CHOCIM

Miasto położone w obwodzie czerniowieckim, w tzw. Besarabii-południowo-zachodniej części Ukrainy. Stolica rejonu. Początkami sięga X wieku. Do XIII wieku należał Chocim do księstw ruskich. Od XIV wieku Chocim w różnych okresach należał do Mołdawii, Turcji, Polski. W XVII-XVIII wieku była to turecka twierdza graniczna. W 1812 roku włączony do Rosji, od 1918 roku do Rumunii, w latach 1940 roku wraz z północną Bukowiną wchodzi w skład Ukraińskiej SSR, w latach 1941-44 ponownie włączony do Rumunii. Od 1945 roku należy ponownie do Ukraińskiej SSR. Od 1991 roku należy do Ukrainy.

ZAMEK

Usytuowany na wysokim brzegu Dniestru. Początki sięgają 1140 roku, kiedy wzniesiona została drewniana forteca należąca do Księstwa Halickiego, od 1199 roku do Księstwa Halicko-Wołyńskiego. W latach 1250-64 rozbudowana przez księcia Daniela Halickiego i jego syna Lwa. Nowy zamek murowany powstawał na zgliszczach spalonej fortecy. Pierwsze prace budowlane rozpoczęły się w 1325 i trwały do 1380 roku. W 1340 roku Chocim przejęty zostaje przez mołdawskiego księcia Dragosa, lennika króla Węgier ale dopiero za czasów księcia mołdawskiego Stefana III Wielkiego zamek został znacznie rozbudowany i wzmocniony. Od XIV do XVI wieku był siedzibą hospodarów-książąt mołdawskich. Pod koniec XVI wieku położony jest na terenie Państwa Osmańskiego, w którym obok żołnierzy mołdawskich stacjonują tureccy janczarzy. W tym okresie ponownie rozbudowana. W XVI i XVII wieku zamek zdobywany przez oddziały wojska polskiego- w 1538 zdobyty przez wojska hetmana Jana Tarnowskiego, w 1563 roku przez wojska Dymitra księcia Wiśniowieckiego, a także w roku 1600 i 1615. W 1621 roku na przełomie września i października odbyła się zwycięska bitwa wojsk Rzeczypospolitej Obojga Narodów pod dowództwem Jaka Karola Chodkiewicza nad wojskami sułtana Osmana II. Podczas trwania bitwy Jan Karol Chodkiewicz dnia 24 września umiera na terenie zamku. W 1650 roku twierdza zajęta przez wojska Bohdana Chmielnickiego. W 1673 roku druga zwycięska bitwa pod Chocimiem wojsk hetmana wielkiego koronnego Jana Sobieskiego z wojskami tureckimi pod dowództwem Husejna Paszy. W 1699 roku twierdza przejęta przez Mołdawię. Od 1711 roku przejęta przez Turków. Po przejęciu w XIX wieku przez Rosję traci na znaczeniu strategicznym.  

CHOCIMEK /Kotsemke, Buschweide/

Wieś położona w gminie Lubsko powiatu żarskiego. Wchodziła w skład państwa stanowego Żary. Wzmiankowana w 1381 roku(Koeczim). Wymieniona również w latach: 1520(Kottschemig), 1574(Kotscheneichen).W 1381 roku wieś posiadał Fritz von der Heide. W 1520 roku Hieronim von Biberstein przekazuje wieś Ulrichowi von Oppel. Rodzina von Oppel posiada majątek do 1622 roku. W 1599 roku dobra posiada Balthasar von Reinsperg. W latach 1707-09 majątek w rękach Hansa Christiana von Schwarth(z). Kolejni właściciele: von Oppel(1723, 1750), Simon(1810), Dulre(1823), Jӓnicke(1844, 1849, 1857). Na początku XX wieku(1903) dobra są własnością rodziny Pflug, później Gatzke(1929).

