1913 roku dobra dziedziczy córka Marii- Dorothea von Saurma-Jeltsch(*1891), która nie założyła rodziny. Po jej śmierci w 1919 roku majątek otrzymał jej młodszy brat Thassilo von Saurma-Jeltsch(*1892-+1965), ostatni właściciel dóbr. Po 1945 roku pałac podczas działań wojennych uległ spaleniu. W latach 1950-52 pałac odbudowany. W 1965 roku w murach pałacu mieścił się przyzakładowy dom kultury. Po 1997 roku po powodzi remont generalny. Obecnie w pałacu mieści się Urząd Miasta oraz Dolnobrzeski Ośrodek Kultury.

Pałac

Brzeg Dolny- stary zamek Brzeg Dolny-dolnosląskie (2) Brzeg Dolny-dolnosląskie

Pierwsza siedziba powstała w średniowieczu. W 1638 roku po raz pierwszy opisany pałac, który za czasów Georga Abrahama von Dyhrn przebudował na pałac barokowy. W latach 1785-90 pałac przebudowany, rozbudowany przez Karla Georga Heinricha von Hoym wg planów Karla Gotharda Langhansa. W 1849 roku pałac ponownie przebudowany. Spalony w 1945 roku, odbudowany w latach 1950-52 w formie znacznie uproszczonej. Obecnie w pałacu mieści się Urząd Miasta w Brzegu Dolnym oraz Dolnobrzeski Ośrodek Kultury.

BRUNÓW /Braunau/

Wieś położona w gminie Lwówek Śląski powiatu lwóweckiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1351 roku. W tym czasie należała do braci von Wiese. W drugiej połowie XV wieku należała do rodu von Zedlitz, później do von Lest. Od 1740 roku własność Bernharda Wilhelma von Schmettau. Kolejnym właścicielem majątku był Philipp Hermann von Sonneberg, który w 1787 roku sprzedał je Christianowi Heinrichowi Ludwigowi von Schweinitz und Kutscheborwitz(*1746-+1814), właścicielowi Biedrzychowic. Po jego śmierci dobra odziedziczyła wdowa Ernestine Sophie, z domu von Eicke(+1825) a następnie generał piechoty Ernst Johann Friedrich baron Schüler von Senden(*1753-+1827), a po jego śmierci wdowa Theodore z domu von Schweinitz und Kutscheborwitz(*1773-+1844). W 1838 roku majątek zakupił  Georg August Cottenet(*1807-+1900), nobilitowany 18.10.1861 roku. Po jego śmierci majątkiem zarządzała wdowa Anna Rosalie von Cottenet, z domu von Cottenet. W latach 30-tych XX wieku rodzina von Cottenet została zmuszona przez władze hitlerowskie do opuszczenia majątku, który od 1939 roku był siedzibą NSDAP. Po 1945 roku ośrodek wczasowo-kolonijny Rejonu Dróg Publicznych, później należał do PKP. W latach 90-tych majątek pod zarządem firmy”DROBUD” ze Lwówka Śląskiego. Od 2004 roku należy do rodziny Rzeźwickich.

PAŁAC

Dwór zbudowany w XV wieku , który w XVIII wieku przebudowano i rozbudowano na barokowy pałac. W 1787 roku pałac spłonął. Po dwóch latach został odbudowany. W latach 1900-1901 przeprowadzono remont z rozbudową pałacu.

 

BRONÓW /Bronau/

Wieś położona w gminie Góra powiat górowski. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1366 roku. W latach 1700-1720 należała do rodziny von Stӧssel. W 1720 roku doszło do częstych zmian właścicieli wsi. W 1720 roku byłam to rodzina von Lüttwitz(Litwitz), później von Diebitsch. W 1787 roku właścicielką była Pani von Diebitsch. W 1830 majątek posiadał Gneomar von Massow. Dobra były w jego rękach przynajmniej do 1861 roku. Kolejnym właścicielem dóbr był w 1866 roku von Marschhausen, w latach 1872-1886 Carl Gustav Ludwig Bandelow, W 1892 roku właścicielem został Alexander von von Winterfeldt. W 1937 roku właścicielką była wdowa Else von Winterfeldt, z domu von Gӧssler. Rodzina von Winterfeldt posiadała dobra do 1945 roku.

