Świętoszewo /Schwanteshagen/

Wieś położona w gminie Przybiernów powiatu goleniowskiego. Wzmiankowana w 1375 roku(Swanteshagen) jako lenno rodu von Kӧller. W tym czasie Arnold von Kӧller Pan zamku w Żychlikowie posiadał Świętoszewo. W 1428 roku należała do Henninga von Kӧller. W 1735 roku wieś należy do Bogislausa Henninga von Kӧller . W drodze dziedziczenia około 1756 roku dobra otrzymuje Bogislav Ernst von Wedel, syn siostrzenicy Bogislausa Henninga von Kӧller, Marie Helene von Podewils, z domu von Münchow. Po jego śmierci 08.03.1756 majątek przechodzi na jego brata, kapitana Friedericha Wilhelma von Wedel, który umiera 08.02.1764 roku. Po nim dobra odziedziczył Lorenz George von Wedel(*1702-+17.08.1780), dwukrotnie żonaty:1. Charlotte Luise von Papstein(+1742), 2.Dorothea Friederike hrabianka von Schlippenbach(*1715-+1774). Miał dwóch synów: Ottona von Wedel(*13.06.1752-+02.10.1808) i Ernsta von Wedel(*10.05.1757-+01.02.1827).  Dnia 06.10.1777 roku sprzedaje wieś Alexandrowi Heinrichowi von Wrede, który jest zresztą synem Marie Helene von Podevils, po drugim mężu.  Od wdowy po Aleksandrze majątek w roku 1781 zakupił duński generał piechoty Georg Ludwig von Kӧller-Banner(1728-1811). Drogą dziedziczenia dobra przechodzą w ręce Hansa Georga Alexandra Friedricha von Kӧller(*10.05.1752-+30.03.1820), syna Friedricha Augusta, ożenionego z Caroline Eleonore von Posern. Po nim dobra odziedziczył jego syn, Matthias von Kӧller(*30.11.1797-+23.05.1883), ożeniony z Juliane Mathilde von Wedel(1803-1859). Miał z nią dwóch synów: Georga Ernsta Maximiliana von Kӧller(1823-1916) i Ernsta Matthiasa von Kӧller(1841-1928). Georg Ernst Maximilian von Kӧller ożeniony z Idą Marią von Wurmb(17.08.1825-27.08.1892). Miał z nią córkę Julie, która wyszła za mąż za Leo Karla Friedricha Wilhelma von Plӧtz. W 1870 roku majątek w Świętoszewie obejmował 6354 morgi ziemi a w 1879 roku 1624,29 ha ziemi. W 1910 roku majątek liczył 1646 ha gruntów. W 1928 roku dobra są w rękach Hansa Joachima von Kӧller i Georga Alfreda von Kӧller i obejmują 1604 ha gruntów. W 1939 roku majątek Hansa Joachima von von Kӧller obejmował 1604 ha gruntów. Posiadają majątek do 1945 roku.

ZESPÓŁ DWORSKI

W południowo-zachodniej części wsi położony był zespół dworsko-folwarczny, po którym zachowały się budynki gospodarcze oraz resztki parku dworskiego.

Świętouść /Swantuss/

Osada położona w gminie Wolin powiatu kamieńskiego. Już w okresie kultury łużyckiej epoki brązu są ślady osadnictwa. W XII i XIII wieku była tu osada słowiańska. W 1186 był portem zachodniego ujścia Dźwiny. Majątek był w posiadaniu właścicieli z Chynowa. W XIX wieku była własnością rodziny Noebel.

Na terenach osady znajdował się folwark Waldtraut. Obecnie na terenach byłego folwarku ośrodek wypoczynkowy. Pozostałością po majątku są resztki zdziczałego sadu.

