Wieś położona w gminie Potęgowo w powiecie słupskim. Dąbrówno powstało z dawnej owczarni Damerow lub Dumbrowe na polach majątku Grąbkowo(Grumkow). W 1784 roku została wydzielona kolonia Schӧnfeld z folwarkiem a w 1839 roku majątek Dombrowe stał się samodzielnym majątkiem, któremu przez I wojną światową nadano nazwę Schӧneichen. W 1928 roku właścicielem był Leo von Zelewski.
Dwór
Pałac
Neogotycki pałac z końca XIX wieku z masywną wieżą.
Po raz pierwszy wzmiankowana w 1325 roku. W 1499 roku odnotowana rodzina von Schwave(Swave, Suave, Schwaven, Scghwaben), rodzina von Podewils(Podwyls, Pudewyls, Pudwyls, Pudwils) oraz w latach 1499 do 1590 rodzina von Weiher(Weyher, Weyherr, Weyer, Weiger, Weger), W 1693 roku wieś należała do rodziny von Below. W 1696 roku Gerd von Below sprzedał wieś Klausowi Heinrichowi von Lettow aczkolwiek w g innego źródła von Lettow posiadał wieś już od 1694 do 1797 roku.W latach 1800-1838 roku dobra należały do rodziny von Mitzlaff– wymieniony Ernst Gustav zmarły w 1849 roku. W 1803 roku odnotowana rodzina von Bӧhlau, wywodząca się od von Below. W 1838 roku majątek zakupił Arnold i posiadał dobra do 1884 roku. Kolejnym właścicielem był porucznik Georg Fritze w latach 1893-1905/08 a następnie od 1905/08 roku Artur von Livonius a do 1945 roku Dr. E. von Livonius.
Dwór
Dwór zbudowany po 1905 roku na planie prostokąta, parterowy z użytkowym poddaszem, podpiwniczony, kryty dachem mansardowym.
Miasto powiatowe położone nad jeziorami Człuchowskim, Miejskim i Rychnowskim. Człuchów wzmiankowany w XII wieku. W XIII wieku należała do książąt pomorskich z rodu Sobiesławiców. Ziemia człuchowska wchodziła w skład kasztelanii w Raciążu, później w Szczytnie. Po śmierci Mściwoja II Pomorze Gdańskie wraz z Człuchowem znalazło się pod protektoratem księcia wielkopolskiego Przemysła II, późniejszego króla Polski. Od 1312 roku Człuchów zakupili Krzyżacy od Mikołaja z Powidza. Na 142 lata Człuchów znalazł się pod władzą państwa krzyżackiego. Na zamku mieściła się siedziba komtura, który posiadał władzę administracyjną i sądową. Obok powstała osada, która od 1348 roku posiadała prawa miejskie. Od 1454 roku za zgodą Związku Pruskiego król Kazimierz IV Jagiellończyk przyłączył miasto wraz z regionem do Polski. Pokój toruński potwierdził przynależność miasta do Królestwa Polskiego. Pierwszym starostą w 1454 roku był Mikołaj Szarlejski ze Ściborza herbu Ostoja, w 1455 roku Mikołaj z Łabiszyna, w latach 1455-56 ponownie Nikołaj Szarlejski ze Ściborza, w latach 1455-63 Włodko z Danaborza herbu Pałuka, kasztelan nakielski, w latach 1463-1478 Jerzy z Dąbrowy. Ostatnim starostą był Jan Jędrzej Borch w latach 1771-1772. W 1655 roku miasto i zamek zdobyli Szwedzi. Miasto i zamek odbite zostało przez wojska Stefana Czarnieckiego. Po pierwszym rozbiorze Polski w 1772 roku na 173 lata Człuchów znalazł się poza granicami Polski.
Zamek
Na półwyspie Kujawy Krzyżacy przez prawie 50 lat budowali warownię, drugą co do wielkości po Malborku, ukończoną w 1365 roku. Składał się z czterech części: Zamku Wysokiego oraz trzech przedzamczy. Zamek wysoki założony był na planie kwadratu, posiadał cztery skrzydła, wewnętrzny dziedziniec i wieżę w północno-zachodnim narożniku. Od 2008 roku trwają prace archeologiczne. Obecnie zamek zaadoptowano na potrzeby Muzeum Regionalnego.