Pałac

Pałac wzniesiony pod koniec XIX wieku, na planie prostokąta, trzykondygnacyjny, podpiwniczony, kryty dachem czterospadowym. Po 1945 roku majątek pod zarządem PGR Zaborowice. Pałac w latach 1949-1959 przeprowadzono remont adoptując pałac na potrzeby szkołę. Zasadnicza Szkoła Ogrodnicza funkcjonowała do 1988 roku. Obecnie pałac jest własnością prywatną i wystawiony na sprzedaż za 1.990.000zł.

BROCHÓW /Brockau/

Dawna wieś, obecnie dzielnica Wrocławia. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1193 roku. W tym czasie należała do klasztoru Najświętszej Marii Panny na Piasku. Przez 600 lat wieś należała do augustianów do 1810 roku do sekularyzacji dóbr kościelnych. W 1834 roku majątek zakupił Heinrich Walter. Kolejnym właścicielem był syn Heinricha, Franz Walter. W 1873 roku dobra obejmowały 1064 mórg. W 1912 roku dobra E. Waltera obejmowały 264ha.

Pałac

Pałac nie istnieje

BROCHOCIN /Brockendorf/

Wieś położona w gminie Zagrodno powiatu złotoryjskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1376 roku(Brokotendorff). Wieś podzielona na Brochocin Górny i Dolny, każdy z założeniem dworskim. W 1792 roku własność rodziny von Galen(Gahlen). W 1874 roku właścicielem była rodzina Quoos w Ober. Posiadali majątek od 1850 roku. Do 1904 roku właścicielem był członek Reichstagu Rudolf Quoos(1820-1904). W 1937 roku właścicielem był  syn Rudolfa, Ernst Quoos. Majątek w Brochocinie Dolnym w 1937 roku w rękach spadkobierców Georga Hirschfelda.  Rodzina Hirschfeld posiadała majątek od 1830 roku. Wg innego źródła w 1845 roku właścicielem majątku Dolnego był Becker, Górnego Peisker. Możliwe, że byli to dzierżawcy dóbr.

Dwory

 

 

 

 

Oba dwory istnieją ale w różnym stanie.

BRENNIK /Prinsnig/

Wieś położona w gminie Ruja powiatu legnickiego. W latach 1559-1578 wieś należała do rodziny von Schweinischen. W latach 1596-1713 dobra należała do rodziny von Landskron. W 1722 roku majątek należał do Adama Rudolpha von Krekwitz, w 1744 roku do Heleny Sophii von Gersdorf, z domu von Landskron, w 1756 roku Friedrich Moritz von Zedlitz und Leipe(1709-1793), w 1764 roku Anny Elisabeth von Zedlitz und Leipe, z domu baronówna von Dyherr(1714-1783), w 1784 roku do baronowej von Zedlitz und Leipe. Majątek odziedziczył ich syn, baron Otto Ferdinand von Zedlitz und Leipe(1753-1831). Z Helene Friederike Johanne von Erlach(1770-?) miał syna Augusta(17889-1873). Baron August von Zedlitz und Leipe ożenił się z hrabianką Jenny von Rӧdern z którą miał trójkę dzieci: Adolfa Ferdinanda Carla Wilhelma(1826-1906), Anne Marie Wilhelmine Helene((1829-1907) i Hansa(1833-1889) . Ostatnim właścicielem był baron Georg von Zedlitz und Leipe.

Pałac

Pałac zbudowany w XVIII wieku, przebudowywany w XIX i XX wieku. Obok park krajobrazowy o pow. Ok. 20 ha a także zabudowania mieszkalno-gospodarcze(oficyny, obora, budynki gospodarcze)

BRACHÓW /Brechelshof/

Nieistniejąca wioska położona w gminie Męcinka powiatu jaworskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1202 roku(Barchlevici). Do 1811 roku była własnością cystersów lubiąskich. Później własność baronów von Richthofen. Posiadali majątek do 1935 roku. Pierwszym właścicielem był nabywca majątku baron Carl Friedrich Ernst von Richthofen. W 1845 roku dobra posiadała wdowa po baronie Ulrichu von Rchthofen. W 1873 roku właścicielem majątku był baron Ernst Bolko von Richthofen. Po śmierci Ernsta Bolka w 1886 roku majątek przechodzi w ręce barona Helmutha von Richthofena i jego żony Fridy, z domu von Geyso.

