TRZCIEL /Tirschtiegel/

Po raz pierwszy wzmiankowany w 1307 roku(Trzczel). Później pojawia się w dokumentach pod nazwami: Torstetel(1319), Trzel(1393), Triczel(1398), Trzczel(1403), Triczel(1404), Trczel(1407), Trzcel(1422), Trczelcze(1423), Trcel(1426), Trzrczel(1428), Trczyel(1434), Trzeczl(1465), Trzczyel(1507), Trzcziel(1507), Trzcyel(1525), Tzrzczyel(1535). Pierwszym znanym właścicielem Trzciela był Mikołaj Bodzęta. W 1393 roku Trzciel należy do rodu Borków herbu Napiwo, którzy przez kilka lat toczyli spór o miejscowość z przedstawicielami rodu Wezenborg. W tym czasie po raz pierwszy pojawia się informacja o zamku. Prawdopodobnie lokacji miasta Trzciel dokonali Borkowice w XIV wieku. W 1434 roku Trzciel w rękach braci, Stanisława i Dobrogosta Ostrorogów herbu Nałęcz. W roku 1563 część dóbr należy do Anny z Ostrorogów Sieniawskiej, żony Prokopa Sieniawskiego, która w 1579 roku została przez Ostrorogów wykupiona. W 1628 roku Jan z Bnina Opaliński herbu Łodzia zakupił Trzciel od Ostrorogów. W 1629 roku część dóbr należąca do Anny z Bnina Opalińskiej-Grudzińskiej, żony Zygmunta Grudzińskiego zostaje zakupiona przez Jana Opalińskiego. Ten sam Jan w 1630 roku zakupił część dóbr należących do Zofii de Stemberg Kostczanki, wdowy po Piotrze z Bnina Opalińskim. W 1633 roku spadkobierca Jerzego Ostroroga, Przecław Leszczyński sprzedaje dobra odziedziczone po Ostrorogu, Janowi Opalińskiemu. Trzciel wraz z siedzibą dworską są w posiadaniu Opalińskich do 1670 roku. W tym roku Jan Konstanty z Bnina Opaliński sprzedaje majątek Krzysztofowi von Unrug. W 1694 roku część dóbr trzcielskich należy do Marianny Bogumiły Pilichowskiej, z domu von Unrug, córki Władysława a wnuczki Krzysztofa von Unrug. Prawdopodobnie na początku XVIII wieku dobra w zastaw otrzymał Michał Kazimierz Raczyński, który sprzedał je rodzinie Szołdrskich. W 1730 roku jako właściciel wymieniany jest Stefan Szołdrski. W roku 1784 jako właściciela wymienia się Maksymiliana z Brudzewa Mielżyńskiego oraz Michała z Krzyżanowa Krzyżanowskiego jako dzierżawcę majątku. Po rozbiorach Trzciel jako miasto przechodzi na własność państwa pruskiego, natomiast majątek ziemski z siedzibą dworską jest w rękach szlachty pruskiej. W 1819 roku Mikołaj hrabia Mielżyński sprzedał majątek książętom von Reuss von Plauen, właścicielom Trzebiechowa. W 1842 roku majątek jest w rękach hrabiego Bernharda von zu Dohna, wymienionego w spisie właścicieli z 1845 roku. W 1845 roku do majątku wchodziły folwarki: Altvorwerk, Dybnow, Gronowke, Helowski, Luben, Swidowke, Waldvorwerk. W 1846 roku wg Jana N.Bobrowicza w „Opisaniu…” nadal własność księżnej von Reuss. Prawdopodobnie jest to pomyłka ponieważ hrabia von zu Dohna posiadał majątek do 181 roku. W 1851 roku dobra zakupuje rodzina Fischer, będącą w posiadaniu majątku do 1945 roku. Majątek zakupił Johann Gotthelf Fischer(1806-1854), pochodzący z rodziny kupieckiej, handlarz drewnem. W 1857 roku własność Ernsta Gotthelfa Fischera(1833-1915). W 1870 roku jego majątek obejmował 2521ha gruntów. W 1870 roku mowa o  drugim majątku-Schlossvorwerk obejmującym 83ha należącym do Carla Tepper. Wg Leksykonu właścicieli ziemskich z 1883 roku majątek o powierzchni 2484,68 ha był w rękach wnuka Johanna, Ernsta Gotthelfa Fischer(1858-1931), ożenionego z Marie Louise Mollard. W 1896 roku jego majątek obejmował 2509,02ha gruntów. W skład majątku wchodził folwark Rybojadel. W 1902 roku rodzina nobilitowana z nadaniem nowego nazwiska Fischer von Mollard. W 1907 i 1913 roku majątek(Fideikomis) obejmował 2584ha i należał do Ernsta Gotthelfa Fischer von Mollarda, będącego właścicielem majątku w miejscowości Gura w powiecie jaricińskim i tam mieszkającym. Ostatnim właścicielem majątku w Trzcielu był Gerd Fischer von Mollard(*10.11.1898-+13.11.1961) ożeniony z Ericą von Roell. Na stronie www.heimatkreis-meseritz.de próbuje się wybarwić postać Eduarda Fischer von Mollard, znanego przed wojną polskiego motocyklisty, brata ostatniego właściciela Trzciela. Sam był właścicielem majątku w Parzęczewie. Po dojściu do władzy Hitlera od 1934 roku rozpoczął antypolską działalność szpiegowską i dywersyjną. Lider Jungdeutsche Partei in Polen oraz dowódca NSFK Standarte 121. Aresztowany przez polskie władze za szpiegostwo  01.09.1939 roku. Ze względu na działania wojenne po ok. trzech tyg. wolny.

W XVII wieku miasto podzielone na część starą/polską/ i nową/niemiecką/. Połączenie obu części nastąpiło dopiero w 1888 roku. Po rozbiorach Polski miasto znalazło się w granicach państwa pruskiego i nierozerwalnie z nim związane do 1945 roku po krótkim epizodzie przynależności do Księstwa Warszawskiego na początku XIX wieku.

trzciel-1940-lubuskie

ZAMEK

Po raz pierwszy wzmianka o zamku pojawia się w XIV wieku(1393,1394,1398). Założenie położone było na północnych krańcach „starego miasta” otoczone nurtami Obry około 600 m na północny zachód od mostu na Obrze. Gród ten składał się z dwóch członów- większego o obwodzie zewnętrznym , który wynosił 800 kroków i średnicy stożka 40m i wysokości 3-4m oraz leżące obok grodu mniejsze stanowisko z podwójną linią wałów i zwane ’zamczyskiem’. Miejsce to widoczne obecnie  z drogi krajowej numer 92. Użytkowany od XIII wieku. Prawdopodobnie na miejscu pierwotnego zameczku powstało założenie użytkowane przez kolejnych właścicieli do lat 40-tych XIX wieku, potem prawdopodobnie rozebrane.

PAŁAC

Pałac powstaje  w latach 1868-1869 w „nowej” części miasta zbudowany przez nowych właścicieli, rodzinę Fischer, pochodzącej z Góry powiatu jarocińskiego. Pałac uległ zniszczeniu w 1945 roku. Na jego fundamentach zbudowano szkołę. W otoczeniu park krajobrazowy z XVIII wieku.

Trzciel- widok na pałac od strony parkuTrzciel, lubuskieTrzciel-widok na palactrzciel-palactrzciel-lubuskie-2

trzciel-1902-lubuskie