Chocimek 1933, lubuskie

Chocimino /Gutzmin/

HISTORIA WSI

Wieś położona w gminie Polanów powiatu koszalińskiego. Przed 1945 roku w powiecie sławieńskim. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1507 roku. W 1575 roku właścicielem wsi była rodzina von Lettow. Od 1618 roku właścicielem części majątku był Antonius von Natzmer. W 1840 roku ostatni z rodu von Lettow, Carl Friedrich sprzedał dobra Carlowi Friedrichowi Wilhelmowi Hasse. W XIX wieku częste zmiany właścicieli. Wymienia się rodzinę von Knuth. W 1910 roku majątek w rękach porucznik Ernst Wietholz, który w 1911 roku sprzedaje majątek rodzinie von der Osten-Fabeck. Na wzgórzu budują nową siedzibę- pałac, który nie przetrwał do dnia dzisiejszego. W starym dworze zamieszkał zarządca dóbr. W 1928 roku  właścicielem jest Carl von der Osten-Fabeck. Od 1919 do 1926 majątek dzierżawiony przez Streffer`a, doprowadzony do upadku. W 1929 dobra przejęte przez Urząd Powierniczy. W 1937 sprzedany doktorowi Merensky. Po 1945 roku majątek przejęty przez PGR.

DWÓR

Chocimino-dwór

Chocimino pow. Sławno, zachodniopomorskie

Dwór zbudowany prawdopodobnie w drugiej połowie XIX wieku, przebudowany w latach 30-tych XX wieku. Kolejne zmiany w strukturze dworu przeprowadzono po 1945 roku adoptując go    na biura PGR. Od 1911-12 był siedzibą zarządcy majątku.

PAŁAC

Chocimino pow. Sławno, zachodniopomorskie

Chocimino, zachodniopomorskie

Pałac zbudowany prawdopodobnie po 1911 roku przez nowych właścicieli, rodzinę von der Osten-Fabeck, zburzony po 1939 roku. Obecnie pozostałością po pałacu są resztki piwnic.

Chocimino zachód, zachodniopomorskie Chocimino wschód 1935, zachodniopomorskie


 

CHOCISZEWO /Kutschkau/

Wieś położona w gminie Trzciel powiatu międzyrzeckiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1393 roku(Choczeschowo), później w 1397(Koczeschaw, Gochechaw), 1403(Choczeszewo), 1427(Koczesewo), 1435(Koczkow), 1494(Chaczeszewo), 1508(Choczyeschewo), 1510(Chosczyeschewo), 1528(Chociszewo), 1563(Choczyeszewicze). Własność królewska. W 1393 roku król Władysław Jagiełło nadał wieś Grzymkowi Karpickiemu herbu Korab, synowi Peregryna, którą Grzymko Karpicki daje cystersom paradyskim. Część gruntów we wsi posiadał Cuncze von Bomsdorff, które odsprzedał braciom Grzymkowi i Niklasowi z Komorowa i Karpicka, które to oni przekazują cystersom paradyskim. Cystersi posiadali dobra do sekularyzacji dóbr. Majątek przejęty przez państwo pruskie. W 1845 roku własność rodziny Fuss. W 1857 roku własność sędziego Fuss. W 1870-77 roku majątek w posiadaniu rodziny Fuss i obejmował 476ha gruntów. W latach 80-tych XIX wieku był własnością porucznika Karla Augusta Fuss. W 1896 roku majątek jego obejmował 734,90ha gruntów. W skład majątku wchodził folwark w Lutolu Mokrym(Nasslettel) oraz Lutol Suchy. W 1907 i w 1913 roku majątek Karla Augusta Fuss obejmował 247ha. Do niego należał również majątek w Lutolu Mokrym. W 1913 roku wymieniono 7 majątków należących do: Stefana Begall(65ha), Juliusa Draber(71ha), Linusa Draber(68ha), Alberta Geisler(68ha), Stefana Griesche(81ha), Linusa Mieschke(63ha)i Linusa Weimann(91ha).

