DUBNO

Miasto obecnie na Ukrainie położone nad Ikwą w obwodzie rówieńskim. Do 1945 roku położona na terenie II Rzeczpospolitej Polskiej w województwie wołyńskim. Siedziba powiatu dubieńskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w XI wieku. W 1100 roku w czasie podziału kraju przez Rurykowiczów herbu własnego, Dubno otrzymał książę Dawid Ihorowicz. W XIII wieku własność księcia Mścisława Daniłowicza, syna Daniła, króla halickiego. Przez zatargi między książętami halickimi król Władysław Jagiełło nadał ziemię dubieńską Teodorowi Daniłowiczowi, księciu na Ostrogu(+ok.1410). Książęta Ostrogscy herbu własnego posiadali dobra do wygaśnięcia rodu. Ostatnim męskim potomkiem był książę Janusz Ostrogski(*1554-+1620), którego córka Eufrozyna(+1628) wniosła majątek w posagu księciu Aleksandrowi Zasławskiemu herbu własnego  (+1629), kasztelanowi wołyńskiemu. Po nim dobra dziedziczy jego syn, książę Władysław Dominik Zasławski(*1618-+1656). Był dwukrotnie żonaty: 1-mo z Zofią Prudencjanną z Borku Ligęzianką, a po jej śmierci z Katarzyną Sobieską herbu Janina(*1634-+1694), siostrą króla Jana III Sobieskiego. Ostatnim dziedzicem na Dubnie był książę Aleksander Janusz(*06.03.1650-+prawd.1682), zmarły bezpotomnie. Był synem Katarzyny Sobieskiej i jej kochanka księcia Dymitra Wiśniowieckiego, nota bene przyszłego zięcia Katarzyny. Jego narodziny krótko po ślubie księcia Władysława Dominika z Katarzyną były skandalem obyczajowym(ślub odbył się w lutym 1650, a Katarzyna urodziła syna już 06.03.1650 roku). Katarzynę Sobieską łączył z Dymitrem Wiśniowieckim głośny romans. Do ślubu z księciem Dominikiem Zasławskim-Ostrogskim zmusiła ją matka, Zofia Teofila z Daniłowiczów. Po śmierci syna ordynację objęła matka, zamężna powtórnie za Michałem Kazimierzem księciem Radziwiłłem. Po niej Dubno dziedziczy jej córka, Teofila z Zasławskich Wiśniowiecka herbu Korybut, zamężna powtórnie za Józefem Karolem księciem Lubomirskim. Tak od 1682 roku Dubno stało się własnością książąt Lubomirskich herbu Szreniawa bez Krzyża. Po śmierci księcia Józefa Karola Lubomirskiego(*1638-+1702), dobra przechodzą na jego syna, księcia Aleksandra Dominika(+1720), a po jego zgonie na jego siostrę Mariannę(*1693-+1729), zamężną za księciem Pawłem Karolem Sanguszką herbu Pogoń Litewska(*1682-+1750), marszałkiem wielkim litewskim. Jego syn książę Janusz Aleksander Sanguszko(+1775), żonaty z Konstancją Denhoffówną i z nią rozwiedziony był ostatnim ordynatem Ostrogskim rezydującym w Dubnie. Nie mając męskiego potomka zapisał Dubno księciu Stanisławowi Lubomirskiemu(*1704-+1793) żonatemu z Ludwiką Honoratą Pociejówną. Ostatnim właścicielem Dubna z książąt Lubomirskich był książę Józef Lubomirski(*1839-+1911),zmarły bezpotomnie we Francji. Z powodu jego hulaszczego i lekkomyślnego trybu życia Dubno zostało sprzedane księżnej Elżbiecie Bariatyńskiej herby własnego, która zamek odsprzedała władzom rosyjskim.

ZAŁOŻENIE ZAMKOWE

Zamek Ostrogskich z XVIw.

Zamek zbudowany w XVI przez księcia Konstantego Wasyla Ostrogskiego. Zamieszkany do połowy XIX wieku. Podczas I-ej wojny światowej uszkodzony. W latach 1932-39 częściowo odrestaurowany przez władze polskie. W 1941- więzienie NKWD. Po 1945 roku- koszary wojsk pancernych. Od 1991 roku ponownie udostępniony do zwiedzania. Odrestaurowywany.

Stary pałac

Pałac Lubomirskich

Na terenie zamku położony pałac Lubomirskich z XVIII wieku- dawny budynek bramny.

Pałac Dunin-Karwickich

W okolicy zamku wzdłuż południowej kurtyny położony jest pałacyk zbudowany w XVIII wieku przez dziedzica pobliskiego Mizocza, Krzysztofa Dunin-Karwickiego herbu Łabędź, generała wojsk polskich. Po śmierci generała wdowa po nim sprzedała pałacyk hrabiemu Chodkiewiczowi herbu własnego z Młynowa, który ok. 1825 roku sprzedał go nadwornemu lekarzowi Pawłowskiemu. Później przeszedł ręce żydowskie. Obecnie mieszczą się w nim liczne urzędy.

Ludzie związani z Dubnem:

1.Czacki Tadeusz herbu Świnka(*28.08.1765-+08.02.1813 Dubno), polski działacz oświatowy i gospodarczy, pedagog, historyk, ekonomista, bibliofil, numizmatyk, członek Komisji Edukacji Narodowej, współtwórca Konstytucji 3 Maja, główny twórca i organizator Liceum Krzemienieckiego. Zmarł w Dubnie.

2.Jankielewicz Józef(*11.01.1888 Dubno-+22.01.1920)-polski drukarz, działacz Bundu żydowskiego pochodzenia

3.Kaczkowski Jan Chryzostom(*26.01.1744-+24.02.1816 Dubno)-polski duchowny rzymskokatolicki, biskup pomocniczy łuski. Pochowany w dubieńskim kościele

4.Mystkowski Czesław(*17.06.1898 Dubno-+23.05.1938)- polski malarz, czynny w koloniach holenderskich w Azji Płd-Wsch. Z żoną Jawajką zamieszkał na wyspie Bali. Zmarł w Dżakarcie.

5.Pohoski Jan(*06.10.1889 Dubno-+20 lub21.06.1940 Palmiry)- polski działacz niepodległościowy, inżynier architekt, wiceprezydent W-wy w latach 1934-39, zamordowany przez Niemców w Palmirach. Dwoje dzieci, córka Ewa poetka oraz syn Jan zginęły w Powstaniu Warszawskim.

6.Poliszczuk Wiktor(*10.10.1925 Dubno-+17.11.2008)-kanadyjski prawnik im politolog, dziennikarz publicysta pochodzenia ukraińsko-polskiego.

7.Radliński Ignacy Józef Eligiusz(*13.12.1843 Dubno-+13.08.1920)-polski religioznawca, filolog klasyczny, historyk, krytyk biblijny. Ojciec pisarki Heleny Boguszewskiej-Kornackiej

8.Skalski Stanisław(*27.11.1915-+12.11.2004)-podporucznik pilot lotnictwa wojskowego II RP, major pilor Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie, podpułkownik Królewskich Sił Powietrznych, generał brygady pilot Wojska Polskiego, as myśliwski okresu II wojny światowej. Urodził się w Kodymie koło Odessy. Od 1918 roku mieszkał w Dubnie gdzie ukończył Gimnazjum Realne im. Stanisława Konarskiego.

9.Wiszniewska Tamara(*2012.1919-+01.04.1981)-polska przedwojenna aktorka filmowa. Zmarła w USA.