SZCZANIEC /Stentsch/

Wieś gminna położona w powiecie świebodzińskim wzmiankowana po raz pierwszy w 1236 roku(Stans). Pierwszym znanym właścicielem Szczańca był Bodzanta de Stens oraz jego syn Christinus wymieniany w 1250 roku w dokumencie paradyskim. W 1278 wzmiankowany komes Wojciech a w 1311 Henryk ze Szczańca, w 1312 komes Wojciech Krszczonowicz ze Szczańca. W 1322 roku właścicielem Szczańca jest Teodoryk. Od XIV wieku wymieniany jest ród von Walderode i von Rabenau(1391)-siedzieli tu Jenchin i Fryderyk von Rabenau. W 1415 roku część Szczańca należy do Hansa von Stentzsch oraz Strytera(Strutera), obaj herbu Ossoria(1425).  Syn Hansa, Rafael von Stentz prawdopodobnie około 1436 roku wzniósł zamek zwany Białym Dworem, który w 1489 roku stał się schronieniem dla żony księcia Jana Żagańskiego. W 1495 roku część wsi w posiadaniu Albrechta von Schlichting. W 1499 Fryderyk Szczaniecki herbu Ossoria staje się właścicielem całej miejscowości poprzez zakupienie od rodziny von Walderode dóbr zwanych Dworem Klasztornym. W 1514 roku zamek Biały Dwór przechodzi w ręce Johanna II von Stentz. W roku 1591 Joachim von Stentz zakupuje Przytok, czyniąc z majątku nową siedzibę rodową. Od tego czasu Biały Dwór znalazł się w rękach krewnego rodziny von Stentz, Eustachiusa von Nostitz z Wilkowa. L. von Ledebur podaje, że rodzina von Stentzsch posiadała majątek do 1609 roku. Od roku 1608 miejscowość przechodzi w ręce rodu von Hohendorff(Hohendorf) ze Staropola. W 1619 roku następuje podział wsi na trzy folwarki. W 1626 roku dobra we wsi posiadała rodzina von Pfӧrtner von der Hӧlle(wcześniej zwana von Weitzenrode, Pfӧrtner gen. Zimmermann). W czasie wojny trzydziestoletniej w roku 1637 Biały Dwór ulega zniszczeniu. Wg spisu dóbr ziemskich z 1718 roku Szczaniec podzielony nadal na 3 części: Szczaniec I należało Friedricha Christiana von Hohendorff, Szczaniec II do Carla Magnusa von Lö​ben, Szczaniec III należał do Ernsta Eusebiusa von Hohendorff. Rodzina von Lӧben posiadała dobra w latach 1739-1743. W latach 1746 i 1748 Szczaniec został zakupiony przez Georga Gottloba von Knobelsdorff(1708-1762). Był synem Balthasara Georga. Dwukrotnie żonaty- 1-mo z Beate Sophie von Bornstädt, 2-do z Johanne Charlotte von Arnold, wdową baronową von Gersdorff. Miał dwoje dzieci z drugą żoną: Marianne Helene(1740-1791) i syna Johanna Carla(1741-1763), zmarłego bezżennie. Po jego śmierci doszło do podziału majątku. Szczaniec Górny z zamkiem, ponownie ale na krótko znalazł się w rękach rodu von Hohendorff – a dokładnie Friedricha Christiana w 1774 r. – i jeszcze w tym samym roku należał do rodziny von Lö​ben. Następnie od 1763 roku majątek był własnością Marianne Helene baronowej von Gersdorff z domu von Knobelsdorff- córki Jerzego Gottloba, która po śmierci brata Johanna Karola, odziedziczyła także majątek w Szczańcu Średnim. Była żoną Ernsta Rudolpha barona von Gersdorf, w 1791 roku wdową posiadającą dwa majątki: pierwszy z folwarkiem i ruiną zamku, drugi z siedzibą dworską i folwarkiem.