ŚWIĘTY WOJCIECH /Georgsdorf/

Wieś położona w gminie Międzyrzecz powiatu międzyrzeckiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1259 roku(villa sancti Adalberti) oraz w latach: 1420(Swathy Woczech, Sanctus Albertus), 1475(Swyanthy Woczyech), 1508(Szwyanthi Voczyech). Własność biskupstwa poznańskiego. Brak wzmianki o dobrach rycerskich we wsi w XIX wieku. W 1907 roku majątek o powierzchni 230ha należał do Emanuela Gluschke. W 1913 roku mowa o 5 majątkach: majątek Nr1 o powierzchni 161ha należący do Ottilie Cerbe, majątek Nr2 o powierzchni 101 ha należący do Victora Cerbe, majątek Nr 3 o areale 245ha własność rodziny Gluschke, majątek Nr 4 o powierzchni 160ha należący do Ericha Sachse, majątek Nr 5 o powierzchni 184ha należący do Benno Wittschen, dzierżawcy majątku w Gorzycy. Integralną część wsi są: Głębokie – kolonia, Jagielnik  -osada, Kęszyca – Kolonia-przysiółek i Wojciechówek – przysiółek.

We wsi dwa ciekawe budynki mieszkalne.

ŚWINIARY /Schweinert/

Wieś położona w gminie Skwierzyna powiatu międzyrzeckiego. Wzmiankowana po raz pierwszy w 1394 roku(Swinari) oraz w latach: 1420(Swynary), 1430(Swynari), 1433(Swinary), 1446(Swynary), 1494(Svynarj), 1508(Szwynarwy), 1510(Szwynary), 1563(Szwiniari), 1577(Swiniary), 1944(Schweiner). W 1394 roku Mikołaj Baworowski toczył spór z Dobiesławem Kwileckim o wieś. W latach 1433-44 wieś w posiadaniu braci Marcina i Jana Zajączkowskich. Od 1444 roku w rękach Ostrorogów z Międzychodzia- w 1444 roku mowa o Dobrogoście, synu Sędziwoja, w 1494 o Janie z Ostroroga, w 1510 roku o Wacławie z Ostroroga. W 1592 roku Jan Ostroróg, wojewoda poznański, syn Stanisława za 8000 złotych polskich sprzedaje folwark Świniary Janowi Opalińskiemu z Bnina. W 1597 roku Jan z Ostroroga sprzedaje wieś Krzysztofowi Unruhowi z Nowego Sczawna w księstwie głogowskim. W 1604 roku tenże Krzysztof Unruch de Nowe Sczawno sprzedał wieś Sebastianowi Broniewskiemu. W 1655 roku wieś powraca do rodu von Unruh za sprawą Jana de Broniewo Broniewskiego. Rodzina von Unruh posiadała wieś do początku XIX wieku. W 1845 roku własność rodziny von Winterfeld. W 1846 roku była w rękach rodziny von Brunn, W latach 1856-57 majątek należy do Nikolai z Golęczewa powiatu poznańskiego. W 1870 roku własność sędziego Paula Dietz z Mironic koło Gorzowa Wlkp.  a następnie w posiadaniu książąt von Hohenzollern-Sigmaringen. W 1873 roku wymieniony Karl Anton von Hohenzollern-Sigmaringen, którego majątek w 1877 roku obejmował 5753ha a w 1896 roku obejmował 5813,79ha gruntów. W tym czasie administratorem dóbr był Hermann Grapenthin. W 1896 roku Leopold książę von Hohenzollern-Sigmaringen(1835-1905) sprzedaje dobra liczące 6741 ha kapitanowi D. von Schlüter. Później w rękach Arnolda von Schlüter którego majątek w 1907 roku obejmował 5748 roku, a którego administratorem był Arnold Haase. W 1913 roku majątek Arnolda von Schlüter obejmował 4720ha gruntów. Rodzina von Schlüter znana była z hodowli koni arabskich. Za dostawę do stajni królewskich pięknych koni od króla Prus Fryderyka Wilhelma I przodek Arnolda otrzymał tytuł barona.

