Nieistniejąca miejscowość położona w gminie Bytnica powiatu krośnieńskiego. Dawny niewielki majątek w 1929 roku należący do Otto Muhs i obejmujący 22ha gruntów.
B
BABO
BYSTRZYCA KŁODZKA /Habelschwerdt/
Miasto położone w powiecie kłodzkim. Była osada czeska po raz pierwszy wymienione w 1310 roku/Hawelwerd/. W połowie XIII wieku osada rycerska należąca do namiestnika królewskiego ziemi kłodzkiej Gallusa(Havla) von Lemberk, który został pozbawiony kasztelani kłodzkiej w 1253 roku. Od 1319 roku miasto zaliczone w poczet miast królewskich decyzją króla Jana Luksemburskiego. W tym czasie wójt Jacob Rücker wzniósł mury obronne otaczające miasto, w tym wieżę warowną. Rozwój miasta wstrzymany przez najazd husytów w 1429 roku. Kolejny kryzys dotknął miasto podczas wojny o tron pomiędzy Jerzym z Podiebradu a Maciejem Korwinem a miasto w 1469 roku musiało zapłacić okup wojskom wrocławskim Macieja Korwina. W 1475 roku duże zniszczenia w strukturze przyniósł pożar miasta. Kolejny kryzys to okres wojny trzydziestoletniej. Duże zniszczenia nastąpiły w 1646 roku, kiedy Szwedzi spalili większą część miasta. Od 1567 roku miasto pod bezpośrednim panowaniem Habsburgów. Od 1742 roku wchodziło w skład Prus. Bystrzyca Kłodzka uniknęła szczęśliwie większych zniszczeń podczas działań wojennych 1939-1945.
WIEŻA OBRONNA(mieszkalna)
Wzniesiona prawdopodobnie przez wójta Jacoba Rücker na początku XIV wieku. Własność miasta. W 1533 roku własność prywatna, odkupiona w 1555 roku przez miasto. W 1767 zakupiona przez D. von Ehrenberg, który wieżę obniżył odbudowując po pożarze i połączył z barokowym budynkiem mieszkalnym- oficyną, pomiędzy którymi znajduje się mały dziedziniec.
ZESPÓŁ DWORSKI(ul. Kłodzka 2 przed mostem od strony Kłodzka)
Wzniesiony w XV wieku przez rodzinę von Dittersbach. Zniszczony podczas wojen husyckich odbudowany w formie obronnej w XVI wieku, przebudowany w 1-ej połowie XIX wieku.
RATUSZ
Obecny budynek stoi na miejscu gotyckiego, później renesansowego ratusza. Zbudowany w latach 1852-54 z zachowaniem starej ale znacznie przebudowanej wieży starego ratusza.
MAŁY RYNEK Z PRĘGIEŻEM I WIDOKIEM NA BASZTĘ KŁODZKĄ
KOLUMNA WOTYWNA NA RYNKU
BYTOMIEC /Siebenbeuthen/
Wieś położona w gminie Maszewo powiatu krośnieńskiego. Były folwark prawdopodobnie powstały pod koniec XVIII wieku. Wzmiankowany w 1809 roku jako część majątku w Schӧnfeld. Później samodzielny majątek. W 1879 roku majątek o powierzchni 365,01ha należał do kapitana Winkler. W 1896 roku właścicielem majątku o powierzchni 363ha był kupiec z Frankfurtu nad Odrą, niejaki Padel. Pod koniec XIX wieku majątek rozparcelowany.
MAJĄTEK
Na zachodnim krańcu wsi położony był majątek. Do naszych czasów nie zachowały się budynki majątku. Po przeciwnej stronie willa z 1925 roku.
BIERCZA-ZIELOMYŚL/HEINRICHSWALDE/
Osada, były folwark położona w gminie Pszczew powiatu międzyrzeckiego. W 1845 roku dobra w rękach niejakiego Mudrak. W 1870 roku majątek o powierzchni 162ha należał do Carla Holtze. W 1877 roku majątek o powierzchni 162ha należał do rodziny Walter. W 1907 roku majątek obejmował 164ha należał do Hermanna Bombe. W 1913 roku majątek o powierzchni 164ha należał do niejakiego Bakowskiego.
MAJĄTEK
Po założeniu zachował się budynek mieszkalny oraz budynki gospodarcze.