Pałac

BOŻKÓW /Eckersdorf/

Wieś leżąca w dolinie Potoku Bożkowskiego w gminie Nowa Ruda powiatu kłodzkiego o średniowiecznych korzeniach. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1348 roku(Ekkehardisdorf) lub”Ekardi villa”. Początkowo Bożków podzielony był na kilka części należących do różnych właścicieli. Dopiero w XVII wieku wszystkie te działy zostały zjednoczone w jeden majątek należący do jednego właściciela. Części wsi i ich właściciele: 1. W połowie XIV wieku właścicielem Oberhofu był Eberhard von Maltitz. W 1358 roku jego spadkobiercy sprzedali majątek Hartungowi von Nimptsch. Jego syn Konrad około 1400 roku sprzedał część lenna komornikowi Nickelowi Güsner. Jego potomkowie posiadali Oberhof ponad 200 lat. W 1622 roku majątek został spalony. W 1624 roku sprzedali majątek Kasparowi Richel. W 1629 roku wdowa Elisabeth Richel sprzedała majątek Casparowi Jäschke von Eisenhut. 2. Steinhof był majątkiem wolnego sędziego. Na początku XV wieku właścicielem był Hans Clement. W 1520 roku majątek trafił w ręce Melchiora von Raueck a następnie jego potomków. Jego potomek Wenzel von Raueck został wywłaszczony a majątek trafił w ręce osobistego lekarza arcyksięcia Karola, Caspara Jäschke, kótry po śmierci arcyksięcia w 1625 roku został osobistym lekarzem cesarza Ferdynanda III i przez niego nobilitowany. Odtąd nazywał się Caspar Jäschke von Eisenhut. Od tego czasu majątek nazywano Schlosshof.  3. Niederhof należał do von Eckersdorf, od której nazwę wzięła wieś Bożków. W 1466 roku Hans von Eckersdorf sprzedał majątek Jacobowi Güsner. W 1590 roku jego potomek, Wenzel von Güsner sprzedał majątek Wenzelowi von Raueck, właścicielowi Steinhofu. Majątek został wyburzony i połączony z majątkiem Steinhof, późniejszym Schlosshof. 4. Lindenhof początkowo był majątkiem lennym i należał do rodziny von Raueck. W 1589 roku umiera Christoph von Raueck ożeniony z Magdaleną von Haugwitz. Małżeństwo było bezdzietne. Dobra odziedziczył jego kuzyn, Wenzel von Raueck, właściciel Niederhofu. Około 1624 roku majątek w rękach Caspara Jäschke von Eisenhut. 5. Gospodarstwo rolne Waldhof, które należało  do Hansa Langer. W 1544 roku majątek nabył Barthel von Raueck, właściciel Steinhofu, który scalił majątki. W 1684 roku Waldhof nabył hrabia Johann Ernst von Gӧtzen. Po bezdzietnej śmierci Caspara Jaschke von Eisenhut w 1633 roku majątek odziedziczyła wdowa, Anna Maria co zostało potwierdzone w 1634 roku. Następnie poślubiła Philippa Jacoba Carla von Carlshofena. Dobra przejął jej syn, Nicolaus Faringer, jezuita, który przekazał majątek zakonowi, by następnie dobra były pod kontrolą kolegium jezuickiego w Kłodzku. Generał zakonu w 1663 roku sprzedał majątek hrabiemu Johannowi Georgowi von Gӧtzen. W ten sposób dobra zostały scalone. W 1771 roku umiera ostatni męski przedstawiciel katolickiej linii rodu, hrabia Johann Josef von Gӧtzen. Początkowo majątkiem zarządzały jego siostry a od 1780 majątek odziedziczył jego siostrzeniec, hrabia Anton Alexander von Magnis(1751-1817), syn Franza Johanna von Magnis i Franziski, córki hrabiego Franza Antona von Gӧtzen(1693-1738) z Bożkowa. W 1785 roku poślubił Luise hrabiankę von Gӧtzen(1764-1848), z protestanckiej linii rodu. Małżeństwo miało osiem córek i dwóch synów: Friedrich Wilhelm Antoni Carl Fabricius (1786-1861) i Wilhelma Alexandra Maximiliana Ferdinanda Philippa(1787-1851). Córki wychowane były w wierze protestanckiej a synowie w katolickiej. Majątek odziedziczył hrabia Friedrich Wilhelm Antoni Karol Fabricius, który w 1820 roku ożenił się z hrabianką Sophie Ludovike von Stadion-Warthausen(1802). Mieli trzech synów: Philippa(1822), który w 1849 roku poślubił hrabiankę Octawię von Leutrum-Ertingen(1829), Antona(1823) i Wilhelma(1832).  Ostatnim właścicielem pałacu do 1945 roku był dr Ferdinand Constantin hrabia Rzeszy von Magnis(1905-1996), syn hrabiego Antona i Bianki von Deym von Střitež, ożeniony z Marią-Anną zu Löwenstein-Wertheim-Rosenberg.

