PODKAMIEŃ

Podkamień do 1945 roku miejscowość gminna,  położona w województwie tarnopolskim, w powiecie brodzkim. Obecnie położona na Ukrainie w obwodzie lwowskim, w rejonie brodzkim. Podkamień położony jest u stóp Góry Różańcowej, na której szczycie położony jest kościół i klasztor dominikanów. Wg jednej z wersji klasztor założył św. Jacek Odrowąż(*1183-+15.08.1257) w XIII wieku. Samo miasteczko zbudowane zostało przez Piotra z Żabokruk Cebrowskiego herby Hołobok . Na szczycie góry buduje zamek oraz kościół. Całe wzgórze zamkowe wraz z kościołem przekazał dominikanom, którzy rozbudowują kościół i klasztor poświęcony w 1464 roku  przez biskupa lwowskiego. Po śmierci Piotra w 1498 roku dobra w spadku otrzymała wdowa wraz z dziećmi: Zuzanną i Wincentym. W 1519 roku zamek i kościół zniszczone przez najazd księcia moskiewskiego Wasyla III i cara perekopskiego. W jaki sposób majątek dostał się w ręce Marcina Kamienieckiego herbu Pilawa nie wiadomo. Jedna wersja mówi, że w 1524 roku Wincenty Cebrowski zrzekł się wsi na rzecz Marcina Kamienieckiego. Kolejnym właścicielem Podkamienia był Jan Daniłowicz na Olesku herbu Sas , który wykupił Podkamień od Kamienieckich. Na początku XVII wieku dobra są w rękach Cetnerów herbu Przerowa . W 1612 roku Baltazar Cetner ponownie sprowadza dominikanów do Podkamienia i jest to początek budowy nowego klasztoru i kościoła na wzgórzu, która została ukończona dopiero w 1695 roku. Miejsce to odwiedzili królowie Polski: Michał Korybut Wiśniowiecki i Jan III Sobieski. Przez kilkadziesiąt lat prowadzono prace fortyfikacyjne, w tym czasie wykopano studnię głębokości 94 metrów(kopano ją przez 18 lat). Na terenie klasztoru działała szkoła dla ubogiej młodzieży szlacheckiej. Podczas I wojny światowej spłonęła biblioteka oraz zawaliła się wieża kościelna. Po II wojnie światowej w klasztorze urządzono więzienie, później szpital psychiatryczny. Władze ukraińskie oddały klasztor zgromadzeniu zakonnemu, Studytom. Podczas rzezi wołyńskiej w murach klasztoru schroniła się ludność cywilna oraz żołnierze AK. W dniach 12-16 marca 1944 roku klasztor zaatakowany został przez bandy UPA, został doszczętnie rozgrabiony i zniszczony. W tym czasie zabito 400-600 osób, w całej okolicy zamordowanych zostało ok. 2000 tysiące ludzi. Cudowny obraz Matki Bożej Podkamieńskiej został uratowany. Przez Krzemieniec, Lwów, Kraków trafił w 1959 roku do Wrocławia, do kościoła pw. św. Wojciecha. W krypcie rodzinnej Cetnerów w kościele klasztornym został pochowany Mikołaj Cetner w 1644 roku oraz Stefan Aleksander Potocki(1727)- wojewoda bełski.