BLEDZEW /Blesen/
Wieś gminna położona w powiecie międzyrzeckim. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1235 roku oraz w latach: 1312 roku(Blesowe, Blesow), 1418(Bledzewo), 1421(Blyedzewo), 1460(Bledzow), 1509(Blesso), 15021(Bleszowo), 1944(Blesen). Wieś królewska, potem cysterska z Ziemska i Bledzewa. W latach 1407-14 nastąpiło przeniesienie zakonu z Zemska do Bledzewa. W 1433 roku Bledzew otrzymał prawa miejskie, które posiadał do 1945 roku. W progach zakonu gościł car Piotr Wielki(1711) oraz król polski August II Mocny(1712). W 1842 roku rząd pruski wystawił kościół i klasztor na licytację z żądaniem by nabywca rozebrał do fundamentów wszystkie budynki klasztorne kościołem włącznie, co zostało uczynione. Na terenie wsi znajdował się majątek, który w 1896 roku obejmował 176,43ha gruntów i należał do Franza Kirscht.
BIAŁA WAKA
Miejscowość położona obecnie na Litwie, osiedle Wilna, do 1945 roku w granicach II Rzeczpospolitej Polskiej. Dawna własność książąt Radziwiłłów. W XVIII wieku Biała Waka należy do Antoniego Oskierki herbu Murdelio(*ok.1670-1734), posła na sejm, pisarza wielkiego litewskiego, kasztelana nowogródzkiego. Był synem Michała. podsędka mozyrskiego i Konstancji z Jeleńskich, sędzianki mozyrskiej. Przez kilkadziesiąt lat był stronnikiem książąt Radziwiłłów. Był dwukrotnie żonaty. Pierwszą żoną ok. 1700 roku była Zofia Stadnicka-Kolenda, córka Adama Kolendy herbu Bełty, drugą ok. 1710 roku była kalwinka, Anna Grabowska z Konopnicy, córka Marcina Grabowskiego herbu Oksza, sędziego grodzkiego wołkowyskiego. Z pierwszego małżeństwa pozostawił dwóch synów: Gerwazego Ludwika(*ok.1700-+1771), referendarza litewskiego, działacza sejmikowego, żonatego z Teresą z Tyzenhausów i Rafała Alojzego(*1708-+1767), marszałek mozyrskiego, działacza sejmikowego. Był trzykrotnie żonaty: 1-mo z Pawszanką, 2-do z Stanisławą Teresą ks. Ogińską, 3-tio z Siliczówną. Z drugiego małżeństwa miał czterech synów: Michała Stefana(*1712), w służbie pruskiej, zmarłego bezpotomnie, Bogusława Leopolda, chorążego mozyrskiego, posła na sejm 1778, pisarza dekretowego litewskiego, Kazimierza Macieja, marszałka powiatu mozyrskiego, kasztelana mozyrskiego i Marcina Teodora oraz sześć córek: Konstancję Zofię(*1713), Marię Katarzynę(*1714), Ewę Ludwikę(*1716), Marię Teresę(*1725), Teofilę Elżbietę(*1728) i Anielę Katarzynę(*1731). Posiadał liczne dobra. Część majątku testamentem odstąpił swojemu bratu Franciszkowi Michałowi, stolnikowi mozyrskiemu. Białą Wakę odziedziczył jeden z jego sześciu synów. Później Biała Waka należała do Żmijewskich herbu Ślepowron i Olizarów herbu Radwan. W 1838 roku Białą Wakę zakupił Aleksander hrabia Łęski herbu Ostoja(+1881), marszałek miński i wileński. Po nim dobra odziedziczył jego syn, Hilary hrabia Łęski(*1838-+1920), żonaty z księżną Marią Drucką-Lubecką(*1852-+1936) herbu Druck, córką Ignacego Józefa i Adeli Światopełk-Mirskiej herbu Białynia. Miał siostrę Aleksandrę zaślubioną hrabiemu H. Ledóchowskiemu. Z Marią miał czworo dzieci: Marię(*1874-+1958), zamężną za Henryka Krasińskiego, Włodzimierza Maria Mariana, Marię Magdalenę(*1883-+1936) zamężną za Cezarym Hallerem von Hallenberg(zginął w powstaniu