Pałac

W latach 80-tych XVIII wieku hrabia Anton Aleksander von Magnis zbudował w Bożkowie późnobarokowy pałac, wykorzystując fundamenty starszej budowli- renesansowego dworu. Po pożarze w 1871 roku pałac odbudowany wg projektu dworskiego architekta, Ewalda Bergera pod kierunkiem wrocławskiego mistrza budowlanego, Karla Schmidta. W ten sposób powstała niezwykle malownicza rezydencja o zróżnicowanej bryle, pod względem stylistycznym dająca się zakwalifikować jako budowla eklektyczna o przewadze cech neobaroku i neorenesansu ale o rozmaitej proweniencji. We wnętrzach zachowało się wiele elementów wystroju natomiast całe wyposażenie zostało rozgrabione. W pałacu przebywał następca tronu, późniejszy cesarz Fryderyk III, w 1800 roku prezydent Stanów Zjednoczonych Quincy Adams. Magnisowie dzięki dobremu zarządzaniu należeli do jednych z najbogatszych na Dolnym Śląsku. Poza hodowlą owiec, uprawą rzepaku pod koniec XVIII wieku, gdy na Śląsku mało kto wiedział, że taka roślina istnieje największy dochód przynosiły im kopalnie węgla kamiennego w Bożkowie i okolicach.

2013 r.

BOROWA /Bohrau/

Wieś położona w gminie Długołęka powiatu wrocławskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1249 roku. Stare lenno rodu von Borschnitz. W 1458 siedział tu Czenko(Konrad) von Borschnitz a w 1479 Krzysztof von Borschnitz. W 1529 roku wymieniono braci: Tomasza, Jana, Stefana i Krzysztofa von Borschnitz. Pod koniec XVI wieku przez ślub Johanna von Frankenberg-Ludwigsdorf z Kathariną von Borschnitz, córką Fryderyka von Borschnitz z Borowej. Kolejnym właścicielem w 1600 roku była rodzina von Esslinger– wymieniony Mikołaj von Esslinger. W 1606 roku właścicielem wsi była rodzina von Vogt.  W 1650 roku wieś posiadała rodzina von Schweinichen. Kolejnym właścicielem Borowej byli hrabiowie von Gfug, w latach 1690-1721. W 1713 roku wymienia się rodzinę von Sintzendorff, w 1715 roku rodzinę von Rӧdern(Rädern, Rӧder). W 1774 roku jako właścicieli jednego z majątków wymienia się rodzinę von Sandretzky un Sandraschütz. W 1730 roku dobra nabył hrabia Heinrich Friedrich von Logau und Altendorf. Przez małżeństwo hrabiny Julianny von Logau und Altendorf z hrabią Friedrichem Albrechtem von Schwerin w 1750 roku wieś przeszła w ręce hrabiów von Schwerin(1777). Posiadali majątek do 1945 roku. W 1780 roku majątek w posiadaniu generał majora hrabiego Friedricha August Carl Leopold von Schwerin(1750-1834). Żonaty był z hrabianką Luizą Fryderyką Wilhelminą von der Schulenburg(1767-1832). W 1782 roku otrzymał tytuł hrabiowski. W 1857 roku właścicielem był hrabia Leopold von Schwerin. W 1886 roku majątek posiadał hrabia Ludwig August Leopold von Schwerin. W 1894 roku dobra w rękach hrabiego Friedricha von Schwerin, w 1902-1921 hrabiego Waldemara von Schwerin, w 1930 roku hrabiego Felixa von Schwerin. W tym czasie majątek dzierżawił baron Theodor von Kessel. Ostatnim właścicielem dóbr w Borowej był hrabia Bruno von Schwerin, nieletni zamieszkały w Rzymie. W jego imieniu majątkiem administrował jego stryj i opiekun prawny hrabia Woldemar  von Schwerin.