DWÓR

Świniary- dwór przed przebudową

swiniary-ok-skwierzyny-lubuskie

swiniary-kolo-skwierzyny

swiniary-ok-skwierzyny

swiniary-dwor-przez-przebudowa-lubuskie

swiniary-miejsce-gdzie-stal-palacswiniary-miejsce-gdzie-stal-palac001swiniary-allesandra-lubuskie

Po założeniu zachowały się resztki parku krajobrazowego oraz zabudowy gospodarczej.

swiniary-1934-lubuskie

ŚWINIARY /Zweinert/

Wieś położona w gminie Ośno Lubuskie powiatu słubickiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1317 roku, kiedy należała do biskupów lubuskich(Swinar, Sczwyner). W 1598 roku dobra przejęte przez margrabiów z domeną w Lubuszu, od 1736 roku wieś podległa majątkowi w Pamięcinie należącym do rodziny królewskiej. W 1844 przekształcona domena w Pamięcinie w niepodzielną ordynację należącą do księcia Prus. Brak wzmianki o istnieniu majątku we wsi z domem szlacheckim. We wsi istnieje park krajobrazowy z II połowy XIX wieku o powierzchni 1,3 ha. Na starych mapach na obrzeżu parku widoczny budynek prawdopodobnie siedziba dworska.

swiniary-gm-osno-1895-lubuskie

Świniec /Schwenz/

Miejscowość położona w gminie Kamień Pomorski powiatu kamieńskiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1331 roku(de Zwenze) będąc lennem Knuda i Nicolausa von Schwenz. W 1360 roku lenno Nikolausa i Henninga von Knuth. W 1369 roku ponownie wymieniana jako Swentz. W XV wieku we wsi dwa majątki rycerskie a i b należące do rodów: von Knuth oraz von Plӧtz. Majątek a w 1419 roku lenno Rickwina von Plӧtz, w 1499 roku Roloffa von Plӧtz. W 1490 roku majątek b należący do Klausa i Heinricha von Knuth a majątek a należący do Simona von Plӧtz. W XVI wieku we wsi nadal dwa majątki rycerskie, b należący do rodu von Steinwehr, a do rodu von Plӧtz. W 1500 roku i 1523 roku majątek b w rękach Petera von Steinwehr. Z tego rody wymienia się jeszcze: Tewesa von Steinwehr i Wulfa von Steinwehr(XVI w.). Majątek a należał do rodu von Plӧtz, z którego wymieniono:  Klausa von Plӧtz(XVIw), Bernda von Plӧtz(1523), Jochena von Plӧtz(1587). W XVIII wieku podział wsi na: 2 majątki należące do rodu von Plӧtz(majątki a i c) oraz majątek b należący do rodu von Steinwehr. Majątek a należący do zmarłego w 1614 roku Eustachiusa von Plӧtz przez 4 pokolenia(Henninga von Plӧtz(zm.1629), Henninga von Plӧtz(XVIIw), Kaspara von Plӧtz(zm.1657), Eggerta von Plӧtz(zm.1695) i Joachima von Plӧtz(zm.1701), Eggerta Georga von Plӧtz(zm.1758), Karla Christopha von Plӧtz(zm. 1755)),  przeszły w ręce kapitana Bernharda Ludwiga von Plӧtz, który w 1765 roku sprzedał majątek Johannowi Fromboldowi baronowi von Mirbach, który w 1777 roku odsprzedał majątek a za 5000 talarów Franzowi Balthasarowi Schönbergowi von Brenckenhoff, pruskiemu tajnemu radcy finansowemu, szefowi Obwodu Nadnoteckiego, budowniczemu Kanału Bydgoskiego. Majątek b był starym lennem rodu von Steinwehr w 1523 roku należącym do Petera von Steinwehr oraz do Daniela Christopha von Steinwehr i jego synów. W 1736 roku kapitan Caspar Friedrich von Steinwehr i jego brat porucznik Heinrich Joachim dokonali podziału majątku. Za 13500 florenów majątek b przejął Caspar Friedrich von Steinwehr, a po jego śmierci jego synowie, Richard Joachim Erdmann i Heinrich Ehrenreich von Steinwehr. Po ich śmierci dobra odziedziczył pułkownik Paul Henning von Steinwehr oraz bracia kapitan Christian Ludwig i Fӓhnrich Ewald Adam Ernst von Steinwehr. W 1777 roku majątek b za 12201 talarów został sprzedany  Franzowi Balthasarowi Schönbergowi von Brenckenhoff, który w 1777 roku przejął również majątek c po śmierci porucznika Carla Christopha von Plӧtz i jego synów, porucznika Carla Ludwiga i Joachima Henninga. W ten sposób scalił majątki we wsi w jeden. Po jego śmierci majątek odziedziczyła wdowa, Elisabeth Gottliebe, z domu von Papstein oraz porucznik Leopold Schönberg von Brenckenhoff i rodzeństwo Franziska Carolina Philippina Elisabeth oraz Leopoldine Frederike Eleonore Gottliebe Schönberg von Brenckenhoff. W 1784 roku za sumę 51000 talarów sprzedali majątek rycerzowi Zakonu Joannitów majorowi Christianowi Wilhelmowi Ludwigowi hrabiemu von Wartensleben ze Świerzna. Ten ostatni w 1788 roku odsprzedał majątek kapitanowi Heinrichowi Gottliebowi von Planitz i jego żonie Wilhelminie Franzisce Sophie, z domu von Knuth. Po dwóch latach odsprzedali majątek Wilhelmowi Karlowi hrabiemu von Dyhrn, po którym w 1802 roku majątek odziedziczył Friedrich Bogislaw von Heyden. W 1802 roku niewielka część gruntów(800 mórg ziemi) była własnością szambelana dwory, Sigismunda Ludwiga Joachima von Brockhüsen z Sulikowa ale już w 1804 roku ta część należała do Friedricha Bogislawa von Heyden. W 1828 roku majątek odziedziczył syn Friedricha Bogislawa, Herman von Heyden, który w 1841 roku sprzedał dobra Friedrichowi Holtz. Ten w 1854 roku odsprzedał majątek Ernstowi Matthiasowi von Kӧller z Łoźnicy, który w 1863 roku odsprzedał majątek swojemu młodszemu synowi, Hugonowi von Kӧller. Rodzina von Kӧller posiadała majątek do 1945 roku. W 1910 roku dobra liczyły 778 ha gruntów i należały do Hugo von Kӧller. W 1928 i 1939 roku majątek liczył 800 ha gruntów i należał do Waltera von Kӧller.