śląskim 1921r.), bratem gen. Józefa Hallera, właściciela majątku Mańkowicze i Adelajdę(*1888-+1942) zamężną za hrabiego Bronisława Lasockiego, właściciela majątku Wilianów koło Wilna. Po śmierci Hilarego majątek odziedziczył syn, Włodzimierz Maria Marian hrabia Łęski(*1879-+194). Ukończył gimnazjum w Wilnie, studiował w Petersburgu. W 1905 roku brał udział w wojnie rosyjsko-japońskiej. W Białej Wace założył fabrykę zapałek oraz stawy rybne, wybudował młyn. Był współfundatorem Teatru Polskiego w Warszawie. Ożeniony z Marią Olgą hrabianką Broel-Plater(*1895-+1983) herbu własnego, córką Wilhelma Karola(*1859-+1911), właściciela Abramowska i Pirewicz oraz Felicji z Pereswiet-Sołtanów(*1861-+1956). Miał z nią dwie córki: Krystynę(*1914-+2010), zamężna za Jerzego Jasieńskiego herbu Rawicz(*1913), synem Władysława , właściciela majątku w Poszuszwie, muzykiem i prawnikiem oraz Marię Teresę(*1925-?) zamężną za Zdzisławem Pietrzykowskim. W 1939 roku po zajęciu tych ziem przez wojska radzieckie pozbawiony przez władze radzieckie majątku. W 1940 roku aresztowany podczas przekraczania granicy Litwy z Prusami Wschodnimi. Początkowo osadzony w Mariampolu i Kownie, wiosną przewieziony do Moskwy i skazany na 5 lat zesłania do Uzbekistanu. Prawdopodobnie z powodu choroby zmarł w Moskwie(jedna wersja) lub w Samarkandzie(druga wersja) w 1941 roku.
PAŁAC
Zbudowany w 1873 roku przez Hilarego hrabiego Łęskiego pałac zaprojektowany był przez nieznanego wileńskiego architekta. Jest to budynek murowany, dwukondygnacyjny, zbudowany na nieregularnym planie zbliżonym do prostokąta, z wieżą ośmioboczną trójkondygnacyjną zakończoną krenelażem. Budynek podpiwniczony. Po 1945 roku majątek zajęty przez władze radzieckie. Pałac zdewastowany i rozkradziony. Przez krótki okres czasu w pałacu mieściła się administracja sowchozu, stołówka, inne instytucje. Przez kilka lat od 1962 roku w pałacu działało technikum rolnicze. Od połowy lat 60-tych opuszczony, popadający w ruinę. Obok dawna oficyna.
DWÓR
W Białej Wace znajdował się dwór zbudowany prawd. przez książąt Radziwiłłów, zamieszkały do momentu wybudowania pałacu przez hrabiów Łęskich.
Włodzimierz hrabia Łęski, siedzi drugi od lewej
od lewej-Włodzimierz hrabia Łęski stoi w ostatnim rzędzie, na drugim środkowym zdjęciu siedzi trzeci od lewej w ostatnim rzędzie, od prawej zdjęcie- hrabia stoi pierwszy z lewej
Bzowski- administrator Białej Waki Łęskich
hrabia Aleksander Iliński-Kaszowski (*1928)
BIERZWNICA /Reinfeld/
BUCZYNA /Buchwald/
Przysiółek wsi Nowa Wieś położony w gminie Wschowa powiatu wschowskiego. Prawdopodobnie miejscowość założona w połowie XV wieku. Po raz pierwszy nazwa Buchwald pojawia się w 1527 roku jako nazwa zagajnika należącego do właściciela Osowej Sieni, Wojciecha Ossowskiego. Jako miejscowość wymieniona po raz pierwszy w 1562 roku kiedy to Andrzej Opaliński wymienił Buchwald na Wijewo należące do klasztoru cystersów w Przemęcie. W 1845 roku należała do hrabiego Gurowskiego z Dryżyny. W 1846 roku pod nazwą Bukowa własność rodziny Fengler. W 1896 roku właścicielem folwarku był Wilhelm Schade właściciel majątku w Nowej Wsi. W 1913 roku właścicielem majątku o powierzchni 28ha był Amand Anders.