Pałac

 

 

 

 

Pałac zbudowany w latach 1770-1786 prawdopodobnie na fundamentach starszej budowli, przebudowany w latach 1905-1920 dodając dobudówkę i kwadratową wieżę. Pod koniec wojny pałac posłużył za składnicę dzieł sztuki, którą wyznaczył i urządził Günther Grundmann, konserwator Zabytków Prowincji Dolnośląskie. W 1945 roku żołnierze Armii Czerwonej zdewastowali wnętrza pałacu. Po wojnie majątek własnością Skarbu Państwa i pod zarządem PGR. Sam pałac w okresie późniejszym zaadoptowano na szkołę która funkcjonowała do 2005 roku. Od tego czasu w rękach prywatnych. Obok park krajobrazowy. 

BOREK /Borkau/

Wieś położona w gminie Głogów powiatu głogowskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1766 roku, kiedy wieś została przejęta przez hrabinę Constantine von Kayserling, z domu von Kalckreuth. Zakupiła ją od rodziny von Ehrenschild. Posiadali majątek w 1784 i 1798. Kolejnym właścicielem był Królewski Radca Urzędowy Lucas. Po jego śmierci w 1826 roku majątek przeszedł w ręce pruskiego posła na dworze rosyjskim Augusta von Liebermana. W 1850 roku majątek zakupił Królewski Tajny Radca Lehfeldt, a po nim dziedziczył syn Leonhardt Lehfeldt. którego rodzina posiadała majątek do 1945 roku.

Pałac

Pałac w latach 20-tych XIX wieku został przebudowany. Obecny zespół składa się z pałacu, parku krajobrazowego. Budynki gospodarcze nie zachowały się.

BOREK STRZELIŃSKI /Grossburg/

Wieś położona w gminie Borów powiatu strzelińskiego. Podobno na początku XIII wieku mogła należeć do templariuszy.  Po raz pierwszy wymieniona w 1155 roku, kiedy książę Henryk Brodaty podarował wieś biskupowi Lorenzowi z Lubusza. Z 1544 roku pochodzi mowa o Mikołaju von Tschesch z Borka Strzelińskiego. Może był dzierżawcą dóbr kościelnych. Do biskupstwa lubuskiego należał Borek do 1553(część uważa , że do 1552 roku), kiedy opat sprzedał go Friedrichowi von Kanitz(Canitz) auf Diebau und Samitz, który wówczas był komornikiem klasztornym w Borku Strzelińskim. Z tego rodu jako właścicieli wymienia się: Johanna Siegmunda von Kanitz(1619-1684), Ferdynanda von Kanitz, Melchiora Friedricha von Kanitz, Friedricha Wilhelma von Kanitz wymienionych w 1692 roku. Rodzina von Kanitz posiadała wieś do 1796 roku. W latach 1745-1796 dobra w posiadaniu rodu von Tencin, by powrócić do rodu von Kanitz. Część autorów podaje, że do von Kanitzów majątek należał do 1751 roku by powrócić do nich w 1796, wg innych posiadali bez przerwy od wieku XVI do końca XVIII wieku. Przez małżeństwo majątek przechodzi w ręce baronów von Rentz(żoną barona była panna von Kanitz), wymienionych w 1830 roku. W 1843 roku majątek zakupił Julius von Bomsdorff i w 1858 roku sprzedał go Georgowi von Schӧnemark. Kupił majątek dla swojego drugiego syna Heinricha Carla Ludwiga Georga von Schӧnemark, urodzonego w 1831 roku. Ożeniony był z hrabianką Anną von Haeseler. Zmarł w 1878 roku. Majątkiem zarządzała wdowa wraz z zięciem von Loeperem. Z powodu kłopotów finansowych zmuszeni zostali do sprzedaży majątku w 1886 roku. Dobra zakupił radca handlowy Gustav  Friedmann z Wrocławia. Po nim dobra odziedziczył jego syn, dr prawa Ludwig Friedmann. , Kolejnym był David Friedmann ale w 1930 roku posiadał już tylko 1/3 majątku, pozostałą posiadał właściciel cukrowni z Brzegu Neugebauer, który od 1937 roku przejął cały majątek. Po II wojnie światowej majątek przejęty przez Skarb Państwa i oddane pod zarząd PGR. W latach 90-tych w rękach AWRSK a następnie ANR. Od 2011 roku własność prywatna.

Pałac

 

 

 

 

Pałac zbudowany w 1840 roku, przebudowany, zbudowany na planie prostokąta z kwadratową wieżą od strony wschodniej. Obok park krajobrazowy.

Dwór I

Zbudowany w 1790 roku, przebudowany w połowie XIX wieku.

Dwór II

Zbudowany około 1550 roku, przebudowany w XIX wieku, przeznaczony na cele gospodarcze.