Miasto położone w powiecie człuchowskim. W latach 80-tych XIV wieku zakon krzyżacki przeniósł Z Sokola ufortyfikowany folwark by zabezpieczyć przeprawę przez rzekę Czernicę, wcześniej zwana Czarna(Zahne). Ufortyfikowany folwark nazwano Hammerstein. Już w 1388 i w 1389 roku było to miejsce rokowań książąt pomorskich z zakonem krzyżackim. Najstarszy przywilej miasta pochodzi z 1395 roku od wielkiego mistrza krzyżackiego Konrada von Jungingena. Po zwycięstwie grunwaldzkim król Władysław Jagiełło przekazał miasto księciu pomorskiemu Bogusławowi VIII. Książę Bogusław VIII po pokoju toruńskim w 1411 roku przekazał miasto zakonowi krzyżackiemu. W 1454 roku podczas wojny trzynastoletniej król Kazimierz IV Jagiellończyk na prośbę Związku Pruskiego włączył region do Polski. Na mocy pokoju toruńskiego Czarne zostało włączone do Polski. Utworzono tu starostwo a starostów dostarczały w kolejnych stuleciach rody Konarskich, Sapiehów, von Weiherów, von Raczyńskich, von Wedelstädt, von Unruh. W 1627 roku miasto zostało zajęte przez wojska szwedzkie a wyzwolone przez hetmana Koniecpolskiego po bitwie pod Czarnem. W czasie potopu szwedzkiego zajęte przez wojska księcia Adolfa Jana Pfalz-Zweibrücken. Wielokrotnie miasto paliło się z powodu swojej drewnianej zabudowy. Po I rozbiorze Polski miasto trafia w granice Prus. Wraca w granice Rzeczpospolitej po 1945 roku.
Zamek
Zamek został wzniesiony przez zakon krzyżacki w latach 1396-1403. Trudno dzisiaj ustalić jak pierwotnie wyglądał zamek przez późniejsze przebudowy oraz niwelacje terenu. Zbudowany na planie trapezu. Dzisiaj widoczny zarys murów. Za czasów krzyżackich stacjonował tu komornik. Po zwycięstwie grunwaldzkim w 1410 roku król Władysław Jagiełło przekazał zamek księciu pomorskiemu Bogusławowi VIII, który nie zdołał go utrzymać i zamek ponownie trafił w ręce krzyżackie. W 1454 roku podczas wojny trzynastoletniej zamek obroniony przez propolski Związek Pruski przed wojskami krzyżackimi. W 1466 roku zajęty przez wojska polskie. Od tego czasu na zamku rezydował starosta niegrodowy. W połowie XVI wieku rezydował tu starosta Mikołaj Konarski. Za czasów barci Szymona i Mikołaja Konarskich zamek został rozbudowany. Zniszczony podczas potopu szwedzkiego. Po I rozbiorze Polski zamek traci na znaczeniu militarnym. W 1830 roku ruiny zamkowe władze pruskie rozebrały a w połowie XIX wieku na wzgórzu zamkowym wzniesiony został pałac. Do naszych czasów przetrwały fundamentowe partie murów obwodowych. W narożniku południowym zachowała się do wysokości 6 m pozostałości wieży.
W latach 1847-1850 na wzgórzu zamkowym rodzina von Livonius wznosi pałac w stylu neogotyckim.
Wieś położona w gminie Główczyce powiatu słupskiego. Stare lenno rodu von Wobeser, którzy posiadali wieś przed 1485 rokiem. W 1684 roku w drodze wymiany majątek przeszedł w ręce rodu von Stojentin. W 1709 roku wieś należała do Johanna Georga von Stojentin. W 1756 roku we wsi dwa działy własnościowe należące do rodzin: von Stojentin– wymieniony Carl oraz von Glasow. W 1774 roku Choćmirówko zostało sprzedane hrabiemu Friedrichowi von Werssowitz(Wrschowetz Sekerka von Sedczicz). W 1854 roku majątek zakupił Bernhard Franz Scheunemann. Kolejnymi właścicielami majątku byli: von Zitzewitz w 1879 roku, Fritz Salomon w latach 1884-1909, von Loeper, wymieniona Anna z domu von Schoenemarck urodzona w 1868 roku. Już za czasów rodziny von Loeper majątek był w złym stanie ekonomicznym. Ostatnim właścicielem była rodzina Brandt po 1928 roku. Prawdopodobnie po 1930 roku doszło do parcelacji majątku. We dworze prawdopodobnie utworzono dom dziecka jak wynika z przedwojennych fotografii.