SZCZANIEC GÓRNY

Po śmierci Georga Gottloba von Knobelsdorf Szczaniec Górny odziedziczyła jego córka, Marianne Helene baronowa von Gersdorff. Po śmierci brata, Johanna Karla von Knobelsdorff, właściciela Szczańca Średniego odziedziczyła po nim majątek stając się właścicielką obu majątków. Później majątek w Szczańcu Górnym odziedziczyła jej córka Charlotta von Sydow. Rodzina von Sydow wymieniana w 1821 roku. W roku 1844 roku właścicielem Szczańca Górnego zostaje Dr. Carl Friedrich Hüncke. W 1879 roku jego majątek obejmował 597,70ha gruntów. Po jego śmierci majątek w posiadaniu Anny Hünke, z domu Kahle. W 1896 roku majątek obejmował 660ha gruntów. W 1914 roku majątek obejmował 612ha i należał do wdowy Anny Hünke, z domu Kahle. W 1929 roku właścicielem jest Torsten Hünke von Podewils, a majątek obejmuje 612ha. Torsten Hünke von Podewils(ur.1909) został adoptowany przez Hasso von Podewils.

ZAMEK

W dawnej części zwanej Szczańcem Górnym prawdopodobnie około 1436 roku Rafael von Stentz wzniósł zamek zwany Białym Dworem, który w 1489 roku stał się schronieniem dla żony księcia Jana Żagańskiego. W 1637 roku w czasie wojny trzydziestoletniej uległ zniszczeniu. Prawdopodobnie około 1856 roku resztki zamku zostały rozebrane a na jego miejscu został zbudowany pałac istniejący do dnia dzisiejszego.

SZCZANIEC GÓRNY-  PAŁAC

szczaniec-na-wsch-od-swiebodzina

szczaniec-ok-10km-od-swiebodzinaszczaniec-palacszczaniec-palac-w-szczancu-gornym001

W dawnym Szczańcu Górnym zachował się do dnia dzisiejszego pałac zbudowany w latach 70-tych XIX wieku, rozbudowany w 1920 roku. Pałac założony na planie zbliżonym do litery „T”, dwukondygnacyjny. . Po II wojnie światowej do 1948 roku pałac zajmowała Armia Czerwona. Później w pałacu mieściła się szkoła podstawowa, a od 1952 roku Państwowe Gospodarstwo Rolne. W tym czasie pałac zaadoptowano na biura i mieszkania dla pracowników. Od 1993 roku pałac przejęty przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa, która go wydzierżawiła. Od 2005 roku w rękach prywatnych, nieużytkowany. Obok obszerne zabudowania folwarczne, park krajobrazowy z grobowcem rodziny von Kalkreuth z drugiej połowy XIX wieku.

SZCZANIEC ŚRODKOWY- Czerwony Dwór

Po śmierci Georga Gottloba von Knobelsdorff majątek odziedziczył jego syn, Johann Karl von Knobelsdorff. Po jego śmierci dobra odziedziczyła jego siostra, Marianne Helene baronowa von Gersdorff, scalając oba majątki. Po niej Szczaniec Średni odziedziczyła jej córka, Janina von Kalckreuth, żona Friedricha von Kalckreuth(zm.1841). W 1850 roku  Szczaniec Środkowy posiada Emilie von Kalckreuth, z domu von Oppen. W 1857 roku własność porucznika von Kalckreuth. W 1879 roku majątek Arthura von Kalckreuth(zm.1910) obejmował 655ha gruntów. W 1896 roku majątek obejmował 655ha gruntów. W 1914 i w 1929 roku Szczaniec Środkowy należący do Friedricha von Kalckreuth(ur.1872) obejmował 668ha i  657ha. Do 1945 roku Szczaniec Środkowy z dworem należał do rodziny von Kalckreuth.

Szczaniec-widok pałacu z lotu ptaka

szczaniec-dwor

szczaniec-palac-w-szczancu-srodkowym

szczaniec-dwor-od-ogrodu

W dawnym Szczańcu Środkowym ruiny dworu z XVI wieku zwanego Czerwonym Dworem, przebudowanego w wieku XVIII i XIX. Frontowy budynek był wzniesiony na miejscu starszej budowli z XIII/XIVw. na planie prostokąta, murowany z kamienia i cegły, dwupiętrowy, podpiwniczony. Po roku 1945 nie użytkowany dwór popadł w ruinę. Część belek uratowanych podczas rozbiórki dworu znajdują się w jednej z sal wieży rycerskiej w Witkowie. Obok zachowały się resztki parku krajobrazowego.

szczaniec-1933-lubuskie