NIESZCZYCE /Nistitz/

Wieś położona w gminie Rudna powiatu lubińskiego. Po raz pierwszy pojawia się w Księdze uposażeń biskupa wrocławskiego Henryka z Wierzbna z lat 1295-1305 jako Nesticz. Wymieniona również w latach: 1305(Nesticz), 1473, 1485, 1524, 1544(Nisticz), 1670(Niswiz), 1679(Niswitz, Villa Nieswitz), 1678(Nistitz). W 1305 roku dwa łany posiadała wdowa von Mielesdorf. W latach 1478-1500 wieś w rękach Nicona Tasse, po 1500 roku w posiadaniu wdowy po Niconie, a następnie Hansa Seer zwanego Tasse, który ożenił się z wdową, w latach 1503-1524 Hannusa Tasse, w 1544 roku Hansa i Nicola Seren. W 1630 roku własność rodu von Brauchitsch, przed 1638 rokiem do Geroga von Kottwitz i jego braci, po 1638 roku do von Seydlitz z Chobieni, w 1670 roku należy do Sebastiana von Kottwitz z Chobieni, w 1688 roku do Leonharda von Kottwitz, w 1710  roku wieś należała do rodu von Haugwitz, w 1765 roku do hrabiego von Dyherr, w 1791 roku do barona von Kottwitz– mowa była o siedzibie dworskiej i 3 folwarkach, w 1814 roku do von Luck, w 1830 roku do kupca Puckelt, w 1845 roku do urzędnika Schwarz, w 1855 roku majątek posiadała rodzina von Katzler(Katzeler), w 1876 roku wymieniony Friedrich von Katzeler, w 1886 roku należała do Carla Genlig, w latach 1891-1905 do Eduarda j. Webera, konsula w Hamburgu, około 1912 roku spadkobiercy po śmierci Eduarda J. Webera, w latach 1912-1921 do Wolfganga Webera, w latach 1926-1937 do Friedricha Karla Webera.

Dwór

 

 

 

 

Wybudowany w 1840 roku, przebudowany w 1923 roku. Założony na planie prostokąta, parterowy z piętrowym pseudoryzalitem w części frontowej, z użytkowym poddaszem, kryty dachem mansardowym, podpiwniczony. Obok zachował się park krajobrazowy z końca XIX wieku o powierzchni 5 ha oraz zabudowania gospodarcze.

NIELEP /Nelep/

Wieś położona w gminie Rąbino powiatu świdwińskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1337 roku. W 1349 roku Hasso von Wedel otrzymał wieś jako lenno od margrabiego Ludwiga. W 1389 roku bracia von Wopersnow sprzedali kościołowi świdwińskiemu 7 łanów, które posiadali. Druga część, która była w posiadaniu komornika ze Świdwina dostała się w ręce joannitów, które posiadali do 1808 roku. W 1736 roku podział wsi na część należącą do joannitów i na część będącą własnością miasta Świdwin. W 1823 roku właścicielem majątku była rodzina Krieger. W 1844 roku dobra w rękach rodziny Schohl, od 1847 roku rodziny Kuss, która wymieniona została w spisie majątków w 1857 roku. Ostatnim właścicielem majątku z dworem był Paul Seyer, którego dobra obejmowały 811 ha. Drugim majątkiem o powierzchni 160 ha był w posiadaniu Heinza Kettnera.

Dwór

Dwór nie istnieje. Po założeniu do zobaczenia są budynki gospodarcze w różnym stanie zachowania oraz park krajobrazowy.