Dwór
Dwór z połowy XIX wieku położony w otoczeniu parku krajobrazowego
Wieś położona w gminie Wicko powiatu lęborskiego. W 1286 roku książę pomorski Mściwój II(Mestwin) podarował wieś kapitule katedralnej w Lesławie. Przed 1564 rokiem wieś należała do klasztoru w Żukowie(Zuckau). W 1564 roku Ernst von Weiher kupił Charbrowo od biskupa włocławskiego Jakuba Uchańskiego. W XVII wieku wieś zakupiła rodzina von Krockow. Od 1655 roku do 1945 roku majątek w Chrabrowie należy do rodziny von Somnitz. Wzmiankowani: Lorenz Christoph zmarły w 1678 roku, Peter zmarły w 1693 roku, Christoph zmarły w 1722 roku, Christoph zmarły w 1766 roku, Carl Heinrich zmarły w 1818 roku, Friedrich zmarły w 1840 roku, Karl Hermann zmarły w 1878 roku, Paul urodzony w 1856 roku.
Pałac
Pierwszy dwór zbudowany w XVII wieku rozbudowywany do XIX wieku. Centralna część pałacu pochodzi z 1660 roku. W XIX wieku znacznie przebudowany- w miejscu skrzydła północnego powstał dom wdowi. Skrzydło południowe połączono wieżą z budynkiem głównym. W 1906 roku budynek główny otrzymał neoklasycystyczny portyk. Podobno ostatni właściciel opuszczając Charbrowo ukrył zbiory biblioteczne, porcelanę- dar Fryderyka II ukrył, które do dzisiaj nie zostały odnalezione. Obok park krajobrazowy, w którym znajduje się mauzoleum rodzinne rodu von Somnitz.
Wieś położona w gminie Kobylnica powiatu słupskiego. Po raz pierwszy nazwa wsi (Besowo) pojawia się kiedy książę pomorski Świętopełk II(1195-1266) przekazał wieś zakonowi joannitów. Jak długo wieś była w rękach zakonników nie wiadomo. W 1480 roku właścicielem Bzowa został Mathias Bone, a w 1529 rodzina von Boehn. W1765 roku właścicielem był Matthias Friedrich von Boehn. Majątek w posiadaniu rodziny von Boehne był do 1857 roku, kiedy Franz Wilhelm Adolf von Boehn sprzedał majątek Friedrichowi von Blumenthal a ten w 1892 odsprzedał dobra Augustowi Siemers, właścicielowi majątku w Kończewie. Jego syn Paul Siemers sprzedał dobra Erichowi von Bonin. Jego syn Albrecht von Bonin zarządzał majątkiem do 1931 roku, który po sprzedaży majątku Towarzystwu Parcelacyjnemu został rozparcelowany jeszcze w tym samym roku.
Pałac
Pałac został zbudowany przez rodzinę von Bonin na początku XX wieku. Po rozparcelowaniu majątku pałac zaadoptowano na budynek szkolny oraz mieszkania dla nauczycieli. W 1975 roku pałac spłonął. Obecnie nie istnieje.
Miasto położone w powiecie bytowskim. Po śmierci księcia pomorskiego Mściwoja II w 1294 roku ziemie te przypadły późniejszemu królowi Polski Przemysłowi II. W 1307 roku ziemia bytowska została zajęta przez margrabiów brandenburskich. W 1317 margrabia Waldemar przekazuje ziemię bytowską księciu Warcisławowi IV, który ziemię tę nadał swojemu marszałkowi Henningowi von Behr. W 1329 roku ziemię bytowską kupują Krzyżacy. W 1409 roku gród zdobyty przez wojska polskie a po bitwie pod Grunwaldem w 1410 roku zamek przekazany przez Władysława Jagiełłę księciu pomorskiemu Bogusławowi VIII. W 1411 roku po pokoju toruńskim wraca Bytów do Krzyżaków. W 1454 roku po zajęciu Bytowa przez wojska polskie, król Polski Kazimierz Jagiellończyk przekazał Bytów księciu szczecińskiemu Erykowi II, który w 1460 roku po zerwaniu przymierza z Polską przekazał Bytów Krzyżakom. W 1466 roku Eryk II wykupił ziemię bytowską. W latach 1526-1637 ziemia bytowska była lennem Polski i w 1637 została przyłączona do Królestwa Polskiego. Po traktacie bydgoskim w 1657 roku Bytów trafia w ręce Brandenburgii. W 1772 roku Bytów zajęte zostało przez Prusy. Po II wojnie światowej ponownie w granicach Polski.
Zamek
Około 1398 roku Krzyżacy rozpoczynają budowę murowanego zamku w południowo-wschodniej części miasta na niewielkim wzniesieniu. Prace budowlane przeprowadzono w latach 1398-1402 a wykończeniowe w latach 1404-1406. Zbudowany na planie prostokąta, z 3 okrągłymi basztami ze strzelnicami w narożach. W tym czasie powstał dom mieszkalny tzw. „Dom Zakonny” położony przy skrzydle północno-zachodnim a przy skrzydle południowo-zachodnim powstała kuchnia z magazynem żywności. Za czasów Gryfitów w latach 1560-70 powstał przy skrzydle południowo-wschodnim „Dom Książęcy”. W 1623 zbudowano „Dom Wdów” położony przy murze północno-wschodnim. Za czasów krzyżackich była to siedziba prokuratora krzyżackiego. Po śmierci ostatniego księcia pomorskiego, Bogusława XIV i przejęciu Bytowa przez Królestwo Polskie zamek był siedzibą starosty królewskiego. Zniszczony podczas wojny polsko-szwedzkiej, odbudowany przez margrabiów brandenburskich. W tym czasie w zamku mieścił się sąd oraz urząd podatkowy. W XVIII wieku dokonano kolejnych prac przy zamku w tym zastąpiono most nad fosą zastępując go groblą. W XIX wieku na zamku umieszczono sąd i pruskie więzienie. Po zakończeniu działań wojennych w 1945 roku na terenie zamku mieściło się więzienie NKWD. Odbudowany w latach 1957-62 i 1969-1990. Obecnie mieści się tutaj Muzeum Zachodniokaszubskie oraz hotel z restauracją i biblioteka.
Majątek
Przy obecnych ulicach Pochyłej i gen. Ludwika Mierosławskiego położony był majątek, który w latach 1841-1862 należał do Hermanna Griebel, w latach 1879-1893 do Oscara Dämicke a w latach 1905 do 1910 do Franza Gildemeister.
Wieś położona w gminie Dębnica Kaszubska powiatu słupskiego. Stare lenno rodu von Zitzewitz, który siedział tu od XIII wieku do 1945 roku. W 1240 roku wieś była lennem Petera von Zitzewitz, przedstawiciela wymarłej linii wywodzącej się z Budowa. Klaus von Zitzewitz urodzony w 1460 roku w Motarzynie był uważany za protoplastę drugiej linii rodu z Budowa. W 1528 roku część wsi w rękach rodu von Weiher(Weyher, Weyherr, Weyer, Weiger, Weger). W 1523 roku pojawia się Clawes Czitzeuitze tho Budow. Na przestrzeni wieków majątek przekazywany z ojca na syna do 1945 roku. Ostatnim właścicielem był Hans Adolf von Zitzewitz.
Dwór
Dwór nie istnieje. Po założeniu zachował się park krajobrazowy oraz zabudowania gospodarcze.
Wieś położona w gminie Krokowa powiatu puckiego. W 1284 roku wieś należała do rodu von Wittke. W okresie wojny trzynastoletniej wieś w rękach Georga von Wittke, który sprzedał dobra rodzinie von Krakow. Około 1570 roku dobra przejęła rodzina von Weiher. W 1786 roku dobra są w rękach Józefa Przebendowskiego. W 1797 roku majątek nabył Franz Retzlaff(Netzlaf) a w 1803 roku majątek zakupił von Kurowski. W 1839 roku(może w 1830 roku) majątek zakupił Josef von der Recke. W 1872 roku majątek posiadał Johann Beniamin Ernst Friedrich von Wittke. Był ożeniony z panną z domu Fliessbach. W 1905 roku majątek zakupił Hugo Fliessbach. Ostatnim właścicielem był Eckhard Fliessbach, syn Huga.
Dwór
Obecny dwór zbudowany został po 1905 roku na fundamentach starego. Przebudowany, parterowy, z użytkowym poddaszem, podpiwniczony.
Wieś położona w gminie Trzebielino powiatu bytowskiego. Wieś podzielona na dwa majątki. Stare lenno rodu von Zitzewitz. W latach 1575-1855 część wsi należała do rodu von Zitzewitz(Zitzwitz, Zitzevitze, Czitzwitz, Czitzewitze). Pierwszym z tego rodu był Martin von Zitzewitz, zwany „dzikim” wymieniany w 1590 roku. W XVII wieku dwa majątki należące do Klausa i Joachima von Zitzewitz. W 1630 roku majątek po Klausie odziedziczył jego syn, Jakob von Zitzewitz a po Joachimie jego syn Martin Otto von Zitzewitz. W 1634 roku Martin Otto von Zitzewitz sprzedaje swój majątek Rüdigerowi von Massow. W 1647 roku Rüdiger von Massow sprzedaje majątek Kasimirowi von Glasenapp. W 1644 roku Jakob von Zitzewitz bankrutuje a nadzór nad majątkiem przejmuje jego zięć, Felix von Brelow otrzymując połowę majątku jako zabezpieczenie. Syn Jakoba, Hans Georg von Zitzewitz otrzymuje połowę majątku od swojego teścia, Kasimira von Glasenappa jako wiano córki. W 1689 roku majątek Jakoba przejmuje Ernst Bogislav von Zitzewitz z Warcina. W 1699 roku po śmierci Ernsta Bogislava von Zitzewitza majątek przechodzi w posiadanie Hofrata von Massow– w 1753 roku udziały Kaspara Friedricha i Michaela Henninga odkupił Joachim Ewald von Massow. Po śmierci Gerharda Christiana von Zitzewitz zgodnie z testamentem majątek przekazany jego siostrzeńcowi, Heinrichowi von Zitzewitz. W 1819 roku jego następcą został jego brat Franz von Zitzewitz z Gałąźni Wielkiej. W latach 1856 roku Franz von Zitzewitz sprzedaje majątek Eugenowi Ludwigowi von Zanthier. W 1873 roku nowym właścicielem zostaje Franz von Zitzewitz z Biesowic. Drugi z majątków w 1879 roku należy do rodziny Meyer z Węgorzyna. W 1884 roku majątek dziedziczy córka Franza von Zitzdewitz, Klara von Hagen, żona Helmutha von Hagen. W 1909 roku Klara von Hagen sprzedaje majątek Paulowi Klug z Suliszewic koło Łobeza. W 1913 roku nowym właścicielem został Georg Lüdecke. W 1917 roku właścicielem zostaje Otto von Gehres. Już po miesiącu właścicielem majątku zostaje firma Bergbau-AG Marke a w 1920 roku firma Sekuritas-Werke AG z Bochum. Po kilku miesiącach dobra w rękach Hansa Lenz a od 1926 roku do 1945 roku majątek posiadał Dr. Helmuth Hendel. Obok położony majątek Brandheide do lat 30-tych XX wieku należał do rodziny von Massow.
Dwór
We wsi dwór w otoczeniu parku krajobrazowego. Obecnie w budynku mieści się Chrześcijański Ośrodek dla Osób Uzależnionych „Teen Challenge”.
Wieś położona w gminie Damnica powiatu słupskim. Stare lenno rodu von Zitzewitz, o których mowa w 1485 i 1529 roku. Od 1563 roku wg innej wersji już od 1450 roku do XIX wieku własność rodu von Somnitz. Z tego rodu należy wymienić Bogislawa z XV wieku, Carla Ludwiga z XVIII wieku oraz Wilhelma Lorenza wzmiankowanego w XIX wieku. W 1809 roku przechodzi w ręce Ernsta Gustava von Mitzlaff z Wiatrowa, (zm. w 1849). Kolejnym właścicielem był Franz von Mitzlaff(zm.1899). W 1879 roku majątek przejął niejaki Post. W 1884/85 roku dobra są własnością barona Karla von Stackelberga(zm.1907). W 1890 roku dobra posiada hrabina Marie von Stalckenberg, z domu von Schrӧder(zm.1927). W 1895 roku dobra przejął Landbank z Berlina. Kolejna z miana właściciela nastąpiła w 1899 roku stając się własnością Gustava Macha a w 1900 roku dobra nabył von Bӧttinger, który w 1908 roku sprzedał je Gottlibowi Paduckowi. Wg innej wersji w 1905 roku majątek nabył Wilhelm Brandenburg, od którego dobra nabył Henry von Bӧttinger. Od 1914 majątek w rękach Gottliba Paduck. Od 1924 roku do 1945 roku dobra posiada Wilhelm i jego syn Georg Steifensand.
Pałac
Zbudowany w latach 1864-64, z ośmiograniastą, sześciokondygnacyjną wieżą od strony zachodniej. Obok park z 2 połowy XIX wieku oraz zabudowania gospodarcze.