Chociszewo- palac

chociszewo-ok-miedzyrzecza-6

chociszewo-ok-miedzyrzecza

chociszewo-ok-miedzyrzecza-1

Chociszewo- ok. Międzyrzecza (11)

 

ZESPÓŁ PAŁACOWO-PARKOWY

We wsi zespół pałacowo-parkowy. Pałac zbudowany w 1896 roku prawdopodobnie na fundamentach starszej budowli. Pozostałością po starszym, pierwotnym założeniu jest kamienny spichlerz z 1800 roku. Pałac położony tuż przy drodze, od której odgrodzony jest murem z brama wjazdową oraz resztki starodrzewia w otoczeniu pałacu.

chociszewo-1894-lubuskie

CHOCIULE /Kutschlau/

HISTORIA WSI

Wieś położona w powiecie świebodzińskim. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1224 roku, kiedy Henryk Brodaty zapisuje wieś zakonowi cystersek z Trzebnicy. W połowie XV wieku właścicielami wsi była rodzina von Haugwitz. Na przełomie XVI i XVII wieku część majątku należała do hrabiego von Curswana. W 1681 roku część dóbr nadal w rękach rodziny von Haugwitz.  W 1699 roku właścicielami majątku zostają cysterki trzebnickie, które odzyskują tutejsze dobra w formie zastawu wraz z zamkiem świebodzińskim. W roku 1718 do Chociul zostaje przeniesiona siedziba dóbr administracyjnych. W roku 1792, za ksieni Dominiki von Giller Skarb Państwa dokonuje wykupu zastawu i przekazuje majątek tajnemu radcy Ewaldowi Georgowi von Massow. Na początku XIX wieku odsprzedaje dobra chociulskie Karlowi Augustowi Ackermann. Rodzina Ackermann pozostawała właścicielem majątku do 1940 roku. Do 1945 roku jako właściciel wymieniany jest emerytowany profesor biologii- Eilhard Alfred Mitscherlich.
Pod koniec II wojny światowej w pałacu stacjonowały wojska radzieckie. W latach 1953-55 pałac pełnił funkcję ośrodka wczasowego. Od 1955 roku do dnia dzisiejszego w pałacu znajduje Państwowy Dom Dziecka.

MassovHaugwitz (4)

Chociule pałac

Chociule- palac, ok. Swiebodzina001Chociule- palac

 

PAŁAC

Pałac wzniesiony przez Carla Augusta Ackermanna w połowie XIX wieku, eklektyczny z dominującymi elementami neogotyckimi. Zbudowany na rzucie litery „L”. Do prostokątnego, piętrowego korpusu dostawiono od północy kwadratowy, parterowy aneks ustawiony pod kątem prostym. W północno-wschodnim narożniku zlokalizowano parterową oranżerię z tarasem na dachu, łączącą się poprzez niski taras z elewacją frontową. Fasada zaakcentowana została na centralnej i skrajnych osiach ryzalitami, z których środkowy, mieszczący wejście główne, zwieńczony został w partii dachu trójkątnym szczytem, ozdobionym ostrołukowymi płycinami, kwiatonem i sterczynami. W skrajną oś – północną- wbudowano wyrastającą ponad kalenicę dachu, czworoboczną wieżę z tarasem widokowym, do której przylega wyższa i smuklejsza cylindryczna wieża. Pierwotnie obie wieże zwieńczone były krenelażem. Elewacje, podzielone rytmicznie rozmieszczonymi prostokątnymi oknami, ozdobiono prostym detalem architektonicznym w postaci nadokienników, ostrołukowych i trójkątnych wnęk i konsolek. Otwór wejścia głównego ujęty półkolumnami oraz umieszczone po jego bokach okna, a także okno w trzeciej kondygnacji wieży zamknięto ostrołukowo. Oranżeria została doświetlona dużymi oknami o ozdobnie ukształtowanej stolarce.
Mimo powojennych remontów i adaptacji związanych ze zmianą funkcji obiektu, zachował się pierwotny układ wnętrza ze sklepionym holem i główną klatką schodową na osi korpusu. Sklepienia korytarzy parteru i piętra zachowały prostą dekorację sztukatorską. Z elementów wystroju zachowała się także stolarka okienna i drzwiowa, ceramiczne posadzki holu oraz masywna, drewniana balustrada głównych schodów o bardzo szerokim pochwycie wspartym na gęsto ustawionych, przysadzistych tralkach. Nie zachowały się żadne elementy wyposażenia pałacu. Istniejące tu w latach 60-tych XX wieku ceramiczne piece zlikwidowano podczas zakładania instalacji centralnego ogrzewania, zastępując je kaloryferami.

