Dąbrowica to miasto rejonowe położone nad Horyniem, do 1945 roku w województwie wołyńskim, powiecie sarneńskim, obecnie na Ukrainie, w obwodzie rówieńskim. Początki sięgają XII wieku. Zwana pierwotnie Dubrowicą, była stolicą udzielnego księstwa książąt Dubrowickich, gałęzi Rurykowiczów. W XII wieku wymieniony kniaź Hłeb Jurjewicz Pińsko-Dubrowicki(zm.1196) i kniaź Aleksander Wszewołodowicz Dubrowicki(zm.1224, zginął śmiercią bohaterską z rąk tatarskich). Na początku XIII wieku księstwo dubrowickie podległe księstwu halicko-wołyńskiemu, od połowy XIII wieku podległe Litwie. Książęta Dubrowiccy tracą Dąbrowicę na rzecz Litwy, która od 1469 roku jest w rękach książąt Holszańskich rezydujących na zamku nad Horyniem, którzy przyjęli nazwisko Holszańscy-Dubrowiccy(Dąbrowiccy). Pierwszym na Dubrowicy(Dąbrowicy) był kniaź Iwan Jurjewicz, najstarszy syn kniazia Jerzego(Jurja) Semenowicza Holszańskiego. Za udział w spisku przeciwko królowi został ścięty w Kijowie 30.08.1481 roku. Żonaty był z Hanną, z domu księżniczką Czartoryską, córką kniazia Michała Wasilewicza Czartoryskiego. Miał z nią córkę Juliannę-Wasilisę(zm.ok.1553/1554), późniejszą żoną kniazia Michała Iwanowicza Mścisławskiego i syna, kniazia Jerzego(Jurija) Iwanowicza. Pierwszą żoną kniazia Jurija Iwanowicza była Julianna, córka Iwana Jarosławicza, z którą miał synów: Iwana, Fedora i Włodzimierza oraz córki: Nastazję, późniejszą księżną Zasławską i Bohdanę, późniejszą księżną Wiśniowiecką. Z drugiego małżeństwa z Maryą, córką kniazia Andrzeja Aleksandrowicza Sanguszki, miał dwóch synów: Semena i Andrzeja oraz córki: Maryę(późniejszą księżną Kurbską), Zofię(późniejszą księżną Połubeńską), Hannę(zamężną za kniazia Olizara Kierdejowicza Mylskiego herbu Kierdeja), Fedkę(Fedorę)(późniejszą księżną Sołomerecką) i Olenę(późniejszą księżną Sapieżynę). Zmarł pod koniec 1536 lub na początku 1537 roku. Kniaź Fedor z pierwszego małżeństwa i Andrzej z drugiego zmarli młodo. Przed 1547 roku mowa jest już tylko o księciu Iwanie-Janie(Januszu) i Semenie. Iwan-Jan(Janusz) książę Holszyńsko Dubrowicki ożenił się z Elżbietą Anną, córką księcia Mikołaja Radziwiłła i Elżbiety Nosiłowskiej. Zmarł w 1549 roku bezpotomnie. Jego brat książę Włodzimierz ożeniony z księżniczką Maryną Sołomerecką zmarł bezpotomnie zabity w 1545 roku przez Tatarów podczas polowania. Książę Semen ożeniony był z księżną Anną Elżbietą Radziwiłłówną, siostrą królowej Barbary. Zmarł bezpotomnie jako ostatni męski przedstawiciel rodu. Ostatnią z rodu była Marya księżniczka Holszańska-Dubrowicka. Marya wychodzi za mąż: po raz pierwszy za Montholta a właściwie Montowta lub Montowtowicza h.własnego (w 1556 roku była już wdową), po raz drugi za MichałaTyszkiewicza h.Leliwa (znanego jako Michajło Tichnowicz Koziński)(za mąż wyszła prawd. już w 1556 lub 1557 roku), kasztelana łuckiego. Zmarł w 1569 roku. Po raz trzeci w roku 1571 roku wychodzi za mąż za kniazia Andrzeja Michajłowicza Kurbskiego-Krupskiego h.Lewart(1528-1583), pochodzącego z dynastii Rurykowiczów Jarosławskich, jednego z najbliższych współpracowników cara Iwana IV Groźnego, który po klęsce wojsk rosyjskich w bitwie pod Czaśnikiem i zesłaniu do Dorpatu, w 1564 roku przeszedł na stronę Polski i Litwy. Od swojej żony, Maryi Holszańskiej-Dubrowickiej