DOBROSZÓW WIELKI /Grossboberau, Gross Dobritsch/

Wieś położona w gminie Nowogród Bobrzański powiatu zielonogórskiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1245 roku. Należała wtedy do klasztoru augustianów w Nowogrodzie Bobrzańskim. Wieś rycerska, w której istniało kilka działów własności. W 1457-1460 siedział tu Jan Tschech. Część dolna wsi w latach 1450-1467 należała do rodziny  von Steinborn- w 1467 wzmiankowany Heinze Steinborn a w 1470 roku bracia Piotr i Baltazar Tschech. W 1474 roku część wsi należała do rodu von Zwecke- wzmiankowani bracia Mikołaj, Jan i Paweł Zcwecke. Do 1499 roku majątek należał do rodziny von Unwürde czy do rodu von Unruh- wzmiankowany Krzysztof von Unruh(Nowakowski Dominik, Lucae Friedrich) czy był to Krzysztof von Unwürde(Weddigen Erasmus)? Od 1508 do 1752 roku majątek jest własnością rodu von Gladis z Gorzupi przez małżeństwo Heinricha von Gladis z Margareth von Unwürde, córką Christopha, właściciela majątku dolnego,(a może była córką Christopha von Unruh?). W 1618 roku przejmują majątek III zwany Górnym należący wówczas do rodziny von Zeschau. Od 1752 do 1802 roku dobra przejęte przez rodzinę von Bomsdorff, kiedy bracia Johann Carl, August Ferdinand i Johann Wilhelm von Bomsdorff zakupili zakupili majątek od Siegmunda Heinricha von Gladis. W 1753 roku scalają majątek II z resztą dóbr. Tym samym cała wieś jest w ich rękach. Od początku XIX wieku dość częste zmiany właścicieli. Wymienieni to: von Raden z Gorzupi Dolnej(1802), von Gellhorn(1820), Pfӧrtner von der Hӧlle(1821), Schulze(1843), kupiec Marcus Goetzel(1853), bankier Heymann Prausnitz z Gӧrlitz(1854-57), Petsch(1857), Eltester(1866)- w spisie właścicieli z 1873 roku dobra należące do Juliusa Eltester liczyły 2044 mórg ziemi, Bergemann(1881), Lӧther(1888), Tsidor Hirsch(1908), Schenck z Halensee(1908), kupiec Siegmann(1917). Od 1917 do 1940 roku majątek funkcjonował jako spółka z ograniczoną odpowiedzialnością-Dominium Grossboberau GmbH. W 1921 roku wymieniany niejaki Krause. W latach 1922, 1930, 1937 w książce adresowej pojawia się Dr Bierei z Calle jako właściciel majątku. Majątek II w 1446 roku należał do rodu von Niesemeuschel. W latach 1470-1753 majątek jest w rękach rodziny von Zeschau(w 1618-22 pod „opieką” rodziny von Bünau). W 1753 roku dobra przejmuje rodzina von Bomsdorff, która scala wszystkie dobra w jeden majątek. Majątek III-Górny w 1565 roku należał do rodu von Zeschau. W tym samym roku właścicielem folwarku górnego jest rodzina von Kalckreuth z Koła. W latach 1571-73 właścicielem majątku jest rodzina von Berge z Kotowic, a od 1581 rodzina von Oppel z Lipinek Łużyckich a następnie von der Dahme(1581). W latach 1600-1618 należy do rodu von Gladis, która scala go z majątkiem I-szym.

Dobruszów Wielki- pałac

 dobroszow-wielki-pow-kozuchowDobroszów Wielki, lubuskie


DWÓR 

Już w 1508 roku mowa o siedzibie szlacheckiej. Klasycystyczny dwór zbudowany w 1798 roku, prawd. na fundamentach wcześniejszej budowli, remontowany i przerabiany w drugiej połowie XIX i XX wieku. Murowany, założony na planie prostokąta, parterowy z wystawką i użytkowanym poddaszem, podpiwniczony. Dach mansardowy z naczółkami. Pośrodku ośmioboczna wieżyczka, zwieńczona latarnią nakrytą kopulastym, gontowym daszkiem. Po 1945 roku przejęty przez Skarb Państwa i użytkowany przez PGR- dwór zaadoptowany na mieszkania i biura. Obecnie w rękach prywatnych.

dobroszow-wielki-1901-lubuskie