Steinwehr 2

Steinwehr 1

Ploetz 1

Brenkenhoff

Papstein von

Heyden

Koeller

swiniec-zachodniopomorskie

Swiniec14sierpień 2011 (1) Swiniec14sierpień 2011 (7) Swiniec14sierpień 2011 (8) Swiniec14sierpień 2011 (10) Swiniec14sierpień 2011 (12) Swiniec14sierpień 2011 (13) Swiniec14sierpień 2011 (14) Swiniec14sierpień 2011 (15) Swiniec14sierpień 2011 (16) Swiniec14sierpień 2011 (17) Swiniec14sierpień 2011 (5) Swiniec14sierpień 2011 (6)

Pozostałością po założeniu pałacowo-parkowym jest zaniedbany park krajobrazowy a w nim ruiny pałacu do wysokości piwnic, które są zasypane gruzem. W sąsiedztwie  pozostałości po zabudowie gospodarczej.

Świniec, zachodniopomorskie

ŚWINOUJŚCIE /Swinemünde/

Miasto powiatowe nad Świną, którego początki sięgają XII wieku(Szwine 1182r). W latach 1185-1227 miejscowość wraz z całym Pomorzem Zachodnim była lennem Danii. Od 1628 roku ujście Świny przejęte zostały przez wojska szwedzkie. Do 1720 roku po pokoju wersalskim kończącym wojnę trzydziestoletnią  miasto jak i Pomorze Zachodnie należało do Królestwa Szwecji. W 1720 roku wyspy Wolin i Uznam zostały za sumę 10 mln talarów w złocie odkupione przez Prusy. W 1743 roku na północ od wioski Swine powstało osiedle o nazwie Swinemünde, ogłoszone portem morskim w 1747 roku. Prawa miejskie Świnoujście otrzymało w 1765 roku. W 1854 roku rozpoczęto budowę najwyższej wówczas latarni morskiej, zakończonej w 1857 roku.