MIESZEWO /Meesow/

Wieś położona w gminie Węgorzyno powiatu łobeskiego. Stare lenno rodu von Dewitz. Jednym z właścicieli wsi był generał Joachim Balthasar von Dewitz(1636-1699). Urodzony w Dargomyślu. Syn Stephana III von Dewitz i Essy Barbary von Pfuel. Był trzykrotnie żonaty: 1-mo z Anną Hedwig von Mӧrner, z którą miał syna Stephana Berd(1672-1728) i 5 córek, 2-do z Margarethą Dorotheą von Dewitz. Była córką Bernda von Dewitz z Mieszewa i Barbary Sophie von Owestin, z którą miał dwóch synów: Christiana Ludwiga(1681-1697) i Fryderyka Wilhelma zmarłego w dzieciństwie oraz 3 córki, 3-tio z Louise von Derffinger. Przez małżeństwo z Margarethą Dorotheą pozyskał Mieszewo. Kolejnym dziedzicem był wnuk Joachima Balthasara, Carl Joseph von Dewitz(1718-1753), syn Stephana Bernda von Dewitz i Luise Emilie von Zieten. Z Zofią Frederiką hrabianką von Podewils nie miał potomstwa. Majątek odziedziczyli 3 bracia: pułkownik August Albrecht von Dewitz, pułkownik Stephan Gottlieb von Dewitz oraz Cornet Bernhard Heinrich von Dewitz. Po śmierci Augusta Albrechta i Corneta Bernharda Heinricha dobra odziedziczył Stephan Gottlieb von Dewitz. W latach 1804-1869 majątek posiadał porucznik Leopold Ludwig von Dewitz. Kolejnym właścicielem był Oskar von Dewitz(1845-1932). Następcą był jego syn z Elisabeth von Loeper, Johann Georg von Dewitz(1878-1958).

Pałac

 

 

 

 

Pałac zbudowany pod koniec XVIII wieku. Jest to budynek dwukondygnacyjny, wzniesiony na planie prostokąta, przykryty dachem naczółkowym. Nad wejściem kartusz herbowy z herbem von Dewitz.

LIPINY /Krummlinde/

Wieś położona w gminie Lubin powiatu lubińskiego. Obecnie część wsi Raszówka. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1418 roku(Crommenlinde). W latach kolejnych wymieniana w 1482(Cromenlynde), 1789(Krumlinde). W 1461 roku właścicielem wsi był Hans von Axleben gen.Magnus. Rodzina von Axleben gen. Magnus wymieniona również w 1596 roku. W 1555 oraz w 1595 roku wieś należała do rodziny von Falkenhayn(Falkenhagen, Falkenhahn). W roku 1653 oraz w 1664 wieś należała do rodziny Janowitz(Janowski von Janowitz). W latach 1731-1912 dobra posiadała rodzina von Üchtritz. W 1870 roku majątek posiadał Hasso von Üchtritz z Berlina, w 1873 roku dobra w rękach wdowy po Hasso, w latach 1886-1902 własność Maxa von Üchtritz z Miłoradzic, osiadłego w Berlinie, w latach 1905-1912 własność majora Ernsta von Üchtritz. Rodzina von Üchtritz nie mieszkała na terenie majątku. Dobra były dzierżawione; w 1870 dzierżawił je Paul Tietze, w 1873 roku Rosenbaum, 1886 roku Karl Lehman, w latach 1891-1902 kapitan Knӧnagel. W latach 1886-1902 majątkiem zarządzał książę zu Dohna z Chocianowa. W latach 1912-1920 majątek w rękach rotmistrza Adolfa Holtza. Kolejnym właścicielem był Hugo Schlegel wzmiankowany w 1922 roku a następnie Fritz Ludwig Proske, który posiadał majątek w latach 1926-1937.

Pałac

Budynek wzniesiony pod koniec XVIII wieku, przebudowany w 1854 oraz w latach 20-tych XX wieku. Zbudowany na planie prostokąta, dwukondygnacyjny z użytkowym poddaszem, podpiwniczony, kryty dachem czterospadowym. Pałac stoi na skraju niewielkiego parku. Obok oficyna oraz budynki folwarczne, z których możemy zobaczyć: budynek gospodarczy, obory, budynki mieszkalne. Całość otoczona jest otynkowanym murem z okazałą bramą wjazdową.

