ŻARKI WIELKIE /Gross Sarchen/

ZAMEK

Żarki Wielkie- ruiny zamku
Zamek zbudowany w 1 połowie XIV wieku, od końca XVIII wieku pozostaje w ruinie. Murowany z cegły, założony na rzucie prostokąta. Zachowane są mury obwodowe do wysokości 3-6 m.
Nie zachowały się przekazy źródłowe dotyczące budowy wieży rycerskiej. Były gniazdem lokalnego feudała. W 1353 roku należała do dominium Przewóz, którego właścicielem był ród von Hackeborn. Jako lennik rodu von Hackebornów w 1399 roku wymieniany jest Witzman von Kamenz. W latach 1402-1552 należała do rodu von Biberstein z Żar, później część była w rękach Fabiana von Schonaich, część należała do dominium żarskiego, którego lennikiem był w roku 1587 Jerzy von Lossow. W roku 1602 wieś należała do włości mużakowskich, podległych Trzebielowi.
Prawdopodobnie zamek zbudowany przez rodzinę von Hackeborn, zwany w XV wieku „Czerwonym domem” był w tym okresie schronieniem dla mieszkańców, ale również dla awanturników i rycerzy-rozbójników. W latach 1434 i 1436 zaatakowany i niszczony przez władców księstw głogowskiego i żagańskiego powoli traci swoją funkcję obronną i popada w ruinę.

DWÓR

Żarki Wielkie- dwór i fabryka papieru M.Wenzel, Breslau,1900r.

Nic nie wiemy o posiadłości właściciela fabryki. Na pocztówce widoczny dwór z zabudowaniami zakładu.

St.Kowalski 1987, s.288
Zamki, dwory i pałace województwa lubuskiego- Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków, Zielona Góra 2007, 346-347