otrzymał zapis na Dąbrowicę, które później w wyniku procesu utracił. W 1578 roku doszło do rozwodu z kniaziem Andrzejem Kurbskim-Krupskim. Majątek przypadł synowi z pierwszego małżeństwa Andrzejowi Montowtowi. Zmarła w 1586 roku. Po wygaśnięciu rodu książąt Holszańskich-Dubrowicckich w drugiej połowie XVI wieku, księstwo stało się prywatnym majątkiem należącym do spadkobierców książąt Holszańskich-Dubrowickich: Kierdeja–Mylskich h.Kierdeja, książąt Sołomereckich herbu Rawicz odm., Firlejów herbu Lewart, książąt Sapiehów herbu Lis odm., książąt Wiśniowieckich herbu Korybut, książąt Ogińskich herbu Oginiec, książąt Dolskich herbu własnego. Ostatnia dziedziczka z Dolskich w pierwszej połowie XVIII wieku wyszła za mąż za Józefa Scypiona herbu własnego, starostę lidzkiego. Później w rękach hrabiów Brzostowskich. Od Michała Brzostowskiego po 1764 roku dzierżawił majątek Wilhelm Jan Broel-Plater(*1715-+1769), syn Jana Wilhelma i księżniczki Heleny Filipiny Ogińskiej, ożeniony z Petronelą Nagórską herbu Leszczyc(lub Pobóg odm.). W 1771 roku majątek zakupił Józef Antoni Wilhelm Broel-Plater herbu własnego i w rękach rodziny Broel-Plater majątek pozostawał do 1939r. W 1740 roku z inicjatywy Kazimierza Pniewskiego powstało kolegium, które stało się jedną z najświetniejszych szkół na Polesiu. Jego absolwentami byli: poeta i żołnierz legionów Dąbrowskiego Cyprian Godebski(1765-1809r.), poeta i dramaturg Alojzy Feliński(1771-1820) czy historyk i bibliotekarz Łukasz Gołębiowski(1773-1849). W 1832 roku szkoła została przez władze carskie zlikwidowana.
ZAMEK
Od XIII/XIV wieku na terenie miejscowości stał zamek. W 1502 roku został zdobyty i zniszczony przez Tatarów. Zamek książąt Holszańskich w XVII wieku był w ruinie, niezamieszkały. Pod koniec XVIII wieku pozostały z niego tylko wały i resztki murów. Hrabia Józef Antoni Wilhelm Broel-Plater(ur.13.06.1750 Szatejki), pierwszy właściciel Dąbrowicy za swą siedzibę obrał położony w pobliżu folwark Worobin, gdzie zbudował dwie klasycystyczne oficyny i bibliotekę. Pałac nigdy nie powstał(wg Słownika geograficznego Królestwa Polskiego pałac był, zniszczony w 1917r.). Rodzina hrabiów Broel-Plater do 1939 roku mieszkała w oficynie.
Tartak na terenie majątku
Dzieje hrabiów Broel-Plater herbu własnego na Dąbrowicy
1- Józef Antoni Wilhelm Broel-Plater(13.06.1750 Szatejki) syn Wilhelma Jana i Petroneli z Nagórskich. Po sprzedaniu w 1771 roku dóbr zajnowskich w tym samym roku zakupił Dąbrowice od Michała Brzostowskiego. W Worobinie zbudował swoją rezydencję. Posiadał również Pulmy koło Wołdawy i Zahorodzia koło Krzemieńca. Komandor maltański. W 1776 roku poseł na sejm żmudzki. W 1788 roku poseł na sejm wielki. W 1790 roku otrzymał order Świętego Stanisława, w 1792 roku- order Orła Białego. W Worobinie posiadał dużą bibliotekę i piękne zbiory dzieł sztuki. Zmarł w Worobinie 02.09.1832 roku. Pochowany w kaplicy grobowej na cmentarzu w Dąbrowicy. Ożeniony z Teresą Abramowicz(Abrahamowicz) herbu własnego vel Jastrzębiec odmienny(*1754-+1826). Była córką Jerzego, starosty starodubowskiego i Marcjanny(Marii) Dernałowicz herbu Lubicz, a wnuczką, po ojcu: Andrzeja Abramowicza, dziedzica Wornian i N.Ogińskiej. Było jej to drugie małżeństwo- pierwszym mężem był Tadeusz Śliźnia, sędzia ziemski grodzieński.