Chociule 1944, lubuskie

CHODORÓW

Chodorów, dawne miasto Rzeczypospolitej, obecnie położone na Ukrainie w obwodzie lwowskim, rejonie żydaczowskim około 61km na południe od Lwowa. Dawniej zwane Chodorostaw, położone nad rzeką Ług. Do 1945 roku znajdowało się w powiecie bóbreckim województwa lwowskiego. Stare gniazdo rodu Chodorowskich herbu Korczak . Po raz pierwszy wzmiankowane w 1394 roku w dokumencie wystawionym przez Dymitra Wołczkowicza, „pana i prawowitego dziedzica Chodorowa”. Był synem Waszki Wołczkowicza, zwanego Brodą z Żurawna i Barbary, córki Piotra Bruna herbu Nabra, który pochodził ze Żmigrodu w księstwie oleśnickim. Był protoplastą rodu Chodorowskich herbu Korczak . Dymitr z Chodorowa(Chodorostawu), stolnik lwowski miał z Klichną trzech synów: Stanisława, Jana i Jerzego(Jurszę-Grzegorza). Majątek odziedziczył Jerzy(Jursza-Grzegorz), w 1469 roku starosta żydaczowski i stryjski, ożeniony był z Anną Tarłówną herbu Topór, córką Jana. Miał z nią synów: Dymitra i prawd. Wacława z Łuki. Wraz z żoną był fundatorem drewnianego kościoła w Chodorowie, na miejscu którego pod koniec XVIII wieku murowany kościół wznieśli Rzewuscy. Ostatnimi przedstawicielami Chodorowskich  z Chodorostawu i Chodorowa byli bracia: Krzysztof Stanisław(ur. ok. 1630-zm.1683) ożeniony z Katarzyną Jabłonowską z Jabłonowa herbu Prus III oraz Aleksander Stefan(ur.ok. 1631, zm.1694r), ożeniony z Urszulą Stępowską. Aleksander miał trzy córki: Magdalenę zamężną za Kazimierza Leszczyńskiego herbu Wieniawa, starostę winnickiego, Katarzynę, dwukrotnie zamężną za: 1-mo Antoniego Stamirowskiego, podstolego ruskiego,  2-ndo za Piotra Jana Potockiego h.Pilawa(Złota) oraz Annę zamężną za Franciszka Cetnera herbu Przerowa, która odziedziczyła majątek rodowy po Chodorowskich.  Franciszek Cetner po śmierci żony ożenił się powtórnie z Anną Tarło herbu Topór, córką Stanisława i Teresy Dunin-Borkowskiej herbu Łabędź. Z nią miał córkę Franciszkę i syna Jana. Chodorów odziedziczyła Franciszka(1705-1783), zamężna za Michała Józefa Beydo-Rzewuskiego na Rozdole i Kołodnie herbu Krzywda(1699-1769). Jego wnuczka, Ludwika(1778-1839), córka Kazimierza Seweryna hrabiego Beydo-Rzewuskiego oraz Ludwiki Pelagii Potockiej z Podhajec herbu Pilawa(Srebrna), wyszła za mąż za Antoniego Józefa hrabiego Lanckorońskiego z Brzezia herbu Zadora(1760/61-1830), syna Macieja i Apolonii z Morsztynów herbu Leliwa. Był marszałkiem sejmu galicyjskiego, posłem na sejm I Rzeczypospolitej, komisarzem skarbowym, członkiem Komisji Edukacji Narodowej, członkiem Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji 3 Maja, kawalerem orderów: polskich Św. Stanisława i Orła Białego, austriackiego Złotego Runa i duńskiego orderu Danebroga. Z Ludwiką miał 3 synów: Ludwika Macieja Joachima(1795-1819), Karola Michała Józefa(1799-zm.1863 Wiedeń) i Kazimierza Wincentego Michała(1802-1874 Zurych) oraz córkę Annę Apolonię Ludwikę(1797-1812 Hyeres). Chodorów odziedziczył hrabia Kazimierz Wincenty Michał ożeniony z Leonią Wandą Potocką z Podhajec herbu Pilawa(Srebrna). Miał z nią córkę Elżbietę oraz syna Karola Antoniego Leona(1848 Wiedeń-1933 Wiedeń). Elżbieta hrabianka Lackorońska(1844- 1896), dziedziczka Chodorowa w 1865 roku poślubiła Karola barona de Vaux(1833-1917 Wiedeń). Karol baron de Vaux. Ok. 1865r. Mieli troje potomstwa; córkę Elżbietę(1866 Wiedeń-1940 Lwów) zamężną za Władysława księcia Lubomirskiego z Lubomierza h. Drużyna, Szreniawa bez Krzyża(1866- Warszawa- 1934 Inzersdorf k. Wiednia) oraz synów: Kazimierza(1867 Mauer k. Wiednia- 1923) i Leona Karola Thierry(1870 Wiedeń- 1944 Lozanna). Majątek odziedziczył Kazimierz baron de Vaux, po śmierci którego majątek przeszedł na jego brata, Leona Karola Thierry. Leon baron de Vaux usynowił swego siostrzeńca, syna Elżbiety, księcia Eugeniusza Karola Marię(1895 Wiedeń- 1982 Londyn), żonatego z Eryką von Wolff, przekazując mu majątek wraz z nazwiskiem. Odtąd książę jak i jego dzieci nosiły podwójne nazwisko: Lubomirski de Vaux. Książę Eugeniusz Karol Maria Lubomirski de Vaux był ostatnim właścicielem Chodorowa. Był adiutantem generała Władysława Andersa.