KRÓLIKOWICE /Krolkwitz/

Wieś położona w gminie Kobierzyce powiatu wrocławskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1334 roku. J.Ch. Knie podaje datę 1342(Krolicz) i 1336(Krolkowitz, Crolocowicz). Początkowo wieś należała do książąt wrocławskich. W 1334 roku książę Henryk VI sprzedał wieś braciom Mikołajowi, Konradowi i Henrykowi von Weizenrodau(Waczinrode). W 1336 roku Konrad von Weizenrodau przepisał dobra swojej żonie, Katarzynie. W 1376 roku własność Ottona von der Neisse, wrocławskiego mieszczanina. W 1534 roku własność rodu von Hӧrnig(Hӧrning, Hӧrningk). W 1654 roku siedziała tu rodzina Springel von Edelstein, której przedstawiciel Balthasar Springel w 1652 roku był przez cesarza Ferdynanda III wyniesiony w poczet szlachty czeskiej z nazwiskiem von Edelstein. Właścicielem majątku w 1657 roku był Johann Stephan von Edelstein, administrator klasztoru w Legnicy, zmarły 03.07.1659r. W 1682 roku siedział tu ród von Fragstein. W 1730 roku własność rodziny von Gruttschreiber. Pod koniec XVIII wieku właścicielami wsi była rodzina von Schikfuss. Po 1800 roku majątek posiadali baronowie von Reichel. Baronowa von Reichel, z domu von Netz sprzedała majątek swojemu zięciowi, Johannowi Christophowi von Eisenhart. W 1810 roku właścicielem majątku był hrabia Johann Christoph von Eisenhart(1765-1823), syn szefa berlińskiej policji i prezydenta Berlina Johanna Friedricha von Eisenhart(zm.1804r.) i Johanny Dorothei de Witt(zm.1822). Dnia 05.08.1810 roku zamordował żonę i młodszą córkę. Po 1810 roku majątek posiadał major von Heinze a po 1830 majątek należał do spadkobierców majora. W 1845 roku właścicielem był hrabia Karl von Harach. Po 1858 roku dobra wykupił Eduard von Kramsta. W 1873 roku majątek Eduarda von Kramsty obejmował 1088 mórg. Przed 1886 roku dobra w rękach wdowy Anny von Wietersheim. Po 1894 roku właścicielem został porucznik Eugen von Wietersheim. W 1917 roku dobra w posiadaniu małoletniego syna Eugena, Hansa Christopha von Wietersheim, będącego pod opieką wdowy Marii-Theresy von Wietersheim, z domu von Colmar. Ostatnim właścicielem był Hans Christoph von Wietersheim-Kramsta. W latach 1945-46 we wsi stacjonowały wojska radzieckie. Po przejęciu majątku przez władze polskie utworzono z majątku PGR Kobierzyce a pałac zaadoptowano na mieszkania dla pracowników. Później siedziba Stacji Hodowli Roślin Kobierzyce. W klatach 80-tych przejęta przez spółkę „Chevalier”. Obecnie właścicielką pałacu jest córka Hansa Christopha, Mellita Sallai, mieszkająca w pałacu w Morawie od 2021 roku.

Pałac

Zbudowany pod koniec XVIII wieku, przebudowany w stylu neorenesansu w latach 80tych XIX wieku. Budynek zbudowany na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, podpiwniczony, z użytkowym poddaszem, kryty dachem naczółkowym z lukarnami.

KOBIERZYCE /Koberwitz/

Wieś gminna położona w powiecie wrocławskim. Po raz pierwszy wzmiankowana w  1257 roku(Cobilwitz). W 1337 roku własność Otto von Glubosa. Od początku XVIII wieku własność rodu von Kӧnigsdorff. Od początku XIX wieku w posiadaniu rodziny von Tschirschky, wygasłej w 1841 roku. Od 1850 roku w posiadaniu duisburskiej rodziny vom Rath. Majątek stał się częścią firmy „Johann Jakob vom Rath & Co Breslau”. W 1873 roku majątek o areale 1725 mórg posiadali bracia vom Rath z Coln a/R. W 1904 roku firma połączyła się z firmą rodzinną Schoellerów tworząc „Vom Rath, Schoeller & Skene”. W 1910 roku wzmiankowana w książce adresowej jako właściciel majątku jako „Vom Rath, Schoeller & Skene, G.m.b.H. in Klettendorf”. Po 1920 roku pałac był rezydencją hrabiego Karla von Keyserlingka(1869-1928) i jego żony Johanny Skene.

Pałac

Zbudowany w 1730 roku pałac przez Samuela Regiusa von Kӧnigsdorff,  został przebudowany w 1884 roku. W 1945 roku zajęty przez wojska radzieckie, został przez nich opuszczony w 1946 roku. Po przejęciu majątku przez władze polskie zabudowania przekazano Wrocławskiemu Przedsiębiorstwu Hodowli Roslin i Nasiennictwa. W 1976 roku w pałacu funkcjonował ośrodek administracyjno-socjalny. Remontowany wielokrotnie. Od lat 80-tych stał opuszczony. W latach 90-tych XX wieku przejęty przez władze samorządowe. Został gruntownie wyremontowany z przeznaczeniem na siedzibę Urzędu Gminy Kobierzyce. Obok park krajobrazowy o powierzchni 50 ha.