WILLE

ŚWIRZ

Pierwszy raz wymieniony w 1427 roku. Rodowe gniazdo książąt Świrskich herbu Szaława. W 1481 roku wymienieni bracia Andrzej i Marcin. W XVII wieku miasteczko należy do rodziny Cetnerów herbu Przerowa, które posiadali do początków XIX wieku. W drugiej połowie XVIII wieku należało do Dominika Cetnera(zm.1804r), starosty stockiego, syna Stanisława i Róży z Dąbrowskich, właściciela Husiatyna i Kniahinicz, żonatego z Antoniną Ożdżanką. W 1780 roku otrzymał tytuł hrabiowski. Miał dwóch synów: Andrzeja, członka Stanów i strażnika sreber koronnych austriackich, zmarłego bezdzietnie, oraz Ignacego Eugeniusza(zm.1821), żonatego z Teklą Sapieżanką, po raz drugi z Elżbietą księżniczką Lubomirską, ostatniego z rodziny właściciela Świrza. Miał syna Aleksandra(zm.1873), wnuka Eugeniusza i prawnuka Andrzeja(zm. po 1926 roku), na którym linia ta wygasła. Po śmierci Ignacego Eugeniusza dobra sprzedane. Początkowo w rękach Sierakowskich herbu Ogończyk. Później w latach 40-tych XIX w. były własnością Katarzyny Starczewskiej i Magdaleny Pierzchały, w 1855 roku Tadeusza Wiktora, w 1878 Marii Ilasiewicz, w latach 90-tych XIX wieku Klaudii z Czaykowskich herbu Gryf,  Władysławowej Tustanowskiej herbu Sas. Jako posag Władysława i Klaudii Tustanowskich, Marii(1871-1893) która w 1891 roku poślubiła Konstantego hrabiego Romera h.Jelita(1861-1933), Świrz miał przejść do Romerów. Na podstawie układu rodzinnego Świrz przejęła siostra Marii, Felicja(1871-1942) zamężna za Aleksandra Krzeczunowicza herbu własnego(1863-1922). Sprzedała majątek Irenie Martynie hrabiance z Wolańskich herbu Przyjaciel, 1-o voto Aleksandrowej  hr. Pinińskiej, 2-do voto żonie Roberta Franciszka Fean Walentego hrabiego Lamezan de Salins herbu własnego(1869-1930), generała austriackiego, a później Wojska Polskiego. Miał tylko córkę Irenę(1904-1968) zamężną za Tadeusza hrabiego Komorowskiego herbu Korczak(1895-1968), późniejszego generała dywizji Wojska Polskiego, dowódcę Armii Krajowej i powstania warszawskiego, słynnego „Bora”. Byli ostatnimi właścicielami Świrza do 1939r.

We wsi zamek Świrskich herbu Szaława zbudowany w XV wieku. Na fundamentach zamku książąt Świrskich Aleksander Cetner(zm.1667) zbudował zamek, wielokrotnie przebudowywany. Zniszczony w 1914 roku, odbudowany. Dostępny z zewnątrz.

 

 

 

Urodzeni w Świrzu:

Alicja Grześkowiak(*10.06.1941)- polska polityk, doktor habilitowany w zakresie prawa karnego, senator I,II,III i IV kadencji, marszałek Senatu IV kadencji w latach 1997-2001

Tadeusz Lipski(*30.03.1920)-polski dowódca wojskowy, podoficer AK, oficer partyzantki antykomunistycznej,

Andrzej Żak(*06.09.1923-+04.01.2017)- polski archeolog