Karol i Elżbieta hr.Lanckorońscy ok. 1860r.   Karol baron de Vaux. Ok. 1865r.

Elżbieta hr.Lanckorońska-baronowa de Vaux ok. 1880r.

 

Ks. Władysław i Elżbieta Lubomirscy, Wiedeń ok. 1890r.  

 

 

Dzieci Władysława i Elżbiety ks. Lubomirskich: Leonia, Róża, Eugeniusz i Tomasz.  Rajcza 1901r.

Spotkanie Prezydenta USA Johna F.Kennedy`ego z polskimi przywódcami emigracyjnymi: księciem Eugeniuszem K.M.Lubomirskim-de Vaux i gen. Władysławem Andersem. Gabinet Owalny, Biały Dom 06.10.1961r.

 

ZAMEK

W XV wieku za czasów Jurszy(Grzegorza) Chodorowskiego zbudowano zamek z fosą i mostem zwodzonym. W XVIII wieku zamek był już w ruinie. W latach 30-tych XX wieku jeszcze były ślady po zamku. Podczas II wojny światowej podczas powodzi ziemia z góry zamkowej została wykorzystana na groblę chroniącą miasto. Obecnie nie ma śladu po zamku, na miejscu którego stoi osiedle. O istnieniu zamku przypomina ulica Zamkowa.