Humań i Zofiówka

Na terenach włości humańskich w 1796 roku rozpoczyna się budowa przepięknego ogrodu za sprawą Stanisława Szczęsnego Potockiego(1752-1805). Początki Humańszczyzny sięgają XV wieku. W tym czasie na podstawie nadań książąt litewskich i królów polskich tereny te należały do Semena Koszki. Później ziemie te zostały włączone do dóbr hospodarskich województwa bracławksiego. W 1609 roku sejm Rzeczypospolitej nadał te ziemie Walentowi Kalinowskiemu herbu Kalinowa, staroście bracławskiemu, zmarłemu w 1620 roku. Obszar ten był stale pustoszony przez napady tatarskie i inne. Nazwa Humań(Umań) wzięła się od nazwy ruskiej „umiany” na takie pustacie. Po sprowadzeniu licznych osadników przez Kalinowskiego powstaje miasto a Kalinowski buduje zamek z czterema narożnymi wieżami- zamek prawdopodobnie rozebrany w pierwszej połowie XIX wieku. Po śmierci ostatniego z linii humańskiej, Marcina Adama Kalinowskiego, starosty gniewkowskiego, Humańszczyzna przypadła w spadku jego jedynej córce Helenie zamężnej za Jakubem Władysławem Morsztynem herbu Leliwa, wojewodą sandomierskim, zmarłym w 1729 roku. Małżeństwo bezdzietne. Majątek odziedziczyli spadkobiercy Stanisława „Rewery” Potockiego(zm.1667r.)wojewody krakowskiego, żonatego z Zofią Kalinowską(zm.1645r.), córką Walentego Kalinowskiego, założyciela Humania. Mieli trzech synów: Prokopa, Andrzeja i Feliksa Kazimierza(zm.1702r.), kasztelana krakowskiego, pana na Podhajcach, Krystynopolu i wielu innych kluczach, żonatego z Krystyną Lubomirską, protoplastę linii tulczyńskiej i wilanowskiej. Jego syn Stanisław Władysław Potocki herbu Pilawa(zm.1732r.) był dziedzicem Humania. Po bezpotomnej śmierci Stanisława Władysława Potockiego dobra humańskie przeszły na bratanka, Franciszka Salezego Potockiego(1700-1772), wojewodę kijowskiego. Za jego czasów ponownie na nowo skolonizował opustoszały Humań i okolicę po napadzie hajdamaków w 1749 roku. Na zamku utrzymywał liczącą od kilkuset do kilku tysięcy załogę zwaną „kozakami humańskimi”. Na zamku mieszkał administrator dóbr, Rafał Despot Mładanowicz. Franciszek Salezy ufundował w Humaniu kościół i klasztor oo. Bazylianom oraz szkoły. W 1768 roku doszło do „rzezi humańskiej” za sprawą hajdamaków pod wodzą Iwana Gonty i Maksyma Żeleźniaka(Zalizniaka). Wymordowanych zostało wtedy od 15 do 20 tysięcy mieszkańców Humania. Po śmierci Franciszka Salezego dobra dziedziczy jego syn, Stanisław Szczęsny Potocki(1752-1805). Używał tytułu hrabiowskiego, który nigdy nie został mu przyznany. Trzykrotnie żonaty: potajemnie w wieku 18 lat ożenił się z Gertrudą Komorowską, która po ujawnieniu małżeństwa została porwana i zamordowana. W 1774 roku poślubił Józefinę Amalę Mniszech herbu własnego. Po unieważnieniu-rozwodzie z nią, ożenił się po raz trzeci w 1798 roku z Zofią Wittową  z domu Glavani(prawdziwe jej nazwisko nieznane. Glavani przyjęła po swojej ciotce, przez którą została adoptowana). To dla niej od 1796 roku a prawdopodobnie już od 1793 roku rozpoczęły się prace nad jednym z najpiękniejszych ogrodów-parków Europy, powstały za 15 mln złotych. Park powstał w malowniczym jarze z płynąca dołem rzeką Kamionką. Kierownictwo robót Szczęsny  Potocki zlecił oficerowi artylerii koronnej, inżynierowi Ludwikowi Metzllowi herbu  Trójgwiazd(1764-1848). Nosił nazwisko męża swej matki Adelajdy, ale był naturalnym synem generała artylerii koronnej Fryderyka Alojzego hrabiego Brühla.  Na obszarze 150 ha powstał park, którego oficjalne otwarcie nastąpiło w 1800 roku. Dziennie przy pracy w tworzeniu parku pracowało ok. 800 ludzi. Po śmierci Stanisława Szczęsnego przy parku pracowało tylko kilkadziesiąt osób. Posadzono tu 512 gatunków drzew z całego świata, zmieniono ukształtowanie terenu z przemyślnym systemem wodnym, z dwoma zbiornikami wodnymi, śluzami, które pozwalały na stworzenie wodotrysków, kaskad i wodospadów. Po śmierci Zofii Potockiej Humań odziedziczył syn Szczęsnego, Aleksander Potocki. Za udział w powstaniu listopadowym car Rosji Mikołaj I w 1832 roku skonfiskował majątek. W 1836 roku Zofiówka przeszła pod administrację Zarządu Kolonii Wojskowych. Do 1860 roku ogród stanowił własność Mikołaja I. Od tego roku stał się własnością i siedzibą szkoły ogrodniczej jako Humański Ogród Głównej Szkoły Ogrodnictwa i została udostępniona zwiedzającym. Od 1923 roku zwana Parkiem Trzeciej Międzynarodówki. Od 1945 roku zwana Państwowym Rezerwatem „Zofiówka”. Od 1955 roku przechodzi pod zarząd Akademii Nauk Ukrainy. W 2000 roku park został wpisany na ukraińską listę informacyjną UNESCO.

