BRZEŻANY

Miasto powiatowe położone do 1945 roku w województwie tarnopolskim. Obecnie leżące na Ukrainie w obwodzie tarnopolskim. Po raz pierwszy wzmiankowane w 1375 roku, kiedy książę Władysław Opolczyk nadał miejscowość bojarowi Waśce Teptuchowiczowi. Brzeżany należały w XV wieku do Cebrowskich herbu Hołobok. Córka Piotra Cebrowskiego, Anna w 1508 roku wnosi Brzeżany w posagu przez małżeństwo z Rafałem Sieniawskim rodzinie Sieniawskich herbu Leliwa. W 1530 roku Mikołaj Sieniawski(1489-1569) podniósł wieś do rangi miasta. On też zbudował w Brzeżanach zamek. Po śmierci ostatniego z rodu, Adama Mikołaja Sieniawskiego(ok.1666-1726), żonatego z Elżbietą Lubomirską(zm.1729r.) cały ogromny majątek odziedziczyła jedyna córka, Maria Zofia, zamężna za 1-mo voto Stanisława von Denhoff(Dӧnhoff) herbu Dzik(*1673-+02.08.1728), hetmana polnego litewskiego, ostatniego męskiego przedstawiciela polskiej linii rodu. Zaledwie 4 lata po ślubie z Marią Zofią umiera. W 1731 roku młoda wdowa poślubia Augusta Aleksandra księcia Czartoryskiego herbu Pogoń Litewska  (09.11.1697-04.04.1782). Ich córka Izabela a właściwie Elżbieta(*21.05.1736-+25.11.1816) wychodząc za mąż za Stanisława księcia Lubomirskiego herbu Szreniawa bez Krzyża(*25.12.1722-+12.08.1783) wniosła Brzeżany w dom Lubomirskich. Następnie córka księcia Stanisława- Aleksandra Lubomirska(*1760-+19.03.1831), wyszła za mąż za Stanisława Kostkę hrabiego Potockiego herbu Pilawa(*1755-+14.09.1821) i wniosła Brzeżany w dom Potockich na okres ponad stu lat. Ostatni właściciel Brzeżan z tego rodu, Jakub hrabia Potocki(*26.01.1863-+27.09.1934), syn Stanisława i Marii z książąt Sapiehów, bezżenny, zapisał cały swój majątek w tym Brzeżany założonej przez siebie fundacji, mającej na celu zwalczanie chorób takich jak: rak, gruźlica itp. Fundacja istniała do 1939 roku. Jeden z najbogatszych ludzi II RP. W 1922 roku posiadał majątki ziemskie o powierzchni 33680 ha. Sam zamek w Brzeżanach przekazał Wojsku Polskiemu, które nosiły się z zamiarem odrestaurowania zniszczonego zamku w wyniku I wojny światowej. II wojna światowa doprowadziła do całkowitego zniszczenia pięknej warowni.

KAPLICA SIENIAWSKICH

BRZEŻAŃSKIE DWORKI

 

CMENTARZ BRZEŻAŃSKI Z GROBEM MATKI MARSZAŁKA RYDZA-ŚMIGŁEGO

W miasteczku: zamek Sieniawskich, kościół zamkowy z XVII w. z kaplicą grobową Sieniawskich, dworki szlacheckie, kościół p.w. Świętych Apostołów Piotra i Pawła, kościół i klasztor bernardynów, kościółek ormiański z XVIIIw., cerkiew p.w.św. Mikołaja z XVIIw., cerkiew p.w.św. Trójcy z XVII-XIXw.

Znani z Brzeżan:

Edward Rydz-Śmigły(*11.03.1886-+02.12.1941)-marszałek Polski, Naczelny Wódz Sił Zbrojnych w 1939r.

Ferdynand Andrusiewicz(*09.01.1885-29.07.1936)-architekt, podpułkownik piechoty Wojska Polskiego

Jakub Bałłaban(*1861-+?)-architekt tworzący we Lwowie

Aleksander Brückner(*29.01.1856-+24.05.1939)-polski slawista, historyk literatury i kultury polskiej

Zbigniew Kazimierz Brzeziński(*28.03.1928-+26.05.2017)-polsko-amerykański politolog, doradca ds.bezpieczeństwa narodowego USA za czasów prezydentury Jimmy`ego Cartera

Alfred Olbiński(*15.11.1843-+18.08.1898)-profesor medycyny, chirurg, jako pierwszy opracował stosowanie piłki Gigliego do trepanacji czaszki

Teofil Karol Maresch(*01.08.1888-+18.10.1972)-generał brygady Wojska Polskiego,

Zdzisław Hordyński-Juchnowicz(*31.07.1857-+12.01.1929)-lekarz, generał major lekarz sztabowy cesarskiej i królewskiej armii, generał dywizji Wojska Polskiego,

Jan Edward Hofmokl(*1840-25.03.1900)-chirurg, prof. Uniwersytetu Wiedeńskiego