PAŁAC

Około 1860 roku baron Karol de Vaux buduje pałac w stylu willi włoskiej. Spalony z całym wyposażeniem przez wojska rosyjskie w 1915 roku. W latach 1932-1933 książę Eugeniusz Lubomirski de Vaux buduje nowy pałac, który opuścił w 1939 roku.

Urodzeni w Chodorowie

Abrahamowicz Zbigniew(1938-1990)- polski architekt związany ze Szczecinem.

Balzer Oswald(1858-1933)- polski historyk ustroju i prawa polskiego pochodzenia austriackiego.

Bartlowa Maria(1881-1969)- córka Juliusza Rutkowskiego i Zofii Ajdukiewicz. Polska działaczka niepodległościowa, senator II RP V kadencji, radna Lwowa, założycielka Unii Narodowo-Państwowej w 1922 roku. Żona trzykrotnego premiera II RP Kazimierza Bartla.

Heck Walerian(1854)- nauczyciel historii i geografii

Trojanowski Zdzisław(1928-2006)- polski hokeista, olimpijczyk.

 

 

CHOJNOWO /Kunow/

Wieś położona w gminie Bobrowice powiatu krośnieńskiego. Od XVI wieku należała do rodu von Knobelsdorff z Bobrowic, wzmiankowani w 1603 roku. W 1713-1718/19 roku właścicielem dóbr był Georg Hans von Knobelsdorff, właściciel majątku w Nowym Zagorze. Prawdopodobnie po 1720 roku podział dóbr na dwa majątki. W 1737 roku część gruntów należała do rodu von Schlichting. W 1748 roku część dóbr należała do rodu von Winning. W 1775 roku baronowie von Knobelsdorff sprzedali majątek  szambelanowi  von Rhaue(Rau), po śmierci którego wdowa posiadała majątek do 1825 roku. W tym czasie wdowa lub spadkobiercy za sumę 18500 talarów sprzedali majątek niejakiemu Kinzel(Kinzell), który w 1842 roku za sumę 46000talarów sprzedał dobra Carlowi Heinze. W 1857 roku właścicielem majątku był porucznik Albert von Lüderitz(zm.1887r.).  Należący do niego majątek w 1879 roku liczył 434,03 ha gruntów. W 1896 roku majątek Paula von Lüderitz obejmował 466,85ha gruntów. Na początku XX wieku dobra są w rękach rodziny Meyer(1903), później Friedricha von Ammon(ur.1876r.).  W 1914 roku majątek obejmował 352ha i należał do rodziny Kohtz. Kolejnym właścicielem był Otto Wimmer, wzmiankowany w 1923 roku. W 1929 roku majątek o areale 352ha należał do Hansa Koch.

ZAŁOŻENIE DWORSKIE

W środkowej części wsi położony był majątek ziemski. Do dzisiaj zachowany dwór, znacznie przebudowany, resztki bramy wjazdowej, budynki gospodarcze

chojnowo-1937-lubuskie

Chomętowo /Grossgut/

Osada położona w gminie Drawno powiatu choszczeńskiego. Od XV wieku w posiadaniu rodu von Wedel– wzmiankowany zmarły w 1519 roku Hasso von Wedel. Z tego rodu wymienieni również: Georg(zm.1551r.), Rüdiger(zm.1591r.), Hasso(zm.1644r.), Rüdiger i Georg(XVIIw.), Hans Joachim(zm.1669r.), Bernd Ludwig(zm.1713r.), Ferdinand(zm.1841r.). W 1857 roku majątek o areale 1700mórg był w rękach porucznika Ericha von Wedell, zmarły w 1872r. W 1879 roku o powierzchni 669ha należał do Geroga von Wedell. Zmarł w 1894 roku.  Majątek w 1896 roku  obejmował 718,41ha gruntów. W 1914 roku majątek o powierzchni 527ha należał do wdowy Emmy von Wedel, z domu von Schuckmann(ur.1870). W 1929 roku majątek o powierzchni 790ha był własnością  kapitana w stanie spoczynku Ericha Rüdigera von Wedel(ur.1892).