SZCZODRE /Sibyllenort/

Wieś położona w gminie Długołęka w powiecie wrocławskim. Nazwa wsi pojawia się w 1693 roku. Powstała z połączenia dwóch miejscowości- Raztelwitz, która istniała już w XIII wieku i Neudorf, która w dokumentach pojawia się w 1516 roku. Nazwa wsi wywodzi się od imienia Sybilli- żony księcia oleśnickiego Krystiana Wirtemberskiego, który w Szczodrem wybudował pałac w stylu renesansowym. Na początku XV wieku właścicielem wsi był Johann Westefall. Kolejni właściciele: 1528- Steffen von Borsnitz, 1541 – 1571- rodzina Domnig z Wrocławia, 1571 – Katharina Domnig z domu von Kottulińska, wdowa po Dawidzie Domnigu, Katharina Hellman, córka Kathariny Domnig, Hans von Gaffron i Katharina z domu Domnig, 1602 – wdowa Katharina von Gaffron z domu Domnig, 1612 – 1629 – Georg Wilhelm von Reibenbaben und Radllau, 1647 – Bernard von WaldauHelena Sydonia z domu von Reibenbaben und Radlau, 1653 – Helena Sydonia von Waldau odstępuje wieś kuzynowi Hansowi Joachimowi von Gaffron, 1679 – Balthazar Wilhelm von Gaffron, 1685 – wieś zakupił książę oleśnicki Chrystian Ulryk I Wirtemberski(19.04.1652-05.04.1704), 1693 – Sybilla Maria Wirtemberska z domu księżna von Sachsen-Merseburg, 1704 – książę Karol Fryderyk II Wirtemberski(11.03.1682 – 08.02.1745), 1745 – po bezpotomnej śmierci księcia Karola Fryderyka II wieś dziedziczy książę oleśnicki Karol Chrystian Erdmann Wirtemberski(26.10.1716-14.12.1792), 1792 – książę oleśnicki Fryderyk August von Braunschweig-Lüneburg( 29.10.1740-08.10.1805) przez ożenek dnia 06.09.1768 z księżniczkę oleśnicką Frederike Sophie Charlotte Auguste Wirtemberską, córką księcia Karla Christiana Erdmanna(małżeństwo bezdzietne), 1805- książę Fryderyk Wilhelm von Braunschweig „Czarny Książę”(09.10.1771 – 16.06.1815), bratanek księcia Fryderyka Augusta, 1815 – książę Karol II von Braunschweig-Lüneburg(30.10.1804-18.08.1873), syn księcia Fryderyka Wilhelma, 1826 – książę Wilhelm von Braunschweig-Lüneburg(25.04.1806-18.10.1884), młodszy brat księcia Karola II, który odstąpił jemu swoje prawa do księstwa oleśnickiego, 1884 –Albert I Wettyn król Saksonii(23.04.1828-19.06.1902), 1902 – Jerzy I król Saksonii(08.08.1832-15.10.1904), brat Alberta I, 1904 – Fryderyk August III ostatni król Saksonii(25.05.1865-18.02.1932), 1932-1945 – książę Fryderyk Krystian Wettyn(31.12.1893-09.08.1968), drugi syn Fryderyka Augusta III.

