Przelewice /Prillwitz/

Wieś gminna położona w powiecie pyrzyckim. W średniowieczu należała do rodziny von Schack. Pierwsza wzmianka o rodzinie von Schack na Pomorzu pochodzi z roku 1283. Prawdopodobnie od końca XIII wieku są w posiadaniu wsi Przelewice, które pozostają w ich rękach przez ponad 300 lat. W 1437 roku lenno we wsi posiadał Liborius von Schack. W 1499 roku wymieniony Asmus Starszy von Schack. Po jego śmierci majątek odziedziczyli synowie dokonują podziału dóbr. Dopiero Otto Bogislaw von Schack (*1696-+1762) scalił wszystkie majątki w jeden. Ostatnim z rodu von Schack na majątku przelewickim był Otto Friedrich Ludwig von Schack(*1763-+1815). Otto Friedrich Ludwig i jego siostra Juliana Luiza, hrabina von Czettritz z powodu kłopotów finansowych sprzedali Przelewice w 1799 roku tajnemu nadradcy finansowemu, Augustowi Heinrichowi Borgstede(*1757-+1824) z Berlina. Nobilitowany w 1803 roku. August Heinrich von Borgstede w 1821 roku sprzedał Przelewice księciu Augustowi Pruskiemu(*1779-+1843), bratankowi króla Fryderyka Wielkiego. Przeszedł on do historii jako dzielny żołnierz i reformator armii pruskiej. Sławę zyskał jako wielki uwodziciel. Nigdy się nie ożenił, ale z dwiema towarzyszkami życia miał jedenaścioro nieślubnych dzieci: z Karoliną Fryderyką Wichmann, później nobilitowaną jako baronowa von Waldenburg- czworo, i siedmioro z Augustą Arend, później uszlachconą jako baronowa von Prillwitz. Był najbogatszym właścicielem ziemskim w ówczesnych Prusach, spowinowacony z Radziwiłłami. Majątek przelewicki zakupił dla swojej kochanki, Augusty Arend(+1834), córki żydowskiego kupca z Berlina. W 1825 roku Augusta została nobilitowana i nosiła nazwisko baronowej von Prillwitz, które przekazała swoim dzieciom. Księciu urodziła siedmioro dzieci, z których czworo osiągnęło wiek dorosły. Jedna z gałęzi rodziny żyje do dzisiaj w USA. W 1876 roku rodzina von Prillwitz sprzedaje Przelewice berlińskiemu przemysłowcu, Casparowi Lachmann. W 1922 roku majątek przejęty pod zarząd przez Niemieckie Towarzystwo Osiedleńcze. W 1923 roku majątek wykupił dr Conrad von Borsig, przemysłowiec z Berlina, wnuk Augusta Borsiga- „króla lokomotyw”. W latach 1933-1938 przekształcił przelewicki park w arboretum. W 1945 roku w Przelewicach został zastrzelony przez żołnierzy radzieckich. Po 1945 roku pałac zaadoptowano na mieszkania dla pracowników Państwowego Gospodarstwa Rolnego. Nie remontowany popadł w ruinę i w 1971 roku został opuszczony. W 1994 roku przejęty został przez Urząd Gminy w Przelewicach. W latach 2004-06 został odbudowany i adoptowany na ośrodek konferencyjny. Przelewickie założenie pałacowo-dworskie należy do grupy cennych XIX-wiecznych zespołów rezydencjonalnych Pomorza, a arboretum otaczające pałac jest jedną z najwartościowszych placówek dendrologicznych w Polsce.

PAŁAC

Klasycystyczny pałac zbudowany przez Augusta Heinricha von Borgstede w latach 1805-1814 to budowla murowana, o kamiennych fundamentach, założona na rzucie wydłużonego prostokąta, kryta dachem naczółkowym z licznymi lukarnami, podpiwniczona. Za czasów baronowej von Prillwitz i księcia Augusta Pruskiego pałac wyremontowany. Kolejne zmiany w wyposażeniu pałacu oraz jego remont przeprowadzony został w początkach XX wieku. Obok budynki po zespole folwarcznym.

PARK-ARBORETUM

W 1801 roku założony został park krajobrazowy przez Augusta Heinricha von Borgstede. Zmodernizowany i powiększony przez Augustę baronową vonPrillwitz. W latach 1933-1938 na zlecenie Conrada von Borsig [przekształcono park w arboretum. W parku posadzono 500 różnych drzew i krzewów pochodzących z różnych regionów geograficznych Azji, Ameryki i Europy. Po 1945 roku zaniedbany. Dopiero od lat 50-tych rozpoczęły się prace nad renowacją parku-arboretum. Po 2000 roku w parku znajduje się ok. 1200 gatunków i odmian drzew i krzewów.