BIŃCZE /Bärenwalde/
Wieś położona w gminie Czarne powiatu człuchowskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1397 roku przy okazji nadania wsi Stefanowi von Gӧtzendorf. W latach 1683-1789 dobra należały do rodu von Gӧtzendorf-Grabowski. W 1834 roku majątek posiadała rodzina von Brunn. Później należała do rodziny von Zitzewitz. Założycielem linii był Ernst Friedrich Wilhelm von Zitzewitz(1801-1861), który ożenił się z córką poprzedniego właściciela Johanna Theodora von Brunn, Pauline Josefone Theodora von Brunn(1812-1882). Po jego śmierci dobra odziedziczył Heinrich Ferdinand Adolf von Zitzewitz(1833-1870).
PAŁAC
Wybudowany w 1884 roku przez rodzinę Wilkens, w 1930 roku zakupiony przez zgromadzenie misyjne Świętej Rodziny. Po 1945 roku pałac zaadoptowany na szkołę, która w 1973 roku spaliła się. Nie remontowany budynek został ostatecznie rozebrany w 1981 roku. Po założeniu zachował się park krajobrazowy. W pobliżu zabudowania folwarczne.
BARNISŁAWICE /Balbitzow/
Osada leśna położona w gminie Golczewo powiatu kamieńskiego. Powstały folwark w 1749 roku składający się z leśniczówki i farmy owiec. Należał do rady miejskiej w Golczewie. Po odłączeniu się od macierzystego majątku w Golczewie utworzono samodzielny majątek o powierzchni 251 ha gruntów. W 1812 roku sprzedany niejakiemu Sperling, który sprzedał majątek rodzinie Gessler. Wg spisu właścicieli z 1862 roku własność Heinricha Augusta Friedricha Steffen, właściciela zamkowego majątku w Golczewie. W 1910 roku majątek państwowy liczący 248,75 ha gruntów a w 1928 roku 260 ha gruntów, w 1939 roku 300 ha.
Nic nie wiadomo czy na terenie znajdowała się siedziba dworska. Prawdopodobnie tak.
Nic nie wiadomo czy na terenie znajdowała się siedziba dworska. Prawdopodobnie tak.
BIERKOWICE/Birgwitz/
Wieś położona w gminie Kłodzko powiatu kłodzkiego. Początki sięgają XIV wieku. Część wsi należała w tym czasie do rodu von Maltwitz, część do zakonu joannitów z Kłodzka. W 1443 roku własność rodu von Haugwitz. W 1649 roku majątek przejmuje poborca podatkowy Johann Karol Klinkert, nobilitowany ze zmianą nazwiska na Klinkowski von Birgwitz. Po nim dobra posiada Johann Karol junior. W 1697 roku zadłużony majątek zajęty i w 1700 roku zlicytowany. Przejęte w XVIII wieku przez rodzinę von Hartig, właścicieli państwa stanowego Korytów. W 1787 roku dobra nabył Anton hrabia von Haugwitz. Po jego śmierci w 1816 roku majątek dziedziczy córka, zamężna za hrabiego von Hoverden-Plenken. W 1823 roku sprzedaje majątek pułkownikowi Friedrichowi Wilhelmowi baronowi von Falkenhausen(*1781-+1840). Po jego śmierci dobra odziedziczyła córka z drugiego małżeństwa, Charlotta baronowa von Zedlitz-Neukirch(*1819-+1897) zamężna za Constantina barona von Zedlitz-Neukirch(+1889). Po śmierci baronowej Charlotty, majątek dziedziczy jej córka, Florentine von Zastrow, małżonka Alfreda von Zastrow. Po niej dziedziczy majątek jej syn, porucznik Rudolph von Zastrow, zmarły w 1917 roku. W 1926 roku jako właściciele wymienieni: Constantine von Zastrow, Charlotte baronowa von Kottwitz, z domu von Zastrow i Luise von Zastrow. W 1927 roku majątek zakupił Horst Jochem Krause. Prawdopodobnie posiadał majątek do 1939 roku. Po wojnie dobra przejmuje PGR. Początkowo pałac zaadoptowano na mieszkania dla pracowników, późnie przejęty przez Wydział Oświaty w Kłodzku. Od końca lat 50-tych XX wieku w pałacu mieści się szkoła podstawowa.
PAŁAC
W połowie XIX wieku na fundamentach XVIII dworu ówczesna właścicielka zbudowała późnoklasycystyczny pałac. Murowany z cegły, założony na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, podpiwniczony, kryty płaskim dachem. W otoczeniu niewielki park krajobrazowy. Na północ od rezydencji resztki zabudowy folwarcznej.