 

Jerzy Wettyn król Saksonii

Król Saksonii Jerzy Wettyn

Pałac

Zbudowany w latach 1685-1692 przez księcia Krystiana Ulryka I jako letnia rezydencja dla swojej żony Sybilli Marii. W pałacu bywali królowie polscy: August II Mocny i August III Sas.  Z powodu zadłużenia pałac oddany został w dzierżawę przez księcia Karola Fryderyka Wirtemberskiego. Popadający w ruinę już w 1715 roku pałac nie nadawał się do zamieszkania. W latach 1792-1802 został rozbudowany. W 1829 roku Szczodre odwiedził car Rosji Mikołaj I. W latach 1851-1867 nastąpiła kolejna rozbudowa pałacu w stylu gotyku angielskiego na wzór pałacu Windsor, stąd zwany „Śląskim Windsorem”. Kolejne zmiany nastąpiły pod koniec XIX wieku. W pałacu znajdowały się cenne zbiory malarstwa, mebli, porcelany w tym unikatowa kolekcja porcelany miśnieńskiej. W 1932 roku nowy właściciel część wyposażenia wystawił na licytację, a jedno skrzydło zostało zaadoptowane na mieszkania. W kolejnych latach z pałacu wywożono wyposażenie do innych pałaców. W trakcie II wojny światowej w pałacu mieściły się magazyny Werhmachtu. W 1945 roku pałac został podpalony przez żołnierzy SS lub żołnierzy radzieckich. Po wojnie pałac zajęty był przez UB gdzie utworzono ośrodek wypoczynkowy dla funkcjonariuszy UB oraz utworzono gospodarstwo rolne. W latach 1955-57 pozostałości pałacu zostały rozebrane. Z założenia pozostało: skrzydło pałacu, oficyna, park z lasem, murowane ogrodzenie z bramą. Od 1988 roku skrzydło stoi nieużytkowane, w oficynie mieszkają pracownicy byłego PGR. W 1992 roku pałac został sprzedany prywatnej spółce, w 2001 roku przeszedł w ręce osoby fizycznej.

ŻELICE /Stuthof/

Osada wsi Jarząbki położona w gminie Barlinek powiatu myśliborskiego. Majątek powstał prawdopodobnie w I połowie XVIII wieku. W tym czasie należał do rodu von Hardenberg. W 1879 roku majątek o powierzchni 220,89ha należał do rodziny Conrad. W 1885 roku właścicielem majątku był niejaki Struwe. W 1896 roku właścicielem majątku o powierzchni 230,10ha gruntów był kapitan Picht. W 1903 roku majątek w rękach rodziny von Kӧppen. Wymieniona Friederike, z domu von Finkck, zmarła w 1913 roku. W 1914 roku majątek obejmował 231ha i należał do Edwina Bechstein, syna Carla producenta fortepianów. W 1929 roku majątek majora w stanie spoczynku Egona von Eckartsberg obejmował 231ha. W skład wchodził folwark Jarząbki (Steinwehrsruh) o powierzchni 409ha.

PAŁAC

 

Pałac nie zachował się. Zbudowany w 1720 roku, przebudowany w XIX wieku, po 1945 roku rozebrany. W parku z XVIII wieku widoczne fragmenty po pałacu oraz innych budynków. Zachował się budynek mieszkalny oraz budynki gospodarcze.

 

 

 

KOMIŁOWO /Vw. Kamillowo/

Miejscowość położona w gminie Kobylnica powiatu Słupskiego. W 1821 roku za czasów Camilli von Blumenthal, z domu von Keudell powstaje folwark „Camillowo”. Dawny folwark wchodzący w skład majątku w pobliskim Kwakowie. Z założenia zachował się budynek gospodarczy oraz mieszkalny.

Widok na staw na terenie folwarku-1923r.

GOLA /Goihle, Goile, Guhlau/

Miejscowość położona w gminie Sława powiatu wschowskiego. Dawny folwark. W 1791roku należał do hrabiego von Fernemont, właściciela Sławy. W 1894 roku folwark wchodził w skład majątku w Sławie należącym w tym czasie do hrabiego Heinircha von Haugwitz.

FOLWARK

Zachował się budynek przebudowany mieszkalny  oraz gospodarczy.