Dzieci Józefa Antoniego Wilhelma i Teresy:
a. Anna Julia(*1776-+1845), zamężna dwukrotnie: 1-mo za hrabiego Karola Krasickiego herbu Rogala, właściciela Rłuszy, 2-do za generała wojsk rosyjskich Stanisława Szostakowskiego.
b. Gracjan Wiktor(+19.12.1784)
c. Jan Norbert(*1778-+1786)
d. Franciszek Ksawery(*1786)
e. Konstancja(*1782-+1874)- W 1800 roku poślubiła hrabiego Stanisława Manuzzi, syna hrabiego Mikołaja Manuzzi(a de fakto syna króla Stanisława Augusta Poniatowskiego) i Jadwigi Strutyńskiej herbu Sas, marszałka bracławskiego i dziedzica Belmontu, Opsy, Bohiń, Złotego i innych wsi w powiecie jezioroskim. Małżeństwo bezdzietne.
f. Filip Nereusz Gracjan Wiktor(*1784-+04.11.1838r.). Żołnierz armii Księstwa Warszawskiego. Przez kilka lat był wizytatorem szkół w guberniach kijowskiej, podolskiej i wołyńskiej. Zajmował stanowisko wicegubernatora wołyńskiego. Po 1821 roku usunął się z życia publicznego i zamieszkał w willi w Odessie. Kawaler. Prawd. pod koniec życia ujawniła się choroba psychiczna. Pochowany w Odessie.
g. Ignacy Wilhelm(*1791-+1854)- W 1825 roku poślubił Idalię Adelajdę Sobańską herbu Junosza(+1891), córkę Michała i Wiktorii Orłowskiej herbu Lubicz. Mason. W 1829 otrzymał z rąk cara Mikołaja I tytuł hrabiowski. Poza Dąbrowicą posiadał Pulmę, Belmont i Bohim. W 1833 zakupił od księcia Eustachego Sanguszki zakupił Lińce(Ilińce) w powiecie lipowieckim.
Z tego małżeństwa:
a. Konstanty Michał Antoni Ignacy(*02.03.1828 Belmont-+18.12.1886r.Hietzing pod Wiedniem). W 1853 roku poślubił Beatryczę Marię Apolonię Malfatti de Manteregia(*16.12.1822 Wiedeń-+10.07.1887 Hietzing),
córkę Jana Malfatti de Manteregia(lekarza nadwornego cesarza Austrii i króla Prus, przyjaciela Fryderyka Chopina) i Heleny Ostrowskiej herbu Rawicz. W 1852 roku ukończył Cesarską Akademię Sztuk Pięknych w Petersburgu, jako dyplomowany architekt. Jego projektu zbudowana kaplica w Hrycowie, w powiecie zasławskim. Dziedzic klucza linieckiego(Lińce vel Ilińce) w powiecie lipowieckim w guberni kijowskiej. Brał udział w powstaniu styczniowym. Zesłany na Syberię a majątek w 1867 roku uległ konfiskacie. Po powrocie z Syberii zamieszkał z rodziną w Austrii. Miał dwóch synów:
a. Konstantego Marię Jana Edwarda Włodzimierza. (*1855 Lińce-+?). Od 1874 roku służył w wojsku austriackim. W 1885 roku poślubił Matyldę Marię Adelę van Suttner(*15.08.1859-+08.09.1894r.), córkę barona Gustawa Ferdynanda Daniela van Suttner, ordynata na Altprerau w Dolnej Austrii, i Adeli Rudolfiny Henriette Arioli von Morkowitz.
b. Jana Chrzciciela Ignacego Antoniego(*19.05.1858-?). Służył w wojsku austriackim. W 1890 poślubił Joannę von Thun und Hohenstein(*04.05.1861-?), córkę hrabiego Józefa Oswalda i Joanny zu Salm-Reiffercheid. Miał dwie córki:
b.1. Maria Beatrycze Aleksandryna Ernestyna(*03.09.1892 Neukloster-+?)
b.2. Jadwiga Klotylda Olga Maria(*08.08.1896 Graz-+?). W 1918 roku poślubiła hrabiego Jana von Lebedur-Michaln auf Schoberitz.
b. Włodzimierz Ignacy Wiktor Michał Antoni Stanisław Gotard Kazimierz-(*18.11.1831-06.04.1906r. Opsa). W 1870 roku poślubił Marię Ludwikę hrabiankę Plater-Zyberk(*1845-+1926), córkę Kazimierza i Ludwiki z Borewiczów. Małżeństwo bezdzietne. Bibliofil i kolekcjoner. Pracował nad historią rodu Broel-Platerów, które podobno ukończył ale rękopis zaginął w 1917 roku. Do 1880 roku wymieniany jako współwłaściciel dóbr Dąbrowica z bratem Wiktorem. W latach 1882-1900 jest dziedzicem wsi Kotiużynce w powiecie krzemienieckim oraz wsi Krywica vel Krzywica i Zaleszany w powiecie rówieńskim. Od 1893 roku na stałe mieszka w Petersburgu. W 1857 roku od księżnej Abamelik nabył Wiśniowiec z miasteczkiem i zamkiem. Księżna Abamelik zakupiła Wiśniowiec od hrabiego Andrzeja Mniszcha i sprzedała majątek ze znacznym zyskiem hrabiemu Broel-Plater. Zamek zawierał pamiątki po Wiśniowieckich i Mniszchach. Z powodu kłopotów finansowych musiał sprzedać Wiśniowiec. Większość pamiątek zdołał wywieść do Dąbrowicy.
c. Wiktor Bolesław Ignacy Michał(*14.11.1834-+22.12.1843)
d. Maria Wiktoria Dezyderia Idalia(*09.02.1840-+07.09.1846)
e. Wiktor Marian Ignacy Michał Antoni(*21.08.1843 Belmont-+ 12.07.1911r. Neuheim). Dziedzic rozległych dóbr na Wołyniu. Właściciel Dąbrowicy z Worobinem oraz Pulmy i Hrabowa w powiecie włodzimierskim. W 1887 roku poślubił Helenę Aleksandrę Marię Potocką herbu Pilawa(*29.04.1863-+?), owdowiałą po Karolu Potockim, córkę Witolda Potockiego i Marii Florkiewicz herbu Ozdoba. Mieli trzech synów:
1.e. Ignacy(*25.12.1888r-+22.11.1918r. Dąbrowica)
2.e. Antoni(*02.08.1890r-+22.11.1918r. Dąbrowica). Bracia zamordowani przez Ukraińców, którzy spalili dwór wraz z pamiątkami rodzinnymi.
3.e.Witold(*14/26. 04.1893-+01.06.1962 Wrocław). Właściciel Dąbrowicy-Worobin i Pulmy na Wołyniu. Po tragicznych wypadkach w Dąbrowicy-Worobinie w 1918 roku, opuścił Worobin i zakupił Osiecz koło Włocławka. Drugą rezydencją był pałacyk przy ul. Barbary 10 w Warszawie. Po wuju Feliksie zmarłym bezdzietnie odziedziczył Belmont i Bohiń w województwie wileńskim. Był dwukrotnie żonaty. 1-mo z Anielą Potocką, córką Tomasza i Ludwiki hrabianki Bnińskiej, a po jej zgonie w dniu 25.03. 1924r., zaślubił w 1925 roku Ludwikę Czarnecką, córkę Zygmunta i Marii Działowskiej herbu Prawdzic. Zmarł we Wrocławiu w 1962 roku i tu został pochowany.
Dzieci z pierwszego małżeństwa:
1.e- Witold(*15.07.1922r.-+16.08.1944-zginął w powstaniu warszawskim
2.e-Maria(*08.09.1919r.). W 1948 roku poślubiła hrabiego Adama Chodkiewicza z Młynowa
Z drugiego małżeństwa:
1.e-Bracia Zygmunt*26.08.1926r-+16.08.1944r.) i Aleksander(*18.06.1930-+19.08.1944r)- zginęli w powstaniu warszawskim
2.e-Ludwik(*17.08.1932) mgr inż. budownictwa wodnego
3.e-Krzysztof(*17.01.1934), absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego, polonista
4.e- Barbara(*05.10.1935r.- inż. oceanolog
5.e- Elżbieta(*01.08.1943r.)
f. Karol Ignacy Antoni Michał(*23.01.-22.02.1846)
g. Feliks Witold Marian Antoni Michał(*23.05.1849-+1924r.)
. W 1891 roku poślubił Elżbietę Potocką herbu Pilawa(*1874-03.04.1960), córkę Rodryka, dziedzica Chrząstowa, i Marii Niezabytowskiej herbu Lubicz. Małżeństwo bezdzietne.
