GRABISZYCE DOLNE /Nieder-Gerlachsheim/

Wieś położona w gminie Leśnia powiatu lubańskiego. Wieś Grabiszyce wymieniona po raz pierwszy w 1364 roku(Jerlachsheim)W 1493 roku pojawia się nazwa Gyrlechtsheym. Początkowo należała do majątku Zawidów, stanowiącego lenno posiadłości Friedland, położonej w Czechach. Pierwszym znanym właścicielem był John Elvil auf Gerlachsheim, posiadający w środkowej części wsi folwark. W 1246 roku należały one do rodu von Rothenburg. Około XVI wieku podział wsi na kilka majątków. W 1540 roku część dolna należała do Fabiana von Gersdorf a jego brat posiadał Grabiszyce Środkowe. W 1583 roku majątek posiadała rodzina von Nimptsch. Około 1600 roku siedział tu von Tschirnhaus. Kolejnym właścicielem był Zygmunt von Schweinitz. W 1624 roku Grabiszyce Dolne przejął Jan Gottlieb von Hinke. W 1631 roku wieś należała do rodu von Planitz. W 1646 dobra posiadała rodzina von Bischofsheim, właściciele Grabiszyc Górnych- wzmiankowany Georg Heinrich von Bischofsheim. W 1660 roku ponownie majątek w posiadaniu rodziny von Gersdorf. Koleni właściciele to: von Hock(1650-1776), von Schanitz, von Penzig. W 1699 roku własność rodu von Pannwitz(Pannewitz). W 1711 roku majątek posiadała rodzina von Debschütz(Dӧbschütz), posiadający majątek Środkowy. Około 1750 roku Grabiszyce Dolne posiadał adwokat Johann Gottfried Krug z Lubania, a następnie adwokat Henrici z Budziszyna i kolejno kupiec Petran. W 1776 Grabiszyce Dolne zakupił Christian Erdmunt Glabin. Kolejni właściciele to: Reichelt ze Zgorzelca, von Tempsky, pani von Warnsdorf, von Uechtritz z Grabiszyc Środkowych. W 1830 roku część wsi z majątkiem była własnością fabrykanta, właściciela papierni niejakiego Dahme. Następnie dobra w posiadaniu kupca z Lubania, Heinze. Kolejni właściciele to: von Sametzky, panna Agnes Fӧrster, Mohnhaupt z Wrocławia i Bienecke. Kolejnym właścicielem majątku była rodzina Eichler(1853-57). W 1870 roku dobra posiada rodzina Scholze. Część wsi zwana Winkel od 1830 do 1857 roku częściowo była własnością Tobiasa Miessler, część należała do rodu von Uechtritz z Leśnej. Później własność rodziny Klimmt(1870-1898). Kolejnym właścicielem była rodzina Hempel(1905-1926), właściciele Grabiszyc Dolnych. Około 1930 roku właścicielem był Arthur Niebuhr, prawdopodobnie ostatni właściciel tej części wsi.

PAŁAC

We wsi pałac z drugiej połowy XIX wieku w otoczeniu niewielkiego parku krajobrazowego. Obecnie własność prywatna. Obiekt położony przy drodze, na wzniesieniu, zaniedbany, opuszczony. Park znajdujący się za